Trong những ngày xuân về, bên cạnh tai nạn giao thông gia tăng thì khoa tiêu hóa của các bệnh viện lại có khá đông các bệnh nhân đến khám, thậm chí phải nằm điều trị nội trú vì căn bệnh viêm loét dạ dày hành hạ. Bài viết của BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương nhằm chia sẻ với bạn đọc những kiến thức cần biết về căn bệnh này, nhằm tránh phải bị khổ sở trong những ngày tết đến. 

1- BỆNH VIÊM DẠ DÀY CẤP TÍNH: Bệnh này có thể xảy ra trên người có tiền sử mắc bệnh dạ dày trước đây hoặc trên người bình thường trước đây chưa hề bị bịnh viêm loét dạ dày

- Ngày Tết, thức ăn luôn nhiều và ngon hơn những ngày thường, lại thêm nhiều bữa tiệc mừng xuân, nên chúng ta luôn có khuynh hướng ăn nhiều hơn bình thường.           

- Triệu chứng: Ăn quá nhiều thức ăn và nhiều chất đạm, chất béo (thịt mỡ) làm vượt quá khả năng xử lý của hệ tiêu hóa nhất là dạ dày làm chúng ta bị no hơi, đầy bụng rất khó chịu Sự quá tải về tiêu hóa thường dẫn đến phản ứng của cơ thể làm bịnh nhân phải nôn ói trở ra, thậm chí có người phải tự kích thích (móc họng) cho nôn ói ra mới dễ chịu hơn. Như vậy đâm ra làm cho mất vui trong những ngày xuân về.

- Phòng ngừa và xử trí:

+ Ăn uống vừa phải, không nên ăn quá nhiều, ăn quá no và uống nhiều bia rượu.

+ Tránh ăn quá nhiều thức ăn có nhiều đạm, nhiều béo, mà chú ý ăn rau xanh nhiều hơn, nên cân bằng giữa chất đạm và chất xơ. Ông bà ta có câu ca dao rất hay và rất khoa học mà chúng ta nên áp dụng trong cách ăn uống ngày tết “Thịt mỡ dưa hành, câu đối đỏ”. Thịt mỡ chứa nhiều chất đạm và chất béo làm tăng gánh nặng cho dạ dày và hệ tiêu hóa của chúng ta, thì dưa hành vừa có chất xơ, lại là sản phẩm lên men của các vi khuẩn có lợi cho ống tiêu hóa của chúng ta, giúp dạ dày và hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng hơn, tránh đầy hơi chướng bụng cũng như ngăn ngừa tiêu chảy.

+ Khi ăn uống mừng xuân với các bữa ăn thịnh soạn, chúng ta nên uống một ít (khoảng 100ml) rượu vang đỏ, vừa kích thích hệ tiêu hóa hoạt động, tiết dịch tiêu hóa nhiều hơn, giúp ăn ngon miệng, giúp tiêu hóa kịp thời một bữa ăn thịnh soạn trong các ngày lễ tết.

+ Khi ăn uống quá mức và bị mắc chứng này những ngày xuân về, chúng ta có thể tạm dùng các thuốc chống sinh hơi, các men tiêu hóa đễ hỗ trợ thêm trong vòng 1-2 ngày mà thôi.

* CHỨNG VIÊM DẠ DÀY CẤP TÍNH DO NGỘ ĐỘC THỨC ĂN:

- Những ngày Tết do chế biến dư thừa thức ăn rồi cất trữ và sử dụng lại, hoặc ăn uống lung tung nên có thể chúng ta ăn phải thức ăn bị nhiễm các loại độc tố của vi khuẩn.

- Triệu chứng:

+ Sau khi ăn trong vòng 6 giờ đồng hồ, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện đau quặn hoặc đau liên tục bụng vùng trên rốn kèm theo buồn nôn nôn ói thức ăn đã ăn vào. Thồng thường sau nôn ói sẽ bớt đau quặn bụng nhưng tình trạng đau bụng âm ỉ hoặc cảm giác buồn nôn vẫn kéo dài có khi đến 1-2 ngày sau. Một số bệnh nhân có thể kèm theo triệu chứng đi phân sệt lỏng hoặc đau quặn vùng rốn hoặc đau khắp bụng.

+ Ngoài ra bệnh nhân có thể bị tê, vọp bẻ tay chân do bị mất nước và các chất điện giải (gọi nôm na là mất muối) trong cơ thể .

- Phòng ngừa và xử trí:

+ Khi sử dụng thức ăn được chế biến sẵn và đóng gói, nên chú ý chọn sản phẩm của cơ sở sản xuất tin cậy, chú ý ngày sản xuất và ngày hết hạn.

+ Khi bị ngộ độc thức ăn, điều quan trọng là chúng ta nên bù cho đủ nước và các chất điện giải bằng cách đơn giản là dùng gói thuốc ORESOL pha với nước ấm để uống khi khát và uống sau mỗi lần ói nhằm tránh bị mất nước và mất muối

+ Chú ý các dấu hiệu như vọp bẻ, mỏi chi, tê chi, sốt cao, nôn ói nhiều, nôn vọt, hay đau bụng ngày càng tăng dân à các dấu hiệu cần phải vào BV sớm để dược can thiệp kịp thời tránh diễn tiến nặng.

2- BỆNH VIÊM LOÉT DẠ DÀY

- Những người có đã từng bị bệnh viêm loét dạ dày trong dịp xuân về rất dễ bị tái phát do nhiều nguyên nhân rất thường gặp trong ngày Tết:

+ Căng thẳng, thức khuya, lo toan chuẩn bị Tết.

+ Ăn uống nhiều chất gây hại cho dạ dày (thứ ăn chua cay, uống nhiều rượu bia trong các buổi  lễ tiệc mừng Xuân)

+ Bệnh viêm loét dạ dày là bệnh có xu hướng tái phát theo thời tiết và theo mùa trong năm và theo thống kê thì bệnh viêm loét dạ dày hay bị tái phát vào mùa Đông - Xuân.

- Khi chúng ta ăn uống sinh hoạt không điều độ như bình thường ngoài việc làm thay đổi nhịp sinh học hoàn toàn không có lợi cho hệ thần kinh như dễ bị rối loạn giấc ngủ, dễ cáu gắt, mệt mỏi, dễ bị cao huyết áp, đối với bệnh lý tiêu hóa sẽ dễ tái phát bệnh viêm loét dạ dày; thậm chí người chưa từng bị đau dạ dày cũng có thể bị viêm loét dạ dày sau mùa Tết do nhiều yếu tố từ việc dùng nhiều thức ăn chua cay, rượu bia và không thể thiếu vai trò của việc ăn uống và sinh hoạt không điều độ.

- Triệu chứng: Đau bụng trên rốn, ợ hơi, buồn nôn, nôn ói, thậm chí có những trường hợp còn làm xuất huyết tiêu hóa gây ói máu và tiêu phân đen, thậm chí trường hợp nặng có thể làm thủng dạ dày gây đau bụng rất dữ dội.

- Phòng ngừa và xử trí:

+ Hãy quan niệm xuân về là ngày hết năm cũ, mừng năm mới, là những ngày chúng ta sẽ được nghỉ ngơi sau 1 năm làm việc vất vả. Đừng bắt cơ thể chúng ta “phải, phải, phải” quá nhiều chỉ gây thêm stress, không chỉ làm tái phát bệnh viêm loét dạ dày mà còn làm căng thẳng thần kinh hoàn toàn không có lợi cho hệ tim mạch.

+ Chúng ta cần nhớ rằng bệnh viêm loét dạ dày là bệnh có thể bị tái phát và cơ chế gây bệnh liên quan đến chế độ ăn uống rất rõ. Do đó dù vui xuân, chúng ta vẫn nên ăn uống đúng giờ, hạn chế rượu bia, hạn chế các thức ăn chua cay, có quá nhiều gia vị để tránh bị những cơn đau do bệnh viêm loét dạ dày tái phát hành hạ.

+ Khi bị cơn đau do viêm loét dạ dày tái phát, chúng ta có thể dùng một vài thuốc trung hòa acid như Phosphalugel, Kremil-S để giảm nhanh triệu chứng tạm thời trước khi tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ. 

BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương
Trưởng Đơn vị Tiêu Hóa Can thiệp - BV Nguyễn Tri Phương
Theo báo Bác sĩ Gia đình