Xuất huyết não thất ở trẻ sinh non

Xuất huyết não thất là tình trạng chảy máu vào hệ thống não thất. Xuất huyết não thất có thể nhẹ hoặc nặng, tùy thuộc vào mức độ chảy máu. Một số trẻ bị xuất huyết não thất sẽ không có bất kỳ ảnh hưởng lâu dài nào, trong khi một số trẻ bị chảy máu nhiều hơn có thể bị chậm phát triển hoặc các tác dụng lâu dài khác.

Nếu em bé của bạn đã được chẩn đoán xuất huyết não thất, việc tìm hiểu càng nhiều càng tốt về tình trạng này có thể giúp bạn hiểu những gì đang xảy ra với em bé của bạn và cách em bé sẽ bình phục.

Mức độ nặng của xuất huyết não thất

Ở trẻ sơ sinh, xuất huyết não thất được phân loại theo mức độ nghiêm trọng của xuất huyết.

Độ 1: Chảy máu được giới hạn trong vùng tế bào mầm, một vùng dễ vỡ gần các não thất chứa nhiều mao mạch nhỏ. Xuất huyết não thất độ 1 cũng được gọi là xuất huyết vùng mầm.
Độ 2: Chảy máu trong não thất, nhưng não thất vẫn giữ nguyên kích thước.
Độ 3: Chảy máu trong não thất, và chảy máu đã khiến các bể não thất giãn ra hoặc lớn hơn.
Độ 4: Máu được tìm thấy trong não thất, đã giãn ra và ở những vùng lân cận của não. Xuất huyết não thất độ IV cũng được gọi là xuất huyết nội sọ.

Xuất huyết độ 1 và độ 2 thường được coi là chảy máu nhẹ, trong khi chảy máu độ 3 và 4 nặng hơn, với các triệu chứng ban đầu nghiêm trọng hơn và các biến chứng lâu dài hơn.

Nguyên nhân

Sinh non là nguyên nhân lớn nhất của xuất huyết não thất, và hầu hết các trường hợp xuất huyết não thất xảy ra ở trẻ dưới 30 tuần tuổi thai hoặc dưới 1.500 gram.

Xuất huyết não thất xảy ra sớm trong cuộc đời của trẻ sinh non, với 90% xảy ra trong ba ngày đầu tiên của cuộc đời. Các bác sĩ nghĩ rằng một số yếu tố kết hợp để làm cho trẻ sinh non dễ bị xuất huyết não thất hơn. Đầu tiên, các mạch máu trong não của một em bé sinh non mỏng hơn so với những đứa trẻ đủ tháng. Trẻ sinh non cũng có thể bị trải qua những đợt thiếu oxy và tiếp xúc với những biến động lớn hơn về huyết áp.

Triệu chứng

Trẻ bị xuất huyết nhẹ có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Các triệu chứng xuất huyết não thất nặng hơn ở trẻ sinh non bao gồm:

- Tăng các cơn ngưng thở và nhịp tim chậm
- Suy giảm khối cơ
- Phản xạ giảm
- Mút yếu
- Ngủ quá nhiều

Điều trị

Thật không may, không có cách nào để ngăn chặn xuất huyết não thất khi nó đã bắt đầu. Điều trị xuất huyết não thất nhắm vào các triệu chứng của chảy máu và có thể bao gồm tăng cường hỗ trợ hô hấp hoặc thuốc khi ngưng thở và nhịp tim chậm.

Có tới 10% trẻ sơ sinh bị xuất huyết não thất sẽ phát triển thành não úng thủy, tích tụ dịch não tủy trong não thất. Não úng thủy làm cho đầu của trẻ sơ sinh phát triển nhanh hơn bình thường để nhường chỗ cho chất lỏng dư thừa và có thể gây áp lực lên mô não. Não úng thủy có thể tự biến mất, hoặc phẫu thuật có thể được yêu cầu.

Hậu quả lâu dài

Hậu quả lâu dài có thể nhẹ hoặc nặng và thường liên quan đến mức độ nghiêm trọng của xuất huyết.

Trẻ sơ sinh bị chảy máu cấp 1 hoặc cấp 2 có thể không có ảnh hưởng lâu dài hoặc có thể có những hậu quả tinh vi khó đo lường.

Nhiều trẻ em bị xuất huyết nghiêm trọng sẽ không có ảnh hưởng lâu dài, nhưng bị xuất huyết độ 3 hoặc độ 4 ở trẻ sơ sinh sẽ có nguy cơ bị hậu quả nghiêm trọng hơn. Sự chậm phát triển có thể nghiêm trọng hơn ở những trẻ này. Trẻ em có tiền sử chảy máu nặng cũng có thể bị suy giảm chức năng nhận thức và các rối loạn khác như rối loạn tăng động thiếu chú ý (ADHD).

Phòng ngừa

Bởi vì xuất huyết não thất có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và không thể dừng lại một khi nó đã bắt đầu, các bác sĩ và các nhà khoa học đã tập trung nỗ lực của họ vào công tác phòng chống.

Ngăn ngừa sinh non là cách tốt nhất để ngăn ngừa xuất huyết não thất, do đó, những bà mẹ có nguy cơ bị sinh non nên nói chuyện với bác sĩ về việc giảm nguy cơ mắc bệnh. Một số loại thuốc đã được nghiên cứu trong việc ngăn ngừa xuất huyết não thất. Steroid trước sinh ở phụ nữ có nguy cơ sinh non được chứng minh là có thể bảo vệ nhưng phải được sử dụng trong một thời gian hẹp. Một loại thuốc khác, indomethacin, cũng đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ.

Theo CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam