Hotline 24/7
08983-08983

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương chia sẻ bí quyết giảm cân khỏe đẹp, an toàn

Trưởng đơn vị Tiêu hóa can thiệp, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương đã có những chia sẻ thú vị xung quanh vấn đề: Vì sao giảm cân nhưng sao cân không giảm?, Đâu là cách giảm cân an toàn và hiệu quả?, Người gầy có nên uống trà sữa để tăng cân?... Mời bạn đọc đón xem.

Không chỉ là bác sĩ "mát tay" trong điều trị tiêu hóa, ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương - BV Nguyễn Tri Phương - còn là một bác sĩ nội soi "rất có nghề".

NỘI DUNG TƯ VẤN

1.  Để xem một người có thừa cân, béo phì hay không, mọi người thường dựa vào chỉ số BMI. Theo BS chỉ số này có đúng với tất cả mọi độ tuổi, mọi ngành nghề không ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Chỉ số BMI được tính bằng cân nặng (kg) chia cho chiều cao (m) rồi chia tiếp cho chiều cao. (tức là cân nặng tính bằng kg chia cho bình phương chiều cao tính bằng m).

Cách tính nào cũng có sai số nhất định, không thể bao quát hết tất cả mọi người nhưng về mặt y học thì cách tính này là chuẩn nhất vì có rất nhiều nghiên cứu về công thức này.

Bên cạnh đó nó liên quan đến vấn đề bệnh tật, nguy cơ đái tháo đường, cao huyết áp, gan nhiễm mỡ hay đột quỵ, tỷ suất sống còn về lâu dài, chính vì vậy, người ta thường dùng chỉ số BMI.

Sau khi chia, ta có một con số, đối với người châu Á, chỉ số BMI từ 23-25 là thừa cân, nên giảm cân. Có những ngươì cảm thấy thừa cân, hơi mập, đó chỉ là sự cảm nhận của chúng ta.

Một số người than phiền giảm cân rất khó, nhưng vì chỉ số BMI của họ đạt 22-22.5, nằm trong khoảng bình thường, cơ thể đang bình thường mà chúng ta ép cân thì rất khó.

2. Dường như phương pháp đo DXA toàn thân là cách chuẩn nhất để biết mình có bị béo phì hay không, theo BS điều này có đúng?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Tất cả những chuyên gia dinh dưỡng rất khó khăn để tìm hiểu được thế nào là béo phì, thừa cân. Thông thường họ đo chỉ số nạc.

DXA là phương pháp tạm chấp nhận được nhưng rất rắc rối. Do đó trong ứng dụng thực hành không ai áp dụng vì đo gián tiếp.

Trong thực hành y học, người ta chỉ quan tâm chỉ số BMI và chỉ số eo mông (lấy số đo vòng 2 chia cho số đo vòng 3), nếu kết quả nằm trong khoảng dưới 85% so với nữ và dưới 90% so với nam là bình thường. Lưu ý là khi đo chỉ số eo mông, chúng ta nên thả lỏng mới chính xác.

Theo đặc điểm của giới tính thì phụ nữ tích tụ mỡ ở vùng mông, khung chậu to hơn nam giới, nếu phụ nữ có chỉ số eo mông trên 90% như nam giới là đã có nguy cơ thừa cân, dư mỡ nội tạng.

Có người phụ nữ đo chỉ số BMI chỉ 22-23 nhưng chỉ số eo mông trên 90% cũng là thừa cân.

3. Khi nào chúng ta nên giảm cân? Có phải là khi BMI cho kết quả thừa cân là thời điểm nên bắt đầu giảm cân không ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Khi bắt đầu thấy chỉ số vượt quá mức trung bình, sự chuyển hóa có vấn đề thì chúng ta nên bắt đầu giảm cân, tập thể dục để làm giảm chỉ số eo mông để không bị béo phì, bệnh tật.

4.  Xin BS cho biết, tốc độ giảm cân như thế nào là vừa phải? Việc giảm cân quá nhanh có thể gây những bất lợi gì cho cơ thể?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Theo nguyên tắc 1 tháng, 1 người chỉ nên giảm không quá 5% trọng lượng cơ thể.

Bởi vì cơ thể chúng ta đã quen với sự chuyển hóa, nếu giảm cân nhanh quá, chúng ta sẽ mệt mỏi, ngủ nhiều, đầu óc không minh mẫn, tăng nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt, lao động...

Bên cạnh đó, giảm cân nhanh cũng gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ, gan bị thoái hóa mỡ, cơ thể không đáp ứng được chuyển hóa, hại nhiều hơn lợi.

Người ta thường nói “dục tốc bất đạt” nghĩa là chuyện gì muốn nhanh quá sẽ không thành. Đối với con người nên có tốc độ giảm cân vừa phải mới bảo đảm sức khỏe, phù hợp khoa học, con người khỏe khoắn hơn.

5. Vậy, theo BS đâu là cách giảm cân an toàn và hiệu quả?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Chúng ta nên đặt cho mình mục tiêu giảm cân, mỗi tháng đánh giá lại thì chúng ta sẽ đạt được.

Đầu tiên là tính chỉ số BMI, đặt mục tiêu giảm bao nhiêu để chỉ số đạt về dưới 23.

Còn những người có chỉ số BMI dưới 23 thì cũng nên cân nhắc lại có nhất thiết phải giảm cân hay không. Thông thường, ở phái nữ nếu chỉ số BMI từ 19-23 là bình thường, ở nam giới khoảng 22-23 là bình thường vì nam có khối lượng xương nặng hơn nên chỉ số hơi cao hơn một chút. Lúc này, chuyện giảm cân rất khó vì cơ thể bạn đang đạt ở ngưỡng bình thường rồi.

Người bình thường, lao động trí óc thì cần 1800-2000Kcalo/ngày, những người lao động chân tay thường không có nhu cầu giảm cân vì họ tiêu hao năng lượng rất nhiều. Chúng ta nạp năng lượng ít hơn mỗi ngày, chia ra 3 bữa ăn, chiều tối nên ăn ít, “buổi sáng ăn như 1 ông vua, buổi tối ăn như một kẻ ăn mày”.

Một số người hay ăn vặt, bữa xế, đặc biệt là những thức ăn vặt như bánh tráng trộn, trà sữa, thức ăn nhanh.... thường ngọt và béo, chứa chất béo bão hòa rất tốt cho việc tăng cân, nhưng lại liên quan đến những bệnh về sau như huyết áp, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, mỡ máu... nên chúng ta cần bỏ thói quen ăn vặt.

Có nhiều người ăn vặt bằng trái cây, nhưng ăn sầu riêng, nho, mít, xoài... những trái cây này dễ tăng cân vì trái cây có chứa đường fructose, hấp thu vào máu rất nhanh, chuyển hóa thành năng lượng rất nhanh. Nếu ăn vặt, tất cả sẽ được chuyển hóa thành năng lượng nhưng không được sử dụng sẽ chuyển thành tế bào mỡ, giữ lại trong người gây nên béo phì.

Nhu cầu năng lượng mỗi ngày là 1800-2000Kcalo. Một chén cơm tạo ra 400Kcalo, 1 cái bánh trung thu tạo ra 600-700Kcalo,... Chúng ta không ăn nhiều chất béo, nhưng 1 ngày ăn 2-3 chén cơm, chưa tính đến thức ăn, thì chúng ta đã ăn hết 2/3 năng lượng, cần cắt giảm và thay thế bằng rau, thịt. Tinh bột có khuynh hướng tạo axit amin, tạo khối cơ nhiều hơn nên cần hạn chế. Chất béo cũng nên hạn chế vì nó tạo năng lượng gấp đôi chất đường. Những chất là kẻ thù của giảm cân là chất ngọt, bột đường và chất béo.

Vì vậy chúng ta nên hạn chế những món ngọt, trái cây ngọt, đường tinh luyện và chất béo bão hòa như thức ăn nhanh, đồ chiên công nghiệp.

Bên cạnh đó chúng ta nên tăng cường chạy bộ, 1 ngày chạy 30 phút nhưng phải ra mồ hôi và uống nước bù thì việc tiêu hao năng lượng mới hiệu quả.

6. Một số bạn đọc AloBacsi sau khi áp dụng những cách như tiết giảm ăn uống, tập thể dục... nhưng cân nặng vẫn không giảm nên dùng các sản phẩm hỗ trợ giảm cân bán trên mạng, sau đó họ phản ánh là bị mất ngủ, hồi hộp, chán ăn… Theo BS, tại sao có hiện tượng này ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Nguyên lý của giảm cân thì phải tăng thải ra và giảm nạp vào, tức là ăn ít đi. Nhưng ăn là một trong tứ khoái của con người, rất khó cưỡng cơn thèm ăn và cơn đói. Người thừa cân thường hay thèm ăn, ăn gì cúng có cảm giác ngon miệng. Cho nên chúng ta dùng lý trí để thắng bản năng.

Theo nghiên cứu của Tây y, tất cả những thuốc giảm cân đánh vào trung khu thần kinh, làm cho chúng ta mất cảm giác ngon miệng, gây ra chán ăn, ảnh hưởng đến sức khỏe. Sau một thời gian nghiên cứu và lưu thông trên thị trường, thuốc giảm cân đã bị thu hồi vì gây ra rất nhiều hệ quả, ảnh hưởng thần kinh gây bồn chồn mất ngủ, có người về sau dễ bị trầm cảm lo âu, sa sút trí tuệ, ảnh hưởng hoạt động của tim mạch về lâu dài.

Hiện tại những loại thuốc quảng cáo trên mạng, không được kiểm định, thông thường có pha những tạp chất, có trộn tân dược đã bị cấm trên toàn thế giới.

“Buổi sáng ăn như 1 ông vua, buổi tối ăn như một kẻ ăn mày”. Ảnh: Internet

7. Có lời khuyên là chúng ta hãy ăn sáng cho bản thân, ăn trưa cho bạn bè và ăn tối cho kẻ thù. Tức là bữa tối nên ăn ít nhất. Tuy nhiên, với lối sống ở thành thị, rất nhiều người thức khuya nên bị đói bụng. Họ phân vân nếu ăn khuya thì sợ mập, nếu không ăn khuya thì sợ hại dạ dày. Nhờ BS tư vấn cho trường hợp này?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Giờ ăn tối tốt nhất là 19 giờ, nếu phải làm việc nhiều thì chúng ta có thể ăn vào thời gian này là hợp lý. Nhưng với nhịp độ ở thành thị, làm việc tới khuya có nghĩa là làm việc quá nhiều, việc này gây mất cân bằng sinh lý. Thường ăn khuya người ta sẽ chọn thức ăn nhanh, uống nước ngọt, ăn mì gói, gà rán, bánh mì... đều góp phần tăng cân.

Bạn nên bỏ thói quen ăn khuya, theo sinh lý bình thường, những chất ngọt sẽ tổng hợp thành lycogen tổng hợp chất béo dự trữ trong gan và máu, hoạt động theo chu kỳ nhịp sinh học thời gian. Do đó không nên ăn khuya, không uống đồ ngọt, nên ăn ban ngày sẽ tốt hơn buổi chiều tối và đêm.

8. Khá nhiều “fan ruột” của AloBacsi nhận thấy BS Lưu Phương đã giảm cân so với năm ngoái. Vóc dáng hiện nay của BS đã gọn gàng hơn rất nhiều. BS có thể chia sẻ bí quyết giảm cân của mình không ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Bản thân tôi chỉ áp dụng những điều đã trình bày ở trên, vấn đề chính nằm ở ý chí, cái khó nhất là tập thể dục, bỏ 30 phút/ngày để tập thể dục để ra mồ hôi.

Bên cạnh đó những người mập có cảm giác ăn ngon, nên thay đổi thành phần ăn, độn thêm thịt và rau, khi cơ thể dùng hết năng lượng sẽ dùng năng lượng tích trữ trong cơ thể, hoặc tăng cường hoạt động thể lực sẽ giúp giảm cân thành công.

9.  Chị em phụ nữ rất quan tâm tới việc giảm mỡ bụng, mỡ đùi. BS có thể hướng dẫn cách giảm béo cho những vùng này không ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Có những bài tập rất đơn giản, tối chúng ta có thể thực hiện vừa giảm mỡ bụng vùa giảm suy giãn tĩnh mạch, bằng cách trước khi ngủ, nằm trên giường phẳng tập động tác đạp xe đạp, cứ 20 lần nghỉ khoảng 2 phút rồi lặp lại động tác 10 lần.

Hoặc nằm giơ 2 chân lên cao, dùng sức hít vào và hạ chân xuống, tập 10 lần rồi nghỉ 2 phút rồi lặp lại động tác nhiều lần, chắc chắn chúng ta giảm mỡ hiệu quả.

Dùng trà sữa để tăng cân chỉ là giải pháp nhất thời, quan trọng là chúng ta cần kiểm tra sức khỏe xem có vấn đề gì bất thường hay không? Ảnh: Internet

10. Ở kỳ trước, BS đã thông tin đến bạn đọc về việc uống trà sữa dễ làm tăng cân nếu chúng ta uống vào buổi chiều, buổi tối mà lại ít vận động. Chương trình đã nhận được nhiều phản hồi tích cực, đồng thời cũng có một câu hỏi thú vị là: Người gầy có nên uống trà sữa để tăng cân hay không? Xin nhờ BS giải đáp.

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương: Nếu chỉ số BMI dưới 19 ở nữ, dưới 20 ở nam thì gọi là gầy. Nếu muốn tăng cân, việc uống trà sữa chỉ là giải pháp nhất thời, chúng ta nên xem mình có vấn đề về sức khỏe hay không?

Thông thường những người gầy hay nóng trong người thì nên xem lại ăn ngủ có tốt không, có bị giun sán không. Đôi khi gầy ốm có thể bị lao tiềm ẩn, có rất nhiều cơ quan có thể bị lao như lao ruột, lao hạch... hay những bệnh về tuyến giáp cũng làm cho chúng ta gầy ốm. Đặc biệt, những người stress cũng rất mau gầy.

Chúng ta cần biết mình có rơi vào tình trạng gầy ốm hay không bằng cách tính chỉ số BMI để có những cách khắc phục phù hợp hơn.

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X