Một lần tiêm vasalgel giúp nam giới ngừa thai được trong nhiều năm, nhưng nó phải chứng tỏ được tính an toàn. Ảnh có tính minh họa.

Nhưng điều này có lẽ sẽ không còn khi y học đang nghĩ ra một cách ngừa thai nam giới.

Thành công trên khỉ

Cả trăm năm qua, biện pháp tránh thai cho nam giới chỉ quanh đi quẩn lại chuyện dùng bao cao su và thắt ống dẫn tinh. Nhưng có lẽ không đấng mày râu nào thích thú với hai cách này vì dùng bao cao su “vướng víu” và “giảm khoái cảm”, trong khi thắt ống dẫn tinh lại “mạnh bạo” và không biết có nối lại được không một khi muốn con.

TS.BS Nguyễn Thành Như, chuyên ngành nam khoa, nói: “Thắt ống dẫn tinh là biện pháp triệt sản gần như tuyệt đối, không nên hiểu là khi nào muốn có con thì tháo ra được vì nối lại ống dẫn tinh là một vi phẫu thuật phức tạp”.

Vì thế, giải pháp dùng một loại gel có tên Vasalgel bơm vào ống dẫn tinh hình thành một hàng rào cơ học để ngăn tinh trùng từ tinh hoàn bơi xuống dương vật nam giới là giải pháp hứa hẹn. Về cơ chế nó không khác gì thắt ống dẫn tinh, nhưng khác biệt ở đây là một khi muốn có con trở lại, người ta chỉ việc bơm một chất huỷ gel vào ống dẫn tinh là mọi chuyện sẽ như ý muốn.

Trong một nghiên cứu trên 16 con khỉ đực, người ta nhận thấy Vasalgel có thể giúp chúng sinh hoạt tình dục thoải mái với khỉ cái trong hai mùa sinh sản mà không làm cho bất kỳ bạn tình nào có thai. Allan Pacey, giáo sư ngành nam học của đại học Sheffield, nói: “Ít nhất nghiên cứu cũng cho thấy ở khỉ đực gel là một giải pháp ngừa thai hiệu quả. Nhưng để có thể thay thế biện pháp thắt ống dẫn tinh, các tác giả phải chứng minh giải pháp này có thể giúp người ta có con trở lại được”.

Thật ra Vasalgel không có gì mới. Parsemus Foundation, tổ chức phi chính phủ của Mỹ sở hữu Vasalgel, đã mua lại ý tưởng này từ Sujoy K. Guha, nhà khoa học Ấn Độ trước đó đã nghĩ ra cách ngừa thai nam giới có tên RISUG (Reversible inhibition of sperm under guidance). Theo cách này, chỉ với một lần tiêm gel khoảng 10 USD, người nam có thể ngừa thai trong nhiều năm trời.

Gel là một loại polymer, khi được tiêm vào trong ống dẫn tinh nó hình thành một lớp màng tích điện dương và âm ở hai mặt, một khi tinh trùng bơi xuyên qua đó, màng ngoài của tinh trùng sẽ bị phá vỡ và chúng mất đi chức năng sinh sản. Phương pháp này có thể đảo ngược được, vì chỉ cần tiêm một chất khác vào, màng polymer bị tan ra và tinh trùng lại ung dung hoạt động như bình thường.

Mặc dù cơ chế rất hợp lý như thế, phương pháp RISUG của Guha lại không đi xa được vì người ta nghi ngờ nó có thể gây độc cho người dùng, thậm chí gây ung thư và sinh quái thai. Năm 2002, bộ Y tế Ấn Độ đã huỷ bỏ các thử nghiệm lâm sàng về RISUG khi báo cáo cho thấy nó gây ra một số tác dụng phụ. Tương tự, tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đề nghị ngưng thử nghiệm RISUG với lý do các nghiên cứu không tuân thủ các quy chuẩn quốc tế.

Vasalgel không dễ “ăn”

Đặt câu hỏi với TS.BS Nguyễn Thành Như về giá trị của Vasalgel, ông cho biết năm qua nhóm nghiên cứu có mời ông tham gia nghiên cứu, nhưng ông từ chối vì nhận thấy tính bất khả thi của giải pháp này.

Ông nói: “Chỉ cần đâm kim vào ống dẫn tinh để bơm gel là chỗ đâm kim đủ gây tắc ống rồi, cần gì tới gel nữa, nên chuyện đảo ngược giúp người dùng có con trở lại cũng khó như việc cột ống dẫn tinh khác, thậm chí còn khó hơn vì chả ai biết gel có làm hại mô tinh hoàn hay không. Cần nói thêm, việc đâm kim vô ống dẫn tinh chẳng hề dễ dàng gì, phải là một bác sĩ chuyên về vi phẫu mới làm được. Còn thắt ống dẫn tinh thì bác sĩ nào cũng có thể thực hiện dễ dàng, đó là một dạng tiểu phẫu, kéo dài khoảng 15 phút và chỉ cần gây tê tại chỗ”.

Nhận định này đáng lưu ý vì khi thử nghiệm trên khỉ, Vasalgel đã gây ra tác dụng phụ ở một số con, trong khi một con khỉ khác phải cần đến phẫu thuật vì bị tiêm gel vào sai vị trí và dẫn đến làm tổn thương ống dẫn tinh.

Trong khi đó, GS Allan Pacey cho rằng mặc dù Vasalgel là một ý tưởng thú vị, nhưng thực tế có lẽ ít công ty dược phẩm nào quan tâm bởi nó không mang lại mấy lợi nhuận. Có lẽ vì điều này mà để có đủ chi phí nghiên cứu, Parsemus Foundation phải xin tài trợ và huy động vốn từ xã hội.

Khi trao đổi với hãng tin CNBC, Elaine Lissner, người sáng lập Parsemus Foundation, thừa nhận không tìm được sự hỗ trợ tài chính nào từ các tập đoàn dược phẩm lớn. Lissner nói: “Một lần tiêm Vasalgel có tác dụng trong nhiều năm thì về mặt kinh doanh là thất bại so với một loại thuốc mà người ta phải dùng hàng ngày hay hàng tháng”.

Nhìn chung, các giải pháp ngừa thai dành cho nam giới không mấy tiến triển, mặc dù không ít nhà khoa học cũng muốn mang lại “bình đẳng giới” trong chuyện ngừa thai của con người.

Năm qua, WHO đã thử nghiệm một giải pháp ngừa thai cho nam giới  bằng cách tiêm nội tiết tố. Trong một thử nghiệm trên 320 người nam, 96% thừa nhận giải pháp là hiệu quả. Tuy nhiên, cuối cùng thử nghiệm phải dừng lại vì 20 người trong số này xuất hiện những tác dụng phụ như trầm cảm, đau cơ, thay đổi tính tình, nổi mụn và suy giảm ham muốn tình dục.

Thế đó, mọi chuyện nào phải dễ “ăn”. Trong năm tới, Vasalgel dự định thử nghiệm trên người, nhưng không ai nói chắc nó sẽ thành công đến mức nào cho dù khi thử nghiệm trên động vật thì… “hứa hẹn”!

Theo Thanh Tâm - TGTT