I. Mắt tối đen như mực khi tiêm filler nâng mũi tại Spa trái phép

PGS.TS.BS Nguyễn Hồng Hà - Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức vừa thông tin, trước đó bệnh viện tiếp nhận trường hợp nữ bệnh nhân 27 tuổi (quê ở Thái Nguyên) trong tình trạng đau đớn và hoảng loạn, da vùng trán và mũi bắt đầu tím sẫm, lạnh hơn các vùng khác trên mặt. Mắt phải sụp mi, rối loạn vận động các cơ nhãn cầu. Thị lực không còn cảm nhận được ánh sáng.

Theo lời bệnh nhân kể lại, thấy thông tin spa có chương trình khuyến mãi giảm giá tiêm filler nâng mũi trên facebook nên đã đồng ý để nhân viên ở đây tiêm filler nâng mũi. Ngay trong lúc đang tiêm chưa kịp rút kim ra bệnh nhân đã thấy đau buốt dọc sống mũi và lan vào tận trong óc, chị cảm thấy choáng váng như muốn ngất đi. Còn mắt phải chỉ thấy một màu tối đen như mực. Sau đó được đưa đến bệnh viện.

Tại đây, sau khi thăm khám và thực hiện các cận lâm sàng cần thiết, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị tai biến do tiêm Filler mất thị lực và thiếu máu cấp tính da trán mũi và ổ mắt.

>>> Nâng mũi bằng filler làm đầy, biến chứng nghiêm trọng hơn phẫu thuật thẩm mỹ

II. Hành trình chạy đua với thời gian giải cứu bệnh nhân thoát cảnh mù vĩnh viễn

1. “Thời gian vàng” như đếm từng tích tắc

PGS Hà cho biết thêm khi người tiêm filler không phải là bác sĩ chuyên khoa, không có kiến thức về Tạo hình Thẩm mỹ và nhất lại chỉ là nhân viên Spa tiêm filler thì nguy cơ tiêm vào các nhánh mạch máu quanh ổ mắt rất cao.

Thuốc sẽ theo mạch máu đi vào não, nếu tắc mạch não gây đột quỵ nguy hiểm đến tính mạng còn nếu tắc động mạch mắt nhất là động mạch trung tâm võng mạc thì sẽ gây mù mắt, diện tích da xung quanh phần cấp máu của các nhánh mạch quanh ổ mắt cũng sẽ vì thế mà hoại tử gây biến dạng khuôn mặt.

Do động mạch mắt không có các vòng nối phong phú như trên da nên một khi bị tắc hiện tượng hoại tử sẽ diễn ra rất nhanh, thời gian vàng để can thiệp không còn là 6 giờ như nối chi đứt rời mà rút xuống chỉ còn 60 đến 90 phút.

Nhận định tình huống nguy cấp, ngay lập tức, các bác sĩ khởi động quy trình cấp cứu tối khẩn cấp. Bên cạnh ê-kíp Tạo hình Thẩm mỹ của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức đứng ra làm điều phối viên phối hợp các chuyên khoa, 1 kíp bác sĩ đến từ Bệnh viện Mắt Trung ương cũng kịp thời hỗ trợ khám mắt và tiêm thuốc giải hậu nhãn cầu. Song song đó thì chuyên gia chẩn đoán hình ảnh chuẩn bị đầy đủ phương tiện máy móc can thiệp mạch.

Bệnh nhân được đặt trong tình trạng hồi sức tích cực: thuốc chống viêm giảm đau liều cao, các loại thuốc giảm áp lực cho não và ổ mắt, oxy liều cao liên tục. Bác sĩ Tạo hình Thẩm mỹ chuẩn bị thuốc giải và tiêm trực tiếp ngay vào vùng tiêm filler và vùng da sắp hoại tử.

TS Lê Thanh Dũng, Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh cho biết: “Động mạch mắt là nhánh nhỏ của động mạch cảnh trong. Để đưa được thuốc ly giải filler trực tiếp vào nhánh động mạch mắt cần có trang thiết bị là máy chụp mạch số hóa xóa nền, các hệ thống dây dẫn và ống thông nhỏ được các bác sĩ điện quang can thiệp vào nhánh động mạch mắt, chụp kiểm tra thấy tắc hoàn toàn động mạch trung tâm võng mạc. Thuốc ly giải được tiêm với tốc độ chậm trong thời gian khoảng 2 giờ.

Ngay sau khi kết thúc can thiệp chụp kiểm tra thấy hình ảnh động mạch trung tâm võng mạc được tái thông, thị lực bệnh nhân được cải thiện rõ rệt. Nhưng khi theo dõi sát tại phòng hồi sức tích cực thị lực của bệnh nhân giảm. Sau khi chẩn đa chuyên khoa tiếp tục tiến hành tiêm thuốc ly giải Filler kết hợp với thuốc tiêu sợi huyết (làm tan cục máu đông).

Sử dụng thuốc tiêu sợi huyết là quyết định khó khăn vì nguy cơ gây xuất huyết võng mạc và nội tạng nếu sử dụng liều không phù hợp. Việc sử dụng phối hợp 2 loại thuốc trên, thị lực của bệnh nhân cải thiện trở lại”.

Sau hơn hai tiếng nỗ lực can thiệp tích cực của các bác sĩ, thị lực của bệnh nhân đã có dấu hiệu phục hồi một cách rõ rệt. Từ chỗ chỉ thấy toàn màu đen kịt, bệnh nhân đã có thể nhìn thấy và phân biệt được các bác sĩ chữa bệnh cho mình và đếm ngón tay ở khoảng cách 60 đến 70 cm.

Hiện, bệnh nhân ổn định, mắt phải đã có thể nhìn phân biệt được các đồ vật ở khoảng cách 50-60cm

2. Thêm 12 giờ gian nan "giải cứu" thị lực

Tuy nhiên, trường hợp của nữ bệnh nhân này không đơn thuần như vậy. ThS.BS Trần Thị Thanh Huyền - Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ thông tin, một điểm đặc biệt ở bệnh nhân này là sau khi khi hồi phục thị giác sau lần thông tắc mạch đầu tiên, 12 giờ sau bệnh nhân lại xuất hiện mất thị lực toàn bộ.

Lúc này, cả ekip của Bệnh viện Việt Đức lại phải phải lao vào can thiệp một lần thứ hai. Lần này các bác sĩ đã phải sử dụng cả thuốc giải filler phối hợp với các thuốc pha loãng máu liều cao để để giúp tái lập lại tuần hoàn cho võng mạc của người bệnh. Rất may là sau hơn 2 tiếng điều trị tích cực, thị lực của bệnh nhân đã cải thiện gần như sau lần can thiệp đầu tiên.

Hiện giờ đã là 14 ngày sau tai biến, toàn trạng của bệnh nhân đã ổn định hơn nhiều, các cơn đau buốt đầu vào mắt đã giảm, vùng da mắt và mũi phục hồi gần như bình thường không còn dấu hiệu hoại tử.

Các bác sĩ vẫn phải theo dõi sát liên tục và sử dụng phối hợp cùng một lúc 2 lọai thuốc loãng máu. Thị lực cũng khá hơn so với lần tiêm thuốc giải lần 2. Bệnh nhân có thể đếm được các ngón tay, nhìn phân biệt các đồ vật ở khoảng cách 50 - 60 cm.

3. Thế giới chỉ có 2-3 ca phục hồi thị lực sau khi thông tắc mạch đến hai lần

Theo BS Nguyễn Quốc Anh, Bệnh viện Mắt Trung ương nhận định, đây là một trong những những kết quả hơn cả mong đợi. Bệnh nhân này có thể giữ lại được một phần thị lực chứ không bị mù vĩnh viễn như các bệnh nhân khác.

Trong y văn thế giới, số trung tâm có thể phối hợp các chuyên khoa đủ để triển khai kỹ thuật phức tạp này để điều trị tai biến mù mắt cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Số ca phục hồi được một phần thị lực sau biến chứng khủng khiếp này cũng chỉ có trên dưới 10 ca. Còn số ca tắc mạch phải thông tắc đến hai lần mà vẫn hồi phục lại một phần thị lực thì chỉ có khoảng 2-3 ca.

III. Đội ứng cứu khẩn cấp các tai biến của tiêm filler tại Bệnh viện Việt Đức

Theo thống kê của Hội phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ quốc tế, năm 2018 có khoảng ảnh hơn 3,7 triệu ca tiêm filler được thực hiện bởi các bác sĩ Phẫu thuật tạo hình trên toàn thế giới, chưa kể đến rất nhiều các các thủ thuật tiêm filler thực hiện bởi các bác sĩ không chuyên khoa cũng như được tiêm một cách trái phép tại các Spa thẩm mỹ viện.

Một nghiên cứu tổng quan gần đây cho thấy tỉ lệ các biến chứng từ tắc mạch hoặc mù mắt dao động từ 3 đến 9 ca trên 10.000 ca tiêm. Như vậy về tổng thể trên toàn thế giới đây là một con số hết sức đáng báo động. Số ca biến chứng rất nặng như mù mắt sau tiêm chưa có con số chính xác nhưng ước tính cũng lên đến cả trăm ca.

PGS.TS.BS Nguyễn Hồng Hà cho biết thêm trước tình hình diễn biến các biến chứng của tiêm filler ngày càng gia tăng, Bệnh viện Việt Đức phối hợp cùng với Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, Bệnh viện Da Liễu Trung ương đã thống nhất thành lập một đội ứng cứu khẩn cấp các tai biến của tiêm filler.

Với những bệnh nhân không may xảy ra tai biến do tiêm filler sẽ được các chuyên gia tư vấn, chuyển về Bệnh viện Việt Đức càng nhanh càng tốt. Trong lúc đó nhờ hệ thống liên lạc từ xa mà các bác sĩ đã chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu, máy móc và phòng mổ để có thể can thiệp trong thời gian sớm nhất đem lại kết quả tối đa về chức năng, thị lực và thẩm mỹ cho các bệnh nhân này.

>>> Tiêm filler thế nào để an toàn?

>>> BS Đoàn Mạnh Khải: Làm sao để tiêm filler, tiêm botox an toàn?