Hai cha đẻ của EXPLORER, Simon Cherry (trái) và Ramsey Badawi.

Máy có tên EXPLORER (Kẻ thăm dò), tạo ra hình ảnh video 3D giúp chẩn đoán bệnh, theo dõi tình trạng ung thư di căn hoặc nhiễm trùng, và phát triển được những loại thuốc mới bằng cách tạo ra hình ảnh chẩn đoán toàn bộ cơ thể người.

Hai giáo sư Simon Cherry và Ramsey Badawi, đại học California Davis (Hoa Kỳ) đã bỏ ra hơn một thập kỷ và hàng triệu USD để nghiên cứu và chế tạo chiếc máy này. GS Cherry nói: “Trong nhiều năm trời tôi thử tưởng tượng những hình ảnh máy tạo ra như thế nào, nhưng khi nhìn thấy hình ảnh đầu tiên thì tôi không thể nào tin được vì những chi tiết máy tạo ra quá sức kỳ diệu”.

EXPLORER sử dụng tia bức xạ, kết hợp khả năng quét hình ảnh của máy CT và PET, vốn được sử dụng phổ biến hiện nay trong y tế khắp thế giới. Nhưng hai chiếc máy này chỉ tạo ra được hình ảnh của một số vùng cơ thể và có những giới hạn như bệnh nhân phải được tiêm vào liều cao phóng xạ.

EXPLORER có thể tạo ra hình ảnh quét chất lượng cao hơn bất kỳ hình ảnh y học nào có được hiện nay, hoạt động nhanh gấp 40 lần các máy quét hiện đại, và chỉ mất 20 – 30 giây là cho ra hình ảnh quét toàn bộ cơ thể. GS Badawi, trưởng khoa Y học hạt nhân của đại học California Davis, cho biết ông như “chết lặng” khi nhìn thấy những hình ảnh chi tiết mà máy cung cấp.

Ông nói: “Mức độ chi tiết thật tuyệt. Chúng ta có thể nhìn thấy những hình ảnh mà bạn không bao giờ nhìn thấy được trên máy PET thông dụng. Bạn có thể quan sát luồng di chuyển của chất đánh dấu phóng xạ quanh khắp cơ thể theo dạng 3 chiều. Không một thiết bị nào cung cấp được những dữ liệu như thế trên người”.

Thực tế thì máy quét PET cũng tạo ra hình ảnh 3D của cơ thể, nhưng đòi hỏi bệnh nhân phải tiêm chất phóng xạ như là một chất đánh dấu. Điều này là một vấn đề lớn cho trẻ em cần chụp đều đặn vì tia xạ có thể tích tụ và gây hại. Nhưng máy EXPLORER lại hoạt động mà chỉ cần một liều phóng xạ ít hơn PET 40 lần. Như thế bệnh nhân có thể chụp nhiều lần, giúp bác sĩ chẩn đoán và theo dõi tiến triển bệnh tốt hơn.

Chẳng hạn các bác sĩ có thể tìm thấy mọi vị trí di căn của ung thư trên người chỉ với một lần chụp, điều mà ngày nay đòi hỏi phải chụp nhiều lần. Người ta cũng theo dõi được luồng máu di chuyển khắp cơ thể, đo được lượng đường hấp thu tốt như thế nào hoặc xem thuốc di chuyển trong người ra sao.

Các nhà khoa học dự định sẽ lắp ráp chiếc máy EXPLORER đầu tiên ở Sacramento và sử dụng trên bệnh nhân từ tháng 6/2019. Máy được phát triển với sự hỗ trợ của nhà sản xuất Trung Quốc United Imaging Healthcare và quỹ nghiên cứu của Viện ung thư quốc gia và Viện sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ. Tại hội nghị Hiệp hội phóng xạ Bắc Mỹ trong tuần này, người ta sẽ trình chiếu những hình ảnh đầu tiên EXPLORER xây dựng được.

Theo An Nhiên - Thế giới hội nhập
(MTG/UCDavis/MSN)