Chín người mười cách bắt

Thấy tôi có ý định tìm hiểu về "con sâu răng", cô cháu gái í ới gọi: "Dì ơi, mai dì qua nhà con, con chở dì đến nhà ông này chuyên bắt sâu răng". Như người buồn ngủ gặp chiếu manh, tôi lập tức phi đến nhà nó. Dù đang bận rộn với một số việc, nhưng cô cháu gái cũng nhiệt tình dẫn tôi đi.

"Khắc tinh" của sâu răng là một người phụ nữ tầm khoảng 50 tuổi. Theo lời bà kể, đây là nghề gia truyền của gia đình. Vài chục năm trước, bố bà nổi tiếng cả khu Cầu Giấy (Hà Nội) nhờ tài nghệ này. Rất nhiều người không tin, nhưng khi chứng kiến tận mắt những con sâu trắng được bắt ra và cảm giác ê buốt không còn nữa thì lúc đó mới gật đầu công nhận.

Cách bắt sâu của bà nghe ra rất lạ tai. Đó là sử dụng loại thuốc đặc hiệu làm "mồi nhử". Tra thuốc này vào mắt và nhắm mắt lại khoảng vài phút. Sau ngửi thấy hơi thuốc, sâu sẽ bò qua đường mũi lên mắt.

Khi đó, bà sẽ dùng tay nhẹ nhàng kéo từ khóe mắt ra những con sâu trắng, mảnh như sợi chỉ, dài khoảng 0,5 - 1 cm vẫn còn đang ngoe nguẩy. Để người bệnh có thể tận mắt nhìn thấy "thủ phạm", sâu răng được bà thả vào trong một bát nước. Giá của mỗi lần bắt sâu rơi vào khoảng 250.000 đồng. Tất nhiên, nếu không bắt được sâu bà cũng sẽ không tính tiền.

Khi hỏi về loại thuốc để sử dụng bắt sâu, bà nói nó không bán sẵn sẵn trên thị trường mà được chế biến theo công thức riêng.

Khi tra vào mắt nó không tạo cảm giác gì đặc biệt ngoài hơi cồm cộm vì có vật lạ xâm nhập vào con ngươi. Lúc sâu bị bắt ra từ khóe mắt cũng không gây đau đớn hay chảy máu gì nên trẻ con cũng có thể thực hiện được.

Qua tìm hiểu, tôi được biết: sâu răng còn được bắt bằng rất nhiều cách khác nhau. Ở một số nơi, người ta bắt sâu bằng dầu ăn và hạt cà độc dược. Theo đó, dầu ăn được đun trong một bát sành. Lúc dầu bắt đầu sôi, thầy lang sẽ thả vào đó hai muỗng nhỏ hạt cà.

Đợi cho khói bốc nghi ngút thì nhấc bát ra khỏi bếp rồi úp chai nhựa lớn đã cắt thủng đáy lên. Sau đó, người bệnh sẽ được yêu cầu ngậm miệng vào cổ chai để "xông hơi".

Sau khoảng 5-7 phút, mẻ "xông" hoàn thành. Khi khói trong chai đã tan hết, người bệnh sẽ được chỉ cho xem những con sâu nhỏ màu trắng, mảnh như sợi chỉ, dài khoảng 0,5 - 1 cm bám ở cổ chai.

Một kiểu bắt sâu khác cũng phổ biến không kém là bắt độ 3-4 con gián đất (loại gián này nhỏ, không có cánh, thường rúc trong đống trấu, đống rác), vặt lấy chân và đầu, bóp nát chà xuôi chỗ bị sưng khoảng vài phút. Sau đó thầy lang sẽ dùng lược chải xuôi má và từ từ nhấc ra khỏi vùng da này những con sâu răng màu trắng, thân mảnh vẫn đang ngoe ngẩy.

Có hay không con sâu răng?

Vẫn theo lời giới thiệu của cô cháu gái, tôi tìm đến anh Hoàng Văn Hùng (ở Hà Đông, Hà Nội) - người đã từng đi bắt con sâu răng. Anh quả quyết: "Hôm đó là vào khoảng mùng 3 tết. Tôi nằm bẹp ở nhà vì bị đau răng đến sưng cả mặt, chả ăn uống được gì. Bệnh viện hay phòng khám đều đóng cửa nên chỉ biết ôm mặt khóc.

Lúc ấy, có anh bạn đến chơi thấy vậy liền gợi ý chở đi bắt con sâu răng. Thú thật tôi cũng không tin nhưng chẳng còn cách nào khác nên cũng vội vã lên đường. Cũng chẳng còn tâm trí để quan sát xem thầy bắt sâu bằng cách nào nhưng chỉ biết sau đó thấy cũng đỡ đau.

Thầy còn chỉ cho tôi xem những con màu trắng sữa, nhỏ xíu và bảo đó là sâu răng. Hôm vừa rồi, thấy đứa cháu kêu nhức răng, tôi cũng chỉ nó đi bắt sâu. Kết quả là đau răng cũng giảm. Thế nên tôi nghĩ con sâu răng là có thật".

Tuy nhiên, trái với quan điểm của anh Hùng, BS.CKI Phan Thanh Khiết (Khoa Răng - hàm - mặt, BV Quân y 87) lại khẳng định: "Không có sự tồn tại của con sâu răng. Nếu có thì nó sống ở đâu vì tôi đã khoan rất nhiều răng bị sâu nhưng chẳng thấy con sâu nào chui ra cả. Trong răng chỉ có tủy răng.

Hơn nữa, nếu là sâu răng thì nó phải sống ở răng chứ, đằng này lại bắt ra từ những nơi chẳng liên quan như má, mắt…

Bắt sâu răng thực chất chỉ là một trò lừa đảo những người nhẹ dạ, cả tin. Vì trên thực tế, răng sâu là hậu quả của 3 yếu tố: men răng yếu, vi khuẩn xâm lấn và thức ăn tồn đọng. Khi thức ăn dính trên bề mặt răng (đặc biệt là đường và tinh bột), vi khuẩn sẵn có trong miệng sẽ phân hủy thức ăn đó.

Với những người men răng yếu, nó sẽ gây hoại tử tổ chức răng hay còn gọi là sâu răng. Người ta cứ nghĩ sâu răng là phải có con sâu, bắt ra là hết, nhưng thực chất nó là do vi khuẩn và muốn chữa thì phải tìm cách tiêu diệt vi khuẩn ".

Bàn về chuyện nhiều người khẳng định đã hết đau khi đi "bắt sâu", bác sĩ Hùng giải thích: "Có thể những thầy lang này đã dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc làm chết tủy nên cảm giác đau nhức tạm thời bị hết. Với hình dạng như miêu tả, con sâu răng có lẽ là những con giòi.

Nó có thể có sẵn trong những chai nhựa, hoặc từ xác con gián chết hay từ bất cứ đâu trong nhà mà thầy lang đã bỏ vào người bệnh nhân trong thời gian chờ đợi "thuốc ngấm"…

Đây là một trò lừa bịp nên để thực hiện được nó tất nhiên cũng phải có những thủ thuật lừa bịp đặc biệt mà những người bình thường khó hình dung được".

Theo Bảo Châu - Gia đình Việt Nam