I. Laser là gì?

Laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) nghĩa là sự khuyếch đại ánh sáng bằng phát xạ cưỡng bức. Laser có đặc tính đơn sắc, phân cực và đồng pha.

II. Laser công suất cao có gì khác biệt so với công suất thấp?

Laser công suất cao thường được sử dụng chế độ xung. Chế độ xung bản chất là việc bật và tắt laser liên tục với tần suất rất cao và được sử dụng như một phương pháp điều trị giảm đau, chế độ ảnh hưởng đến các mô và gây ra các hiệu ứng y học. Hiệu quả y học tổng thể là sinh học, giảm đau, tác dụng chống viêm, tác dụng nhiệt bề mặt và thư giãn cơ bắp.

Trong khi laser công suất thấp kích thích sự tăng trưởng và lành tổn thương của mô, giảm viêm và phù nề, có tác dụng giảm đau và kháng viêm thì laser trị liệu công suất cao là chùm tia ánh sáng đơn sắc (là chùm photon có cùng bước sóng). Khi chiếu ánh sáng laser vào mô cơ thể sẽ tạo ra các tác dụng sinh học, kích thích giải phóng các yếu tố có lợi trong việc điều trị các bệnh lý cơ - xương - khớp - thần kinh - cột sống và sau đột quỵ.

Công nghệ laser công suất cao lên đến 12W, bước sóng 1064nm cho phép xuyên sâu mô để giảm đau tối đa. Đồng thời, công suất tối đa cao hơn 50 lần so với laser thông thường. Do đó, nó mang lại hiệu quả điều trị cho nhiều chỉ định lâm sàng từ chấn thương cơ và bệnh lý gân đến thoái hóa khớp.

Bên cạnh đó, công suất cao cho phép sự xuyên thấu cao, độ sâu xâm nhập 10cm mô, đảm bảo liều đúng ở mô sâu cần điều trị. Hơn nữa, tạo được kích thích các đầu tận thần kinh, vì thế phong bế đường dẫn truyền đau trong hệ thần kinh và mang lại hiệu quả giảm đau tức thì.

Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ ứng dụng laser công suất cao trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh, cột sống và phục hồi sau đột quỵ

Vì thế, khi điều trị bằng laser công suất cao mang đến nhiều lợi điểm. Điển hình như:

• Ứng dụng hiệu quả vào khu vực điều trị và chiều sâu của các mô được xác định

• Tác dụng giảm đau mạnh mà không cần dùng thuốc

• Có khả năng hạn chế việc can thiệp phẫu thuật và các rủi ro liên quan

• Kết quả lâm sàng rất tích cực, có tác dụng lâu dài

III. Tác dụng của laser công suất cao

Liệu pháp laser trị liệu công suất cao có tác động mạnh lên mô cơ thể người. Các tác dụng lâm sàng đáng kể nhất của laser trị liệu công suất cao:

- Tác dụng giảm đau: Tác dụng giảm đau của Laser công suất cao được phát huy chủ yếu khi sử dụng chế độ xung. Laser công suất cao có thể cung cấp các xung rất ngắn với tốc độ lặp lại rất cao. Với cài đặt này, nó có khả năng tạo áp lực thực tế. Các sóng áp lực được truyền qua các mô nơi chúng kích thích các đầu dây thần kinh tự do. Dựa trên cơ chế kiểm soát đau của cổng, kích thích cơ học của các đầu dây thần kinh tự do dẫn đến sự ức chế của chúng và do đó giảm đau. Tác dụng giảm đau của laser công suất cao là tức thời và lâu dài.

- Tác dụng chống viêm: Năng lượng được cung cấp cho các tế bào bằng laser công suất cao làm tăng tốc độ chuyển hóa tế bào và gây ra sự tái hấp thu nhanh hơn các chất trung gian gây viêm. Giảm nồng độ của các chất trung gian tiền viêm phục hồi tính thấm của mao mạch và kết quả là loại bỏ hoàn toàn tình trạng viêm và nhanh chóng quay trở lại hoạt động hàng ngày.

- Tác dụng làm giãn mạch: Các sóng cơ học được tạo ra bởi laser công suất cao kích thích vi tuần hoàn cục bộ và hỗ trợ dẫn lưu bạch huyết của khu vực bệnh lý. Kết hợp kích thích sinh học và kích thích quang cơ học. Liệu pháp laser công suất cao thực sự chữa lành các mô trong khi giúp giảm đau mạnh. Năng lượng được truyền bằng cách phát xạ laser công suất cao liên tục đến mô gây ra tăng thân nhiệt bề mặt và do đó gây giãn mạch ở vùng được điều trị. Khi tăng tưới máu đi qua máu nhiều hơn qua khu vực được điều trị, các cơ bắp thư giãn. Trong các chỉ định đau liên quan đến cơ bắp như điểm kích hoạt, căng cơ... bệnh nhân cảm thấy giảm đau tức thì do căng cơ và ngay lập tức tăng phạm vi chuyển động.

Hiệu ứng nhiệt của liệu pháp laser công suất cao được gây ra bởi sự hấp thụ của chùm tia laser 1064nm trong các cấu trúc bề mặt. Do đó gây ra sự gia tăng nhiệt độ trong mô. Làm ấm các cấu trúc bề mặt là nguyên nhân làm giảm hệ số tán xạ và hấp thụ đối với bước sóng 1064nm và cho phép thâm nhập sâu hơn bởi ánh sáng 1064nm. Tác dụng nhiệt cũng gây giãn mạch. Kết quả là, tưới máu tăng lên, lượng oxy lớn hơn được đưa đến mô và nhiều chất chuyển hóa được tái hấp thu.

- Tác dụng kích thích sinh học: Kích thích sinh vật ở cấp độ tế bào để tăng cường chữa bệnh và phục hồi. Oxy được xử lý trong các tế bào bởi ty thể. Tại đây oxy được xử lý bằng một loạt các enzyme hô hấp và được chuyển đến ATP synthase, nơi tổng hợp nguồn năng lượng của sinh vật - ATP. Trao đổi nhanh hơn oxy và các chất chuyển hóa do chiếu xạ laser làm cho nhiều nguyên tử oxy đến được ty thể. Ty thể được kích thích hơn nữa để tổng hợp ATP nhanh hơn. ATP cho phép tổng hợp RNA và DNA nhanh hơn và dẫn đến sự phục hồi, chữa lành và giảm phù nề nhanh hơn ở khu vực được điều trị.

- Tác dụng nhiệt: liệu pháp laser cường độ cao làm tăng nhiệt do sự hấp thụ của chùm tia laser trong các cấu trúc bề mặt. Do đó gây ra sự gia tăng nhiệt độ trong mô. Làm ấm các cấu trúc bề mặt là nguyên nhân làm giảm hệ số tán xạ và hấp thụ đối với bước sóng laser và cho phép thâm nhập sâu hơn. Tác dụng nhiệt cũng gây giãn mạch. Kết quả là, tưới máu tăng lên, lượng oxy lớn hơn được đưa đến mô và nhiều chất chuyển hóa được tái hấp thu.

- Tất cả những tác dụng này được dựa vào các cơ chế:

• Tăng vi tuần hoàn tại chỗ

• Kích hoạt cơ chế cổng kiểm soát Melzack - Wall ức chế cảm giác đau

• Tăng hoạt tính nội bào của nhiều enzyme, đặc biệt trong chu trình Krebs

• Làm tăng tuần hoàn oxy, cải thiện việc sử dụng glucose

• Kích thích tổng hợp ADN (thông qua kích thích ngưng kết tố hồng cầu thực vật)

• Tăng hoạt tính nguyên bào sợi (đối với sẹo lồi các nguyên bào sợi hoạt tính này có thể thực hiện việc tái hấp thu fibrin)

• Hoạt hóa thực bào

• Hoạt hoá bơm Na/K trên màng

• Hoạt hóa các quá trình trao đổi chất trong tế bào: một phần thông qua bơm Na/K và ảnh hưởng lưu thông Ca, một phần qua sự hoạt hóa trực tiếp của hệ ti thể

• Thay đổi mức cục bộ của các chất trung gian quan trọng - viêm nhiễm (chất histamin, prostaglandin) hoặc endorphin.

IV. Ứng dụng của laser công suất cao trong điều trị

Laser công suất cao có nhiều ưu điểm như tác dụng giảm đau mạnh mà không cần dùng thuốc, hạn chế việc can thiệp phẫu thuật và các rủi ro liên quan, có tác dụng lâu dài...

Laser công suất cao thường được dùng để:

• Giảm đau hiệu quả trong các bệnh lý cơ xương khớp: chi trên, chi dưới, cột sống,…

• Chống teo cơ, cứng khớp trong các bệnh lý cơ xương khớp: chi trên, chi dưới, cột sống,…

• Giảm đau thần kinh tọa, thần kinh trụ, thần kinh quay…

• Viêm gân, cơ

• Sai khớp, bong gân

• Khối tụ máu và vết bầm.

• Làm lành các vết thương

• Cải thiện hiệu quả các bệnh lý thần kinh ngoại biên, trung ương.

• Phục hồi chức năng sau đột quỵ

• Phục hồi chức năng sau các chấn thương thể dục thể thao, sau tai nạn giao thông

Cùng với điều trị hiệu quả của laser công suất cao, Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ cũng ứng dụng các kỹ thuật, máy móc hiện đại như xung kích, siêu âm, xung điện… trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, thần kinh, sau đột quỵ. Tùy theo chỉ định của các bác sĩ, tùy theo thể bệnh, bệnh cảnh cụ thể mà sử dụng các máy vật lý thích hợp nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất.