Bên lề Hội nghị khoa học Huyết học - Truyền máu năm 2022 vào ngày 24/11, TS Bạch Quốc Khánh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Huyết học - Truyền máu Việt Nam thông tin, tỷ lệ mắc các bệnh về máu ngày càng được phát hiện nhiều, trong đó có bệnh máu ác tính.

Mỗi năm Việt Nam có thêm gần 6.300 ca ung thư máu mới, riêng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương phát hiện khoảng 1.500 ca gồm cả trẻ em và người lớn. Khoa Điều trị hóa chất của Viện thường xuyên có 250 bệnh nhân mắc bệnh máu ác tính đang điều trị.

Đây là một trong những bệnh ung thư tiên lượng điều trị còn khó khăn. Đối với những bệnh nhân ung thư máu, nếu điều trị hóa chất đơn thuần, thời gian sống đến 5 năm khoảng 20-30%, nhưng với phương pháp ghép tế bào gốc tạo máu, tỉ lệ bệnh nhân sống trên 5 năm lên tới 50-60%. Vì vậy, ghép tế bào gốc tạo máu có thể coi là phương pháp điều trị tối ưu giúp nhiều bệnh nhân mắc bệnh máu ác tính, di truyền có cơ hội khỏi bệnh, quay lại cuộc sống bình thường.

Kể từ ca ghép tế bào gốc tự thân đầu tiên cho bệnh nhân đa u tủy xương thành công vào năm 2006, đến nay, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đã ghép được 600 ca, trong đó 2/3 số ca là ghép từ tế bào gốc đồng loại từ anh em ruột, bố mẹ, máu cuống rốn.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng, thực tế ghép tế bào gốc không phải là phương pháp chữa khỏi bệnh này mà chỉ là biện pháp để bệnh nhân vượt qua đợt điều trị hóa chất liều cao mạnh. Theo đó, hóa trị liệu là phương pháp cơ bản điều trị ung thư. Liều càng cao, mạnh thì càng hy vọng diệt được nhiều tế bào ung thư, kéo dài sự sống. Tuy nhiên, tác dụng chính càng nhiều thì tác dụng phụ càng cao. Ghép tế bào gốc tạo máu giúp giảm tác dụng phụ của hóa trị liệu.

Hiện nay, để điều trị ung thư máu đã có các phương pháp điều trị khác nhằm tăng tác dụng chính, đặc hiệu và ít tác dụng phụ ra đời. Đặc biệt, theo TS Bạch Quốc Khánh, trong tương lai 2 phương pháp sử dụng thuốc nhắm đích và tế bào trị liệu sẽ thay thế điều trị hóa chất. Tại Mỹ, một số phác đồ đã hoàn toàn dùng thuốc nhắm đích mà không có hóa trị.

Việc điều trị nhắm đích ở Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương đã được thực hiện cho bệnh nhân bị ung thư máu từ nhiều năm nay, mang lại hiệu quả tốt cho bệnh nhân. Một số thuốc nhắm đích bảo hiểm y tế thanh toán theo hình thức chi trả nên không còn là gánh nặng cho bệnh nhân.

Với thuốc nhắm đích khi đưa vào người sẽ nhắm trúng tế bào ung thư để tiêu diệt tận gốc, không độc như hóa trị liệu, không ảnh hưởng tới các tế bào lành. Với tế bào trị liệu, phương pháp này rất ít tác dụng phụ, tác dụng chính tiêu diệt ung thư thì nhiều hơn. Phương pháp này mang lại hi vọng cho bệnh nhân, với tỷ lệ sống trên 5 năm lên tới 70 - 80%.

Hiện các bác sĩ của Viện Huyết học và Truyền máu trung ương đang hợp tác với các chuyên gia từ Mỹ và các nước khác trên thế giới để họ giúp cho Việt Nam chuyển giao công nghệ điều trị tế bào trị liệu cho bệnh nhân ung thư máu trong lương lai.