Hotline 24/7
08983-08983

Thuốc bổ não có những loại nào, sử dụng ra sao?

Thuốc bổ não là “cứu cánh” của nhiều người, từ bậc cao niên đến các sĩ tử, nhưng thực tế không có thuốc nào làm tăng trí thông minh cả mà chỉ có thuốc hỗ trợ, điều hòa các chức năng của trí tuệ.

Thuốc bổ não là gì?


Hiện chưa có thí nghiệm khoa học nào chứng minh có loại thuốc tạo ra trí thông minh, tăng cường trí nhớ đối với người bình thường hay tăng khả năng học tập cho trẻ. Ảnh minh họa - Nguồn Internet


Thuốc bổ não thường là thực phẩm chức năng có thành phần từ thiên nhiên hoặc các loại thuốc có tác dụng tích cực đến chức năng não.

Thuốc bổ não tạm chia thành bốn dạng:

- Nhóm vitamin B, C, D, omega 3, DHA: là các loại thực phẩm chức năng, có thể cho học sinh bổ sung trong mùa thi nhưng vẫn cần tham khảo bác sĩ để có liều lượng thích hợp vì không được sử dụng vitamin trong thời gian dài. Nhóm này có tác dụng giảm nồng độ của một loại hoóc-môn gây cản trở sự nhớ, tác động đến tư duy khiến con người trở nên linh hoạt hơn. 

- Các chất kích thích thần kinh: Đây là những thuốc có tác dụng làm tăng nồng độ các chất trung gian thần kinh, làm cường chức năng các thụ cảm thể alpha trung ương, do đó là tăng khả năng tỉnh táo và khả năng học tập. Những thuốc này không trực tiếp tác động vào hoạt động tư duy mà chỉ tạo điều kiện cho hoạt động ấy diễn ra tốt hơn, khiến ức chế não bộ, tạo sự tỉnh táo tạm thời nhưng không dùng cho trẻ em. Các thuốc này bao gồm: atomoxetine, reboxetine, synephrine, arecoline, nicotine, caphein, adrafinil, armodafinil, modafinil...

- Các thuốc thuộc nhóm racetam như piracetam, aniracetam, nebracetam, fasoracetam, imuracetam…: Cơ chế hoạt động của nhóm thuốc này làm thay đổi lưu lượng máu, từ đó tác động đến sự chuyển hóa của não bộ. Các bác sĩ thường kê cho người cao tuổi, hoặc những bệnh nhân bị bệnh lý mạch máu não. Nhìn chung thuốc này để cải thiện thần kinh do mạch máu.

- Reminyl 4mg dành cho bệnh sa sút trí tuệ để cải thiện trí nhớ, các trường hợp liên quan đến bệnh lý về tâm thần, cavinton, cinnarizin (stugeron).

Thuốc bổ não cho học sinh


Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh vì muốn giúp con thông minh, tăng cường trí nhớ mà bổ sung thuốc bổ não vô tội vạ, không có chỉ định hay tham khảo ý kiến của bác sĩ. Thực tế, đến nay chưa có thí nghiệm khoa học nào chứng minh có loại thuốc tạo ra trí thông minh, tăng cường trí nhớ đối với người bình thường hay tăng khả năng học tập cho trẻ. Chỉ có những thuốc dùng dùng để điều trị sự suy giảm trí nhớ ở người bị đột quỵ, chấn thương sọ não, Alzheimer... Ngay cả khi dùng các thuốc này để điều trị, bệnh nhân cũng phải được bác sĩ kê đơn và dùng theo sự hướng dẫn của thầy thuốc.

Một số thuốc như donepezil (biệt dược Aricept trị bệnh Alzheimer), piracefam (biệt dược Nootropil), citicholin, glyceryl phostphorylcholin, thuốc bổ não cebraton, thuốc bổ não ginkgo biloba (hoạt chất lấy từ cây bạch quả), tacrin, galantamin được gọi là thuốc tăng cường hoạt động trí não, thực ra để điều trị chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi hoặc ở người bị chấn thương sọ não, chứ không có tác dụng tăng cường trí nhớ.

Còn thuốc dextroamphetamine (biệt dược Dexedrine), methylphenidate (Ritalin) là thuốc kích thích hệ thần kinh được dùng chủ yếu trị bệnh “rối loạn tăng động kém tập trung” (attention deficit hyperactivity disorder, viết tắt ADHD). ADHD là bệnh xảy ra ở trẻ em và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành, do rối loạn chức năng não khiến trẻ khó kiểm soát hành vi, kém tập trung, hành động và nói năng không suy nghĩ.

Lạm dụng thuốc trị ADHD sẽ rất nguy hiểm vì thuốc gây nghiện như may túy (ecstasy tức “thuốc lắc” là dẫn chất nằm trong nhóm thuốc này) và gây các tác dụng phụ nguy hiểm.

Đối với các bạn trẻ, không nên dùng bất cứ loại thuốc nào, ngoại trừ thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng, chẳng hạn có thể dùng loại đa sinh tố một viên/ngày. Để có trí nhớ tốt, cần lưu ý ngủ, nghỉ ngơi, xen kẽ với vận động thể lực tốt và có phương pháp học tập hợp lý. Tiến hành tiếp thu từ từ, được lặp đi lặp lại, đúng phương pháp (biết chọn lọc điều cần nhớ, biết liên tưởng, xen kẽ học với thư giãn…), tránh học dồn nén kiểu “nước đến chân mới nhảy”. Cần lưu ý, hoạt động trí nhớ không chịu được sự thúc ép, bị áp lực bởi ngoại cảnh.

Nên nhớ, không có thuốc nào làm tăng trí thông minh cả mà chỉ có thuốc hỗ trợ, điều hòa các chức năng của trí tuệ. Trí nhớ của mỗi người được quyết định bởi yếu tố bẩm sinh và quá trình rèn luyện, học tập tích lũy lâu dài. Không phải cứ dùng thuốc bổ não là có thể tăng trí nhớ và khả năng học tập của học sinh.

Do đó, nếu các bậc phụ huynh thấy con sa sút học tập đáng ngại thì nên đưa trẻ đi khám bác sĩ bởi đó có thể là biểu hiện của một bệnh lý, không nên mất thời gian tìm kiếm loại thuốc tăng cường trí nhớ hay bổ não nào đó mà bỏ qua quá trình điều trị.

Lưu ý gì khi sử dụng thuốc bổ não?


Không thể coi những thuốc làm tăng cường tuần hoàn não là những phương thuốc cứu cánh hay dự phòng bệnh. Ảnh minh họa - Nguồn Internet


Như đã nói ở trên, thuốc chỉ có tác động rõ nét trên trường hợp bệnh lý điển hình và hầu như ít tác dụng trên người bình thường khỏe mạnh. Nếu sử dụng chúng như những thuốc bổ não cho học sinh, thì lợi bất cập hại và phải lưu ý đến những vấn đề sau:

Các chất DHA, omega-3 cần cho sự hình thành và phát triển não bộ nên rất cần cho trẻ em. Ở người trưởng thành, não bộ không hình thành và phát triển thêm nữa và DHA, omega 3 ít có ý nghĩa với người trưởng thành. Đối với vitamin nhóm B, khi bị thiếu thì sẽ dễ nổi nóng, thần kinh bị suy nhược, thậm chí  bị co giật. Ngược lại, nếu dùng một lượng lớn các thuốc bổ sung vitamin B thì hệ thần kinh sẽ bị rối loạn hoặc bị tê liệt.

Các thuốc như vinpocetin, galantamine… có tác dụng phụ nghiêm trọng vì nó tác động vào mạch máu, các thụ cảm thể thần kinh, tác động vào nồng độ các chất trung gian thần kinh. Thuốc modafinil giúp làm giảm cơn buồn ngủ nặng do chứng ngủ rũ và các chứng rối loạn giấc ngủ khác. Học sinh sử dụng modafinil với mục đích chống buồn ngủ để tăng thời gian học thì thuốc có thể gây ra nhiều phản ứng bất lợi cho cơ thể như nhịp tim không đều, chứng ảo giác, suy nghĩ, hành vi bất thường…

Không thể coi những thuốc làm tăng cường tuần hoàn não là những phương thuốc cứu cánh hay dự phòng bệnh. Bởi nó tuy là thuốc bổ, đứng theo phương diện trị bệnh, nhưng ở một khía cạnh nào đó nó cũng có những chống chỉ định nghiêm ngặt.

Ăn gì để bổ não?


Thực phẩm giúp tăng cường trí nhớ, tốt cho não bộ. Ảnh minh họa - Nguồn Internet


Không có thuốc nào có thể tăng cường trí nhớ nhưng “thần dược” nằm ở chính chế độ ăn uống hàng ngày. Nếu bạn bổ sung những thực phẩm sau đây trong thực đơn hàng ngày sẽ giúp bổ não, tăng cường trí nhớ:

Cá hồi: Cá, đặc biệt là cá hồi, được xem là "thực phẩm của não" nhờ chứa nhiều axit béo omega-3. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống chứa nhiều axit béo omega-3 giúp giảm tỉ lệ mất trí nhớ và cải thiện khả năng ghi nhớ của não. Những người ăn cá thường xuyên (ít nhất mỗi tuần một lần) bị suy giảm trí nhớ chậm hơn 12% so với những người không ăn cá, đồng thời giảm đến 60% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer (chứng bệnh gây mất trí nhớ). Ngoài cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi cũng là những món giàu axit béo omega-3 có ích cho não.

Rau xanh: Các loại rau xanh rậm lá chứa nhiều chất chống oxy hóa và axit folic - chất có khả năng cải thiện trí nhớ bằng cách giảm chứng viêm và cải thiện lưu lượng máu đến não.

Sô cô la đen:
Sô cô la là một chất tăng cường tâm trạng do có ca cao trong sô cô la, đặc biệt là sô cô la đen. Nó giúp cải thiện lưu lượng máu đến não, do đó cải thiện việc lưu giữ ký ức.

Trứng: Trứng chứa chất cholin, đóng vai trò chính trong tín hiệu tế bào, và chất phosphatidylserine giúp cải thiện chức năng nhận thức nên giúp tăng cường trí não và giúp bạn nhớ nhiều thứ.

Cà phê: Cà phê đã được chứng minh là có lợi cho cả bệnh nhân mất trí nhớ dài hạn và ngắn hạn. Theo một nghiên cứu, uống hai tách cà phê sẽ làm giảm việc hay quên trong hơn 24 giờ. Caffeine chứa norepinephrine - loại hoóc môn căng thẳng trong não giúp lưu giữ ký ức.

Các loại quả mọng giàu chất chống oxy hóa giúp làm tăng lưu lượng máu đến não. Điều này sẽ giúp não hoạt động và giúp tăng sự tập trung.

Cuối cùng, đừng quên bữa sáng: Có một bữa ăn sáng phù hợp để phục hồi lại năng lượng và giúp bạn tập trung tốt hơn. Đây là cách tốt nhất và đơn giản nhất để tăng sự tập trung.

Hoàng Thúy (Tổng hợp)
Cổng thông tin tư vấn sức khỏe AloBacsi.vn

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X