Các xét nghiệm thường được chỉ định trong 3 tháng đầu của thai kỳ gồm:

• Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi.
• Xét nghiệm nhóm máu.
• Xét nghiệm đường huyết.
• Xét nghiệm HBsAg.
• Xét nghiệm HIV.
• Xét nghiệm giang mai.
• Xét nghiệm Rubella.
• Xét nghiệm Double test.
• Tầm soát tiền sản giật.
• Xét nghiệm nước tiểu.

1. Xét nghiệm Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi

Xét nghiệm này có 2 mục đích chính:

• Kiểm tra sự thiếu máu của thai phụ, từ đó bác sĩ sẽ tư vấn một chế độ ăn uống hoặc điều trị phù hợp. Ví dụ, đối với thiếu máu nhiều sắt, BS sẽ tư vấn một chế độ ăn uống bổ sung chất sắt với các thực phẩm như: thịt đỏ, thực phẩm có màu xanh đậm như cải bó xôi, hoặc uống viên thuốc bổ sung chất sắt.
• Tầm soát các bệnh lý di truyền như Thalassemia.

Ngoài 2 mục đích chính trên, xét nghiệm này còn giúp đánh giá tình trạng viêm nhiễm, cũng như hệ thống đông cầm máu của mẹ bầu.

2. Xét nghiệm nhóm máu

Việc biết được nhóm máu của thai phụ vừa giúp cho BS chuẩn bị cho mọi nguy cơ truyền máu có thể xảy ra trong thai kỳ, vừa giúp biết được nhóm máu của thai phụ là Rh âm hay dương.

Tình trạng thai kỳ kèm theo yếu tố Rh âm là một vấn đề quan trọng cần tư vấn cho thai phụ để có được một quy trình theo dõi thai an toàn.

Thông tin được cung cấp bởi CNXN. Nguyễn Văn Anh Kiệt - Khoa Xét nghiệm, Bệnh viện Từ Dũ.

3. Xét nghiệm đường huyết

Định lượng đường huyết lúc đói giúp tầm soát bệnh đái tháo đường thai kỳ. Nếu bạn có nguy cơ cao, BS sẽ chỉ định nghiệm pháp dung nạp Glucose để đánh giá chính xác hơn từ đó sẽ tư vấn cho mẹ bầu một chế độ ăn uống hoặc điều trị phù hợp.

4. Xét nghiệm HbsAg

Đây là xét nghiệm giúp phát hiện một loại kháng nguyên của virus viêm gan B. Tại Việt Nam, tỷ lệ phụ nữ có thai nhiễm virus này là 10% và mẹ bầu hoàn toàn có thể nhiễm virus mà không hề hay biết. Lúc này, xét nghiệm máu là cách phổ biến nhất để nhận biết. Nhưng mẹ bầu cũng đừng lo lắng quá bởi thai nhi sẽ được bảo vệ bằng cách tiêm phòng ngay sau khi chào đời.

5. Xét nghiệm HIV

Lây truyền từ mẹ sang con là một trong 3 con đường lây nhiễm HIV. Hiện nay, chúng ta đã có những phác đồ điều trị dự phòng đối với virus này.Nếu không may mẹ bầu nhiễm HIV nhưng không phát hiện kịp thời, tuân thủ phác đồ điều trị thì sẽ giúp giảm rõ rệt tỷ lệ lây nhiễm cho thai nhi.

Tại các bệnh viện sản, mẹ bầu sẽ được tư vấn kỹ lưỡng trước khi thực hiện xét nghiệm này.

6. Xét nghiệm giang mai

Các triệu chứng của bệnh giang mai ở phụ nữ mang thai thường rất khó nhận biết nên không thể phát hiện kịp thời, từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, thai chết lưu và mẹ có thể truyền bệnh giang mai cho con. Trẻ sinh ra bị bệnh giang mai bẩm sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến đục thuỷ tinh thể, động kinh, thậm chí tử vong.

7. Xét nghiệm Rubella

Ở phụ nữ có thai, rubella có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm trong 3 tháng đầu thai kỳ như sảy thai, thai chết lưu, và có thể gây ra nhiều dị tật thai nhi cho bé (tật đầu nhỏ, chậm phát triển hệ thần kinh vận động, mắc bệnh tim). Tất cả các thai phụ đến thăm khám thai lần đầu, tốt nhất khi thai nhỏ hơn 8 tuần cần thực hiện xét nghiệm này.

8. Xét nghiệm Double test

Xét nghiệm Double test kết hợp với siêu âm độ mờ da gáy và yếu tố tuổi mẹ để đánh giá tình trạng bất thường nhiễm sắc thể của thai nhi thường gặp như:hội chứng Down, hội chứng Patau, hội chứng Edward.

9. Xét nghiệm tầm soát tiền sản giật

Tiền sản giật là một bệnh lý toàn thân, gây ra thai nghén, với 3 triệu chứng: tăng huyết áp, phù, xuất hiện protein trong nước tiểu. Đây là một trong 3 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho mẹ và thai nhi.

Xét nghiệm tầm soát tiền sản giật quý 1 thai kỳ và double test thường được chỉ định cùng lúc khi thai từ 11 tuần - 13 tuần 6 ngày. Đây là 2 xét nghiệm hoàn toàn không xâm lấn và an toàn cho mẹ và thai nhi.

10. Xét nghiệm nước tiểu

Bên cạnh các xét nghiệm máu kể trên, xét nghiệm nước tiểu cũng rất quan trọng. bởi nó giúp cho BS đánh giá tình trạng đái tháo đường thai kỳ, nhiễm trùng tiểu và tiền sản giật.

Trích trong chương trình “180 giây thay đổi”, chủ đề “Xét nghiệm máu 3 tháng đầu thai kỳ” của Bệnh viện Từ Dũ.