1. Rò hậu môn, mạch lươn là tình trạng thế nào?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên:

Rò hậu môn (dân gian gọi là bệnh mạch lươn) là bệnh nhiễm trùng vùng hậu môn không gây nguy hiểm chết người nhưng khiến bệnh nhân khó chịu, kéo dài dai dẳng nhiều tháng, nhiều năm, ảnh hưởng chất lượng sống rất nhiều.

Khi các tuyến ống vùng hậu môn bị nhiễm trùng thứ phát sau một cái nhọt, một cái áp xe hậu môn không được điều trị đúng cách, triệt để thì sẽ tiến triển thành rò hậu môn.

Ngoài ra, rò hậu môn có thể xuất phát từ bệnh lý khác là nứt kẽ hậu môn. Bệnh này chưa có cơ chế rõ ràng, biểu hiện là vùng hậu môn bị nứt, dịch ứ đọng lâu ngày, dần dần tạo thành rò hậu môn.

Đối với bác sĩ chuyên khoa Hậu môn - trực tràng, rò hậu môn giống như một mê cung, đôi khi thấy đầu vào mà không thấy lỗ ra của nó. Phải là bác sĩ chuyên khoa, mày mò nghiên cứu mới định hướng được đầu vào, đầu ra của “mê cung” rò hậu môn này.

2. Bệnh rò hậu môn được chẩn đoán bằng phương tiện gì?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên:

Đối với người bình thường cũng có những triệu chứng khá dễ để nhận biết: cạnh hậu môn nổi nhọt, hoặc nổi một cục thốn cộm, chảy dịch, chảy mủ vùng hậu môn, nặng hơn nữa thì hậu môn sưng đau dữ dội khiến bệnh nhân ngồi không được, đứng không yên

Để chẩn đoán bệnh rò hậu môn có 2 phương tiện chủ yếu là siêu âm hậu môn và MRI vùng chậu để định dạng, định hướng, xác định rõ hình ảnh đường rò.

3. Bệnh rò hậu môn nếu không được điều trị dẫn đến biến chứng gì?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên:

Rò hậu môn không nguy hiểm đến tính mạng nhưng điều đáng ngại là bệnh rò hậu môn âm thầm tiến triển, nếu sâu quá có thể ăn thông vào lòng trực tràng, ảnh hưởng nặng nề tới vấn đề đi cầu.

Một số người lo sợ bệnh mạch lươn có thể gây ung thư nhưng lo lắng này không có cơ sở, hai vấn đề này không liên quan với nhau.

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên - Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Viện y dược học dân tộc TPHCM

4. Bệnh rò hậu môn được điều trị bằng phương pháp gì?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên:

Phương pháp điều trị bắt buộc và duy nhất với bệnh rò hậu môn là phẫu thuật. Các phương pháp khác như: thuốc bôi, thuốc ngâm, thuốc uống, thuốc chích đều không hiệu quả.

Nguyên tắc phẫu thuật rò hậu môn phải đảm bảo 2 vấn đề:

• Lấy được hết mô xơ của đường rò, để cho mô hạt mới tái tạo đầy lên từ từ
• Không được làm tổn thương cơ thắt hậu môn, đây là nguyên tắc rất quan trọng. Thà là chúng ta không can thiệp, không phẫu thuật để tránh tai biến là tổn thương cơ thắt.

Do đó, bác sĩ phẫu thuật phải bóc tách, cắt bỏ hết đường rò. Sau đó chăm sóc hậu phẫu cho đến khi hậu môn lành hẳn là giải quyết được rò hậu môn.

5. Vì sao rò hậu môn tái phát nhiều lần, cần làm gì tiếp theo?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Tuấn Quyên:

Rò hậu môn là bệnh không dễ điều trị dứt điểm, đặc biệt là nếu bệnh nhân không đến đúng chuyên khoa Hậu môn - trực tràng. Có nhiều người chữa bằng cách bôi thuốc, đặt thuốc, bơm thuốc… chỉ làm cho tình trạng xấu thêm.

Điều trị rò hậu môn là phải phẫu thuật, nhưng phẫu thuật xong mới chỉ là 1/3 đoạn đường thôi, 2/3 còn lại là chăm sóc hậu phẫu. Việc này đòi hỏi người điều dưỡng dày dạn kinh nghiệm, theo dõi đánh giá mô rò lên như thế nào, còn hốc hay không, tình trạng chảy dịch thế nào… để xử trí kịp thời, cho đến khi mô hạt đầy từ từ lên, lấp lại lỗ rò thì mới lành được.

Trước đây, tỷ lệ tái phát sau mổ rò hậu môn lên đến 50%, sau này tỷ lệ tái phát đã thấp xuống nhưng vẫn còn. Nếu tái phát thì cách duy nhất là tiếp tục phẫu thuật mới giải quyết được vấn đề.

Để hạn chế tái phát, bệnh nhân nên đến đúng chuyên khoa Hậu môn - trực tràng, bởi nhiều trường hợp bệnh kéo dài dai dẳng do lựa chọn không đúng cơ sở điều trị.

Chúng ta không phải vơ đũa cả nắm nhưng có một số bệnh nhân đến phòng khám của người nước ngoài, gặp bác sĩ không biết nói tiếng Việt, họ đưa ra hình chụp rất ghê gớm và hù dọa bệnh nhân nếu không điều trị sẽ dẫn đến ung thư, nguy hiểm đến tính mạng, khiến cho bệnh nhân sợ hãi, buộc phải bước vào quy trình điều trị của họ, họ vẽ ra nhiều vấn đề để thu tiền của bệnh nhân, trong khi tình trạng ngày càng nặng.

Do đó chúng tôi khuyến cáo người bệnh nên tham khảo các cơ sở y tế chính thống, nếu tin vào lời quảng cáo trên mạng có thể dẫn tới tiền mất tật mang.

Hồng Nhung (ghi)