Lỗi do áp dụng máy móc Nghị định số 15/2016/NĐ-CP?

Việc dư luận liên tục chỉ trích, phê phán gay gắt, thậm chí phẫn nộ về việc Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép phổ biến cho các ca khúc sáng tác trước năm 1975 là có cơ sở. Tuy nhiên, nguồn gốc dẫn đến sự việc này không chỉ có trách nhiệm của Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD).

Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện trả lời chất vấn

Trả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch (Bộ VH-TT&DL) Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, Bộ này chưa cấp phép mà chỉ “cập nhật danh sách bài hát”...Trả lời báo chí, ông Nguyễn Thái Bình, Chánh Văn phòng Bộ, người phát ngôn chính thức của Bộ VH-TT&DL cho biết: “Cục NTBD không hề cấp phép cho hơn 300 bài hát được phép phổ biến rộng rãi mà chỉ cập nhật danh sách này”.

Ông Nguyễn Ngọc Thiện cũng cho biết, hiện nay, công tác quản lý và cấp phép các hoạt động nghệ thuật biểu diễn được thực hiện theo các quy định của Nghị định số 79/2012/NĐ-CP và Nghị định số 15/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Tại Khoản 3, Điều 29 Nghị định số 79/2012/NĐ-CP nêu rõ: "Tổ chức, cá nhân muốn phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài nộp 1 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục NTBD để xin phép phổ biến”.

Nghị định số15/2016/NĐ-CP ngày 15-3-2016 của Chính phủ về "Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 79/2012/NĐ-CP" sửa lại Khoản 3, Điều 29 như sau: "Tổ chức, cá nhân muốn phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài nộp 1 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục NTBD" để xin phép.

Như vậy, nghị định 15/2016/NĐ-CP đã bỏ cụm từ "tại các tỉnh phía Nam", khiến phạm vi và đối tượng điều chỉnh của Nghị định mở rộng hơn. Cho nên, theo một số cán bộ ở Cục NTBD, việc “cập nhật danh sách ca khúc” thời gian qua thực chất là việc áp dụng máy móc Nghị định, chứ không phải là việc đơn vị này tự ý đề ra chủ trương, quy định mới. Muốn giải quyết gốc rễ vấn đề, thời gian tới rất cần phải sớm đề nghị Chính phủ sửa đổi, bãi bỏ nội dung không hợp lý trong nghị định.

Sửa sai, làm rõ trách nhiệm những ai?

Tại buổi chất vấn,đại biểu Mai Sỹ Diến nêu câu hỏi: "Khi Thủ tướng điện thoại cho Bộ trưởng yêu cầu cho thôi giữ chức đối với ông Cục trưởng nghệ thuật biểu diễn thì Bộ trưởng đã điều ông này về văn phòng Bộ. Việc này Bộ trưởng thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng hay ông Cục trưởng có khuyết điểm, vi phạm cần phải xử lý?".

Ông Nguyễn Ngọc Thiện trả lời, Bộ đã chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm, xác định trách nhiệm của những cá nhân, tập thể liên quan. Ai chịu trách nhiệm đến mức nào? Trên cơ sở đó sẽ có việc xử lý phù hợp, tinh thần là hết sức cầu thị và rất nghiêm minh để công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này được tốt hơn.

Phần trả lời trên, đến nay, theo nhiều đại biểu Quốc hội và cử tri là vẫn còn chung chung, chưa giải quyết tận gốc vấn đề. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng, việc trả lời một số vấn đề cũng chưa rõ, chưa thỏa mãn yêu cầu của đại biểu Quốc hội.

Trao đổi với phóng viên, một số cán bộ ở Cục NTBD cho biết thêm, trên thực tế, đến nay, việc làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan vẫn chưa rõ, chưa triệt để.

Theo chính những giải trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thì cái gốc để sửa sai là phải sửa đổi Nghị định số 15/2016/NĐ-CP. Tại sao một nghị định mới ra đời hơn một năm đã dính phải sai lầm nghiêm trọng, gây bức xúc dư luận? Vậy Bộ VH, TT&DL, cơ quan tham mưu trình Chính phủ ban hành nghị định này có trách nhiệm như thế nào? Ai là người tham mưu, đề xuất sửa đổi Nghị định theo tinh thần mở rộng thêm phạm vi, đối tượng “cấp phép”? Ai là người chỉ đạo Cục NTBD triển khai áp dụng nghị định hay do tự Cục này đề xuất?

Đây là những vấn đề rất cần được kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm minh đồng thời rút ra những bài học sâu sắc.

Sự việc không đơn thuần là đổ lỗi cho riêng ông Nguyễn Đăng Chương, nguyên Cục trưởng Cục NTBD. Bởi vì, xét cho cùng, Cục NTBD đã thực hiện đúng nội dung được quy định trong nghị định nhưng những ai đã tham mưu, đề xuất xây dựng nội dung nghị định, những ai đã yêu cầu triển khai, áp dụng một cách máy móc thì chưa được làm rõ.

Thiết nghĩ, vấn đề này thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mà người đứng đầu là Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện và Thứ trưởng phụ trách lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật cần thiết phải chủ động làm rõ trả lời, xử lý nghiêm minh. Bởi để xảy ra những sai lầm có hệ thống như vậy, trách nhiệm không chỉ của riêng Cục NTBD.

Theo ông Phạm Tất Thắng, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội: Cần xem lại quy chế tổ chức và hoạt động liên quan đến chức năng nhiệm vụ của Bộ VH,TT&DL, trong đó có Cục NTBD. Giả sử những hạn chế, sai lầm này phát sinh từ những quy định chưa hợp lý thì cũng nhân dịp này rà soát, sửa đổi, hoàn thiện để không xảy ra những sai sót tương tự trong tương lai. Phải xem lại cách làm việc, năng lực, trách nhiệm của những người làm công tác này, từ chỉ đạo của lãnh đạo đến chuyên viên trực tiếp soạn thảo, ban hành văn bản. Tôi cho rằng, mức độ sai phạm đến đâu thì nên có xử lý nghiêm khắc đến đó. Kết quả xử lý nên công bố rộng rãi và có lời xin lỗi từ cơ quan quản lý cấp cao hơn với cơ quan quản lý cấp dưới có sai phạm.

Theo Quang Nam - Công lý