Giải thích lòng vòng

Ngày 1/8, trao đổi với báo chí, ông Ngô Tố Ninh, Phó giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV (DNA) cho biết, lúc 8g14 ngày 23/7, trong quá trình nhập kiềm tại khu vực chứa kiềm lỏng Nhà máy Alumin (thuộc dự án Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ) phục vụ chạy thử nhà máy đã xảy ra vỡ cổ ống đẩy của máy bơm kiềm.

Sau khi sự cố xảy ra, DNA huy động lực lượng để cách ly khu vực có sự cố, sử dụng các công cụ, dụng cụ để thu hồi, trung hòa độ pH rò rỉ ra môi trường.

Công ty cũng tổ chức kiểm tra độ pH tại tất cả các cửa xả của nhà máy, dọc tuyến suối phía hạ du sau cửa xả số 3 với tần suất đo 10 phút/lần, đồng thời bố trí máy xúc phần đất bị nhiễm kiềm đổ ra khoang số 1 của hồ bùn đỏ, dùng bạt nilon che kín bề mặt phần đất bị xúc đi.

“DNA đang khẩn trương lập đoàn kiểm tra xác định nguyên nhân sự cố, kiểm tra các khu vực có thể bị ảnh hưởng do sự cố xảy ra và các giải pháp khắc phục sự cố”, ông Ninh cho biết.

Khu vực xảy ra sự cố vỡ cổ ống đẩy máy bơm kiềm

Trước đó, ngày 24/7, ông Mai Thế Toản, Cục phó Cục Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường, Bộ TN&MT đã cùng tổ giám sát môi trường, Sở TN&MT tỉnh Đắk Nông, chính quyền địa phương, nhà thầu CHALIECO (Trung Quốc) cùng với DNA vào kiểm tra thực địa vị trí xảy ra sự cố cũng như các khu vực cấp kiềm khác của nhà máy, khảo sát và phân tích độ pH tại ví trí cửa xả số 3 của nhà máy thoát nước ra suối Đăk Yao và một số vị trí khác phía hạ du của suối.

Theo đánh giá của đoàn công tác, có tổng cộng 9,58m3 kiềm thẩm thấu xuống nền đất xốp trên diện tích 600m2 liền kề và một phần theo hệ thống nước mưa chảy tràn và chảy ra suối Đăk Yao qua cửa xả số 3.

Kết quả đo nhanh pH trong nước của các đoàn kiểm tra, kết quả phân tích mẫu nước của Trung tâm Quan trắc TN-MT cũng cho thấy độ pH trong nước, đất vẫn nằm trong quy chuẩn Việt Nam (QCVN 08:2015/BTNMT).

Sau sự cố, DNA đã làm việc với nhà thầu CHALIECO về thiết kế, vận hành, các bên, rà soát các giai đoạn thực hiện từ thiết kế cho đến vận hành để xác định nguyên nhân.

Theo đánh giá, nhà thầu đã vận hành bơm để tiếp nhận kiềm trong thời gian hơn một tháng trước khi xảy ra sự cố.

“Nhằm có giải pháp khắc phục triệt để, DNA vẫn đang tiếp tục làm việc cùng CHALIECO để tìm hiểu cụ thể từ công tác thiết kế, lắp đặt và đào tạo vận hành để đưa ra nguyên nhân mấu chốt nhất”, ông Ninh nói.

Nguy cơ thảm họa môi trường giống Formosa ở Tây Nguyên

Điều đáng nói, trong khi đoàn kiểm tra ghi nhận không thấy hiện tượng bất thường nào xảy ra cho cây cối và sinh vật trong khu vực khảo sát. Thì trước đó, nhiều người dân sống quanh khu vực có phản ánh cá chết dọc suối rất nhiều, một số người dân tiếp xúc với nước suối bị bỏng rát.

Người dân bị bỏng vì vỡ đường ống hóa chất chứa xút

Trước hiện tượng trên, ông Đỗ Thanh Bái, Hội Hóa học Việt Nam bày tỏ sự lo lắng: “Một khi người dân bị bỏng và cá chết thì rõ ràng nồng độ phải lớn mới gây ra hậu quả như vậy. Cách xử lý là đổ axit để trung hòa chất xút. Xút là một chất cực độc hòa vào nguồn nước là một điều rất đáng sợ. Theo tôi, đây là một cảnh báo cho việc khai thác bauxite".

Trong khi đó, PGS. TS. Nguyễn Văn Phổ, Viện Công nghệ địa chất và Khoáng sản, (Hội Địa chất Việt Nam) cho biết, nếu không cẩn trọng trong khai thác bauxite Nhân Cơ sẽ có nguy cơ thảm họa môi trường giống Formosa ở Tây Nguyên.

PGS. TS. Nguyễn Văn Phổ bày tỏ lo lắng khi mới đây Nhà máy Alumin Nhân Cơ vỡ ống xút và tràn ra ngoài: "Quả thực đây là điều báo động cực kỳ nguy hiểm đối với quá trình sản xuất alumin ở khu vực Nhân Cơ. Về nguy hại lâu dài sẽ vô cùng khủng khiếp”.

Theo PGS. Phổ, ngay Trung Quốc cũng đã cấm hơn 100 nhà máy sản xuất nhôm theo hình thức chiết quặng bauxite.

“Tây Nguyên là khu vực nằm ở vị trí đầu nguồn các con sông, suối chảy về Nam Trung bộ, Nam bộ. Nếu để xảy ra ô nhiễm môi trường liên quan đến bauxite thì hậu họa sẽ khôn lường. Công nghệ xử lý bùn đỏ trên thế giới chưa nước nào chế ngự được xút.

Nếu mà vỡ ra thì nguy hại toàn vùng, ảnh hưởng đến dòng chảy, môi trường sống của sinh vật ở các dòng sông, con suối trong khu vực… Tôi nghĩ ở góc độ tác hại môi trường chẳng khác gì Formosa”,ông Phổ lo ngại.

Theo Sơn Ca - Đất Việt