Thưa bác sĩ, 7 tháng trước, đi khám viêm mũi dị ứng BS chỉ định em chụp CT để xem đã bị viêm xoang chưa. Đó là lần chụp CT đầu tiên. Hôm qua, em đi nhổ một chiếc răng thừa và sau khi nhổ răng, BS yêu cầu chụp 2D xem còn chân răng hoặc răng nào nữa không, thì phát hiện có một chiếc răng thừa nữa sắp mọc, có khả năng làm hỏng răng hàm trên. BS chỉ định em đi chụp CT. Tuy nhiên kỹ thuật viên chụp CT đã làm không đạt yêu cầu nên BS đã yêu cầu em phải chụp CT lại.

Em được biết là mặc dù chụp CT có nhiều lợi ích, tuy nhiên nó cũng gây hại cho sức khỏe, tăng khả năng ung thư vì cơ thể bị phơi nhiễm với tia X. Em xin hỏi BS: Một năm chụp CT tối đa la bao nhiêu lần thì trong phạm vi an toàn?  Sau khi chụp CT về có cần tránh tiếp xúc với trẻ con, người già ốm? Có phải trong cuộc đời 1 người, chỉ nên chụp CT nhiều nhất là 10 lần?  Chụp X-quang làm sao bớt độc hại? Rất mong tư vấn của BS. Em xin cám ơn! (Tran Giang - Giang...@dai.com)

Bạn Giang thân mến,

Chụp CT cho nhiễm xạ rất thấp, tác hại không bao nhiêu hết so với có bệnh mà không nhờ CT tìm ra thì tai hại hơn nhiều bạn ạ.

CT chỉ có hại khi không bệnh gì mà đi kiểm tra chơi xem có bệnh gì không. Ví dụ: bị viêm tụy hoại tử, BS ngoại quốc có thể cho làm CT 2 ngày 1 lần để xem diễn tiến bệnh và có thể làm 6 lần trong 2 tuần. Ở Việt Nam mình vì chi phí làm CT cao hơn nên BS hạn chế chỉ định, chỉ yêu cầu bệnh nhân làm khi thật cần thiết, vì thế số lần chụp ít hơn.

Tất cả máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh mới hiện nay được cải tiến rất nhiều, nhằm giảm tối thiểu ảnh hưởng của tia cho bệnh nhân nhưng vẫn đảm bảo giá trị chẩn đoán.

Việc chụp CT toàn thân thường được chỉ định để chẩn đoán đa chấn thương (quét tia bức xạ một lần thấy hết các vị trí chấn thương từ đầu đến chân) cho một bệnh nhân nào đó. Hoặc với bệnh nhân có bệnh lý toàn thân như ung thư hạch, ung thư gan... qua chụp CT 64 lớp cắt sẽ tầm soát xem ung thư di căn đi đâu.

Sau khi chụp CT thì bạn có thể tiếp xúc bình thường với mọi người. Chỉ khi bạn làm PET thì các BS sẽ dặn dò cụ thể.

Riêng với việc chụp  X-quang thì  bạn nên chọn máy đời mới (X-quang kỹ thuật số). Chụp với máy X-quang kỹ thuật số hầu như là an toàn, không có chuyện gây vô sinh, đột biến gen ung thư. Do đó, một năm chụp phổi, cột sống... 5-7 lần (có chỉ định đúng của BS) thì yên tâm. Tuy nhiên, với máy chụp X-quang thế hệ cũ thật sự cũng không tốt cho sức khỏe, nên hạn chế bạn nhé.

Thân chào bạn!