Gần đây, các nghiên cứu chỉ ra rằng, ung thư vú có thể làm tăng nguy cơ bị tiểu đường ở một số phụ nữ và uống thuốc giảm mỡ máu (statin) để bảo vệ trái tim của bạn cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường typ 2.

Mặc dù những yếu tố nguy cơ này không mạnh bằng việc bị thừa cân hay ít vận động, nhưng chúng có thể cho thấy, việc sàng lọc bệnh tiểu đường và dự phòng bệnh tiểu đường quan trọng như thế nào.

Mãn kinh sớm

Các nhà nghiên cứu tại Hà Lan chỉ ra rằng, những phụ nữ mãn kinh sớm, trước tuổi 40  sẽ dễ có nguy cơ bị tiểu đường typ 2 hơn. Ngược lại, những phụ nữ mãn kinh muộn, sau tuổi 55, sẽ có nguy cơ bị tiểu đường thấp hơn. Mặc dù nguyên nhân của sự liên quan này chưa được hiểu rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng, việc tiếp xúc nhiều với hormone estrogen, và để lại hậu quả là mãn kinh muộn, có thể có tác dụng bảo vệ bạn khỏi bệnh tiểu đường. Kết quả này cho thấy rằng, tuổi mãn kinh nên được cân nhắc trở thành một yếu tố trong việc sàng lọc và dự phòng bệnh tiểu đường.


Ung thư vú

Nguy cơ bị tiểu đường thường cao hơn ở những phụ nữ bị ung thư vú mang gen BRCA1 và BRCA2. Các nhà nghiên cứu đã xem xét dữ liệu y tế  của hơn 6000 phụ nữ bị ung thư vú do gen và thấy rằng, mặc dù nguy cơ bị tiểu đường trước khi họ được chẩn đoán ung thư vú không tăng, nhưng sau khi bệnh ung thư vú phát triển, thì nguy cơ bị tiểu đường của những phụ nữ này sẽ tăng lên gấp đôi. Họ sẽ có thể sẽ phát triển bệnh tiểu đường sau 15 năm, kể từ khi được chẩn đoán ung thư vú.

Một nghiên cứu khác xuất bản trên tạp chí Cancer chỉ ra rằng, những bệnh nhân sống được với bệnh ung thư vú và dùng tamoxifen để điều trị ung thư sẽ có nguy cơ bị tiểu đường cao hơn. Mối liên quan giữa ung thư vú và tiểu đường là một mối liên quan nhiều mặt, theo như lời của người đứng đầu nghiên cứu này.

Có rất nhiều lý do khiến những người sống chung với bệnh ung thư vú sẽ có nguy cơ bị tiểu đường cao hơn, bao gồm những yếu tố nguy cơ chung của cả 2 bệnh này như béo phì và kháng insulin, hoặc các tác dụng lâu dài của một số loại thuốc điều trị ung thư vú.

Thiếu vitamin D

Vitamin D đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất insulin và điều chỉnh đường huyết của cơ thể. Và những người bị tiểu đường typ 2 thường có lượng vitamin D trong cơ thể thấp hơn mức trung bình, nhưng mối liên quan giữa vitamin D và tiểu đường hiện vẫn chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia chưa bị thuyết phục bởi vitamin D. Cần có một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, có đối chứng đáng tin cậy chứng minh được rằng, bổ sung vitamin D sẽ cải thiện lượng đường huyết và làm giảm nguy cơ tiểu đường.

Trong khi cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định, thì việc chắc chắn rằng bạn có đủ lượng vitamin D lại rất dễ. Bạn có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời an toàn khoảng 15 phút một ngày, ăn các loại thực phẩm giàu vitamin D như cá béo và sữa bổ sung vitamin D hay uống thực phẩm chức năng bổ sung vitamin D theo chỉ định của bác sỹ. Tuy nhiên, bạn nên nhớ rằng, bổ sung vitamin D sẽ không thay thế được các khuyến cáo khác mà bác sỹ đưa ra cho bạn để kiểm soát hoặc dự phòng tiểu đường.

Chế độ ăn của mẹ trong thai kỳ

Ăn một chế độ ăn không lành mạnh trong suốt thai kỳ có thể dự báo trước về nguy cơ tiểu đường của em bé trong bụng khi em bé lớn lên. Theo một nghiên cứu xuất bản trên European Journal of Clinical Nutrition, trẻ sơ sinh sinh ra từ những người mẹ có dinh dưỡng kém trong 3 tháng đầu thai kỳ sẽ có nhiều khả năng có bất thường về đường huyết và lượng insulin hơn, dẫn đến nguy cơ bị tiểu đường cao hơn.

Nhưng tin tốt là, bằng việc ăn một chế độ ăn giàu dinh dưỡng trong thai kỳ với đa dạng các loại thực phẩm, người mẹ có thể giúp em bé trong bụng có một khởi đầu khỏe mạnh hơn.


Thuốc hạ mỡ máu (statin)

Các nhà nghiên cứu tại Anh chỉ ra rằng, những người uống thuốc hạ mỡ máu để kiểm soát lượng cholesterol có thể có nguy cơ bị tiểu đường typ 2 cao hơn 14% so với những người không sử dụng loại thuốc này. Một nghiên cứu khác khẳng định rằng, ảnh hưởng của loại thuốc này với bệnh tiểu đường là có thật, nhưng chỉ là ảnh hưởng nhỏ.

Những người vốn đã bị tiểu đường sẽ có nguy cơ cao hơn nếu họ phải sử dụng thuốc hạ mỡ máu. Tuy nhiên, nếu bạn bắt buộc phải sử dụng thuốc hạ mỡ máu, thì lợi ích của việc dùng thuốc sẽ nhiều hơn là nguy cơ mà loại thuốc này mang lại.

Điều này có nghĩa là, nếu người bệnh không nhất thiết phải uống thuốc hạ mỡ máu, thì bác sỹ và bệnh nhân nên cân nhắc không sử dụng loại thuốc này. Áp dụng những phương pháp khác giúp hạ mỡ máu có thể là một biện pháp tốt hơn.

Chứng ngưng thở khi ngủ

Một nghiên cứu mới đây chỉ ra mối liên quan giữa chứng ngưng thở khi ngủ và tiểu đường typ 2. Các nhà nghiên cứu tại đại học Giao Thông Thượng Hải đã tìm hiểu sâu hơn mối liên hệ này trong nhóm người Trung Quốc trưởng thành và thấy rằng, những người bị hội chứng thở tắc nghẽn khi ngủ nặng nhất sẽ có khả năng kiểm soát đường huyết kém nhất, thông qua việc kiểm tra HbA1C.

Ngáy gây ra những kỳ ngưng thở, thở dốc hoặc ngạt thở trong đêm cùng với việc buồn ngủ ban ngày là những dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ. Nếu bạn xuất hiện những dấu hiệu này và không hài lòng với chất lượng và số giờ ngủ của mình, hãy trao đổi với bác sỹ để được tham gia vào một cuộc đánh giá chất lượng giấc ngủ.

Đồng hồ sinh học

Những “cú đêm” sẽ có nguy cơ bị tiểu đường typ 2 cao hơn. Các nhà nghiên cứu tại Scandinavia chỉ ra rằng, những người được gắn mác là “người của buổi tối” thường sẽ có nguy cơ bị tiểu đường typ 2 cao hơn 2.5 lần so với những người tự coi mình là “người của buổi sáng”, cho dù họ có ngủ bao nhiêu đi chăng nữa.

Nếu bạn có xu hướng thức dậy muộn hơn, bạn nên dần dần thay đổi thói quen ngủ của mình bằng cách đi ngủ sớm hơn 15 phút mỗi tuần. Tắt tất cả các thiết bị điện, bao gồm máy vi tính, điện thoại và tivi ít nhất 1 giờ trước khi ngủ để giúp cơ thể thư giãn và chìm vào giấc ngủ dễ dàng hơn.


Chất độc trong môi trường

Các chất hóa học công nghiệp tên llà phthalates có liên quan đến việc tăng nguy cơ tiểu đường typ 2, theo một nghiên cứu xuất bản trên Diabetes Care. Các nhà nghiên cứu thấy rằng, những người lớn tuổi có lượng phthalate cao trong máu  (chứng tỏ họ bị phơi nhiếm với chất hóa học này) sẽ có nguy cơ bị phá vỡ sự điều chỉnh insulin trong cơ thể. Điều này đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh tiểu đường typ 2.

Phthalate được sử dụng rất rộng rãi, từ trong các đồ nhựa cho đến các loại mỹ phẩm. Chưa có đủ bằng chứng để chứng minh rằng phthalate có thể dẫn đến bệnh tiểu đường, nhưng để đảm bảo an toàn, bạn nên tránh sử dụng các sản phẩm nhựa được đánh số 3 vì đây là các sản phẩm có chứa phthalate và tìm kiếm các sản phẩm làm đẹp không chứa phthalate.

Giảm nguy cơ tiểu đường typ 2

Mặc dù những kết quả trên gây ra không ít mối lo ngại, nhưng bạn đừng quên đi những yếu tố nguy cơ truyền thống của bệnh tiểu đường typ 2: thừa cân và tiền sử gia đình, vẫn là những yếu tố đóng vai trò quan trọng hàng đầu. Bạn càng biết nhiều về nguy cơ của mình, bạn có thể đưa ra những lựa chọn tốt hơn để kiểm soát bệnh tiểu đường cũng như sức khỏe của bạn.