Hotline 24/7
08983-08983

New York Times cảnh báo Cố đô Huế đang ở tình trạng nguy hiểm

Báo New York Times đã nêu ra không ít lo ngại về nguy cơ khu di tích Cố đô Huế sẽ bị Unesco liệt vào danh sách những khu di tích có tình trạng nguy hiểm.

Trải dài bên bờ sông Hương, Huế là nơi đóng đô của nhà Nguyễn - vương triều phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam, với nhiều di tích để lại là một quần thể di tích với cung điện cũ và những vườn thú; ngôi mộ hoàng triều lộng lẫy nằm rải rác trên những ngọn đồi xanh tươi; và các biệt thự gỗ của giới quan chức thời ấy.

Các di tích này tồn tại trong điều kiện thời tiết đặc trưng của xứ Huế là ẩm ướt và sương mù trong thời gian dài, cùng với cuộc chiến tranh cách đây vài thập kỷ. Thành Nội Huế cũng từng được xuất hiện trong film “Áo giáp thép” (Full Metal Jacket) của đạo diễn Stanley Kubrick trong bối cảnh cuộc chiến Tết Mậu Thân 1968.

Co do Hue co the bi Unesco thu Thợ mộc dang làm dầm hỗ trợ cho lối vào chính của Đại Nội Huế. Ảnh: NYT
Nhưng không phải thời tiết, chiến tranh hay việc chưa thống nhất về ý thức hệ là mối đe dọa đến các di tích này mà đó là: sự bùng nổ kinh tế trong những năm gần đây.

Những nhà vận động bảo tồn đang đấu tranh để đảm bảo rằng các cơ quan nhà nước, những nhà kinh doanh và người dân ở đây thực hiện đúng việc bảo vệ di sản Huế.

Hiện có một đường cao tốc chạy xuyên qua ngọn đồi đối diện với ngôi mộ phong cách cổ của vua Khải Định, một vị vua của nhà Nguyễn, điều này sẽ làm ảnh hưởng đến phong thủy của ngôi mộ, hoặc tính địa chất.

Một khu du lịch nghỉ dưỡng đã được xây dựng dọc theo sông Hương, một cao ốc đang mọc lên chắn tầm nhìn từ cung đình của Cố Đô.

Trong khi đó, khí hậu của thành phố vẫn còn là một mối đe dọa lâu dài.

Ông Trương Đình Luật, 47 tuổi, một người gốc Huế cho biết khi ông hướng dẫn du khách tham quan cố đô trong một buổi sáng: "Độ ẩm làm khiến cho việc phục hồi trở nên khó khăn hơn".
Lỗ đạn từ năm 1968 vẫn nguyên vết trên nhiều bức tường, nhiều gạch đá đã rơi ra ở nhiều khu vực.

Co do Hue co the bi Unesco thu Ngựa kéo xe cho khách tham quan khu di tích. Ảnh: NYT

William Logan, một học giả về di sản và bảo tồn tại đại học Deakin, Úc, đã gióng lên một cảnh báo về những thách thức bảo tồn di sản vào tháng 10.2014 tại một hội nghị về kiến trúc gỗ. Ông cho rằng, di tích Huế có nguy cơ mất đi sự công nhận di sản thế giới, điều đã được Unesco công nhận trước đây.

GS Logan cho biết, trên một trang báo của Việt Nam: "Nếu tỉnh không giám sát và quản lý việc bảo tồn các di tích tốt hơn, giá trị tổng thể của toàn bộ khu di tích chắc chắn sẽ trở nên suy yếu”.

GS Logan nói rõ về nhận xét của mình trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, rằng nếu vấn đề không được giải quyết, Uỷ ban di sản thế giới có thể xem xét việc liệt di sản cố đô Huế vào danh sách những di sản trong tình trạng nguy hiểm.

Dĩ nhiên, không một quốc gia nào thích việc này. Đó là sự mất mặt. Hơn thế nữa, nó có thể tác động tiêu cực đến ngành du lịch”.

Du lịch ở Huế đã được kích cầu vào năm 1993 khi được công nhận là di sản văn hoá thế giới. Huế là thành phố duy nhất ở Việt Nam vinh dự đón nhận danh hiệu này.

Đến cuối năm 2014, đã có hơn 30 triệu lượt người tham quan Thành Nội Huế, các lăng mộ, cung điện hoàng thất sau khi được trùng tu lại.

Nhà Nguyễn được thành lập năm 1802 đến năm 1945, chọn Huế làm nơi đóng đô, được cai trị đầu tiên bởi vua Gia Long.

Co do Hue co the bi Unesco thu Các bức tượng tại lăng Khải Định, vị vua thứ 12 của triều đại nhà Nguyễn. Ảnh: NYT
Trong dãy gần Đại Nội là những căn nhà rường - Nhà rường là loại nhà có hệ thống kết cấu cột kèo bằng gỗ, được liên kết hoàn toàn bằng chốt, mộng gỗ để có thể tháo lắp dễ dàng. Sau này được thiết kế hiện đại hơn. Mặc dù không được công nhận là Di sản thế giới, nhưng người dân vẫn rất tự hào về những căn nhà này.

Ông Hoàng Xuân Bách, người Huế, 83 tuổi nói rằng ông luôn tin vào di sản Huế, ông sống trong một ngôi nhà kiểu cũ từ nhưngc năm 1910.

Ông cho biết, phần lớn thành cố đô đã bị phá hủy trong thời chiến, nhưng các thư viện hoàng gia cũ thì không, vì thế có thể khôi phục lại nó.

GS Logan nói ông lo ngại rằng các nhà phát triển bất động sản có thể được cấp phép để xây dựng những toà cao ốc xung quanh Cố đô và các khu vực nhạy cảm khác. Ông khuyên là nên triển khai ở khu vực khác, thay vì ở nơi này.

Theo yêu cầu của Ủy ban di sản thế giới, các Trung tâm Bảo tồn di tích Huế đang soạn thảo một kế hoạch để cải thiện bảo tồn của các khu vực.

Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết: "Lịch sử Huế có thể là ấn tượng nhất vì Huế là nơi sản sinh ra nhiều nghệ nhân, nhà thơ nổi tiếng và nhiều nhà trí thức”.

Nhưng ông thừa nhận rằng có vài điều chưa phù hợp trong quản lý di tích Huế, cũng như "tác động từ thảm họa thiên nhiên, và từ côn trùng có hại, vi sinh vật cũng như nấm trên các sản phẩm bằng gỗ”.

GS Logan đã gợi ý, nếu được, Việt Nam nên đề cử Huế đến Unesco để được công nhân là Cảnh quan văn hóa. Lúc đó sẽ làm nâng cao tinh thần bảo vệ Cố đô hơn.

Ông còn khuyên rằng, lý tưởng nhất, khu vực này nên bao gồm một thảm xanh đất, cỏ trải dài từ Cố Đô về phía tây nam cũng như ở sông Hương và những lăng mộ ở phía nam.

Các cơ quan có thẩm quyền đã cho phép tiến hành xây dựng đường cao tốc hai làn xe về phía Lăng Tự Đức vài năm trước đây, nhưng xây dựng được dừng lại trước khi đến phần di tích lăng mộ.

Các ngôi mộ vẫn còn nguyên vẹn, với một biểu tượng được làm bằng gạch men màu xanh trên một bức tường đó có nghĩa là "cuộc sống lâu dài."

Theo Thảo Hương - Một thế giới

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X