Việc tiêm ngừa được chứng minh là biện pháp tốt nhất để phòng các bệnh truyền nhiễm. Theo nghiên cứu, có khoảng 85-95% người được tiêm chủng sẽ sinh ra kháng thể giúp bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh.

Ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chỉ ra, nhờ có vắc xin mà 2,5 triệu trẻ em không bị chết vì bệnh truyền nhiễm mỗi năm. Trẻ được chủng ngừa có sức khỏe tốt, thể chất và trí não phát triển bình thường, tránh tối đa nguy cơ bị các di chứng, dị tật do bệnh truyền nhiễm gây ra.

Cũng theo WHO, lịch tiêm chủng được tính toán và lập ra dựa vào kết quả của vô số nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu trên động vật và thử nghiệm lâm sàng trong nhiều năm nhằm tìm ra ở độ tuổi nào, trẻ có phản ứng miễn dịch tối ưu và có mức bảo vệ tốt nhất, cũng như ở độ tuổi nào trẻ đối mặt với nhiều nguy cơ gặp biến chứng hoặc tử vong cao khi mắc một trong những bệnh có thể chủng ngừa.

Như vậy là, chỉ khi trẻ được tiêm đúng lịch khuyến cáo thì khả năng phòng vệ của vắc xin trước bệnh truyền nhiễm mới đạt hiệu quả cao nhất.

Mặt khác, theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, với hầu hết các loại vắc xin, đợt tiêm ngừa đầu tiên được xem là đợt tiêm ngừa cơ bản cho trẻ. Tuy nhiên qua thời gian, lượng kháng thể trong cơ thể bé sẽ giảm dần, có khi thấp dưới ngưỡng bảo vệ. Do đó, liều vắc xin nhắc lại có vai trò quan trọng trong việc củng cố trí nhớ của hệ miễn dịch, giúp cơ thể tái sản xuất lượng kháng thể đủ để bảo vệ bé.

Không phải bé nào cũng được tiêm phòng đúng lịch, bởi các lý do như: bố mẹ vì bận bịu công việc mà quên lịch tiêm phòng của con hay thiếu thông tin về các loại vắc xin mà con cần dẫn đến việc không đưa con tiêm đủ liều/ tiêm đúng lịch.

Bên cạnh đó cũng có những trường hợp bé bị sốt cao hoặc mắc một bệnh lý nào đó dẫn đến không đủ điều kiện sức khỏe để tiêm đúng lịch chủng ngừa.

Theo nguyên tắc, tiêm đúng lịch là tối ưu nhất cho việc phòng bệnh vì vắc xin sẽ phát huy tối đa được hiệu quả phòng vệ. Trong trường hợp trẻ bị nhỡ lịch tiêm phòng hoặc không được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin, khả năng phòng bệnh sẽ thấp, bé có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm, nhất là vào các mùa cao điểm của dịch bệnh.

Để không làm nhỡ lịch tiêm phòng cho trẻ, cha mẹ cần bám sát lịch chủng ngừa. Trong trường hợp quên hoặc bé bị bệnh/sốt không thể tiêm theo lịch, phụ huynh cần liên hệ các cơ sở tiêm chủng để được tư vấn hướng khắc phục.

Tùy theo từng loại vắc xin và bệnh lý cụ thể, cán bộ y tế có thể sẽ tư vấn tiêm bù cho trẻ.

Bên cạnh đó, trong trường hợp trẻ đã đến tuổi tiêm phòng hoặc đến thời gian tiêm nhắc lại nhưng các mũi vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng bị thiếu/hết, phụ huynh có thể lựa chọn tiêm vắc xin dịch vụ tại các bệnh viện, trung tâm tiêm chủng uy tín.

Ngược lại nếu một mũi vắc xin dịch vụ nào đó quá khan hiếm, bố mẹ vẫn có thể cho con tiêm thay thế vắc xin miễn phí (nếu có). Việc tiêm xen kẽ giữa vắc xin miễn phí và vắc xin dịch vụ đã được chứng minh không làm giảm hiệu quả phòng bệnh và không gây nguy hiểm cho bé.