Theo kết quả ban đầu của 46 tỉnh, thành trên cả nước, năm nay, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT cao chót vót với khoảng 99,01% (năm 2013 là 98,97%); giáo dục thường xuyên là 86,97% (năm 2013 là 78,08%).

Cách đây gần chục năm, Hà Nội có duy nhất Trường THPT dân lập Lương Thế Vinh có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT 100%. Thế nhưng sau đó, số lượng trường có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp 100% ở Hà Nội tăng lên dần dần trong các năm, từ 10 trường, lên 30 trường và năm nay là 92 trường. Hà Nội chỉ có một trường tỷ lệ đỗ tốt nghiệp thấp là Trường THPT Phú Bình (huyện Thạch Thất).

Các tỉnh khác, năm nay phần lớn đều có tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THPT 99%. Địa phương có tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THPT thấp nhất cho đến nay là Phú Yên (96,27%). Tuy nhiên, tỉnh này cũng có 6 trường THPT đạt tỷ lệ tốt nghiệp 100%. Một số tỉnh khác như Bình Định, năm nay cũng có 27/50 trường THPT có tỉ lệ tốt nghiệp đạt 100% và 4/5 trung tâm GDTX có tỉ lệ tốt nghiệp 100%. Khánh Hòa có 11 trường đỗ 100%. Bắc Giang có 29 trường đỗ tốt nghiệp 100%...

Theo đánh giá của Cục khảo thí và kiểm định chất lượng (Bộ GD&ĐT), kết quả này phản ánh những điều chỉnh, đổi mới của kỳ thi năm nay đã có tác động tích cực, nâng cao chất lượng đánh giá công nhận tốt nghiệp THPT.

Học sinh được tự chọn môn thi vừa giảm áp lực thi cử, vừa phát huy năng lực, sở trường và định hướng nghề nghiệp của các em. Kết hợp sử dụng kết quả thi 4 môn thi với kết quả học tập tất cả các môn của lớp 12 để xét công nhận và xếp loại tốt nghiệp, khắc phục hiện tượng học lệch. Cũng theo đánh giá này, điểm thi của thí sinh năm nay phản ánh sát hơn năng lực của học sinh.

Mặc dù Bộ GD&ĐT đánh giá như vậy nhưng một số chuyên gia giáo dục tỏ ra lo ngại: Nếu lấy kết quả này để đánh giá chất lượng học tập, e rằng rất khập khiễng bởi chúng ta đang làm mọi cách cho thi dễ đi, điểm cao hơn chứ không phải siết chặt thi cử hơn để lấy chất lượng thực.

Trước kỳ thi tốt nghiệp THPT, năm nay PGS Văn Như Cương (nguyên Hiệu trưởng THPT Lương Thế Vinh) đã “tiên tri” trên trang facebook của mình: “Năm nay kiểu gì cũng có hàng loạt địa phương đỗ tốt nghiệp 99,99%”.

Trao đổi với chúng tôi, ông bật cười: “Thật là hài hước! Con số đỗ như hiện nay, chẳng nói lên được gì. Chúng ta nên nghiên cứu lại việc thi cử ra sao để xong lớp 12, các em có thể tự liệu sức mình để vào đại học. Các trường đại học muốn tuyển sinh như thế nào thì sẽ có cách riêng cho đúng.

Muốn đỗ cao, ta giảm thời gian, giảm đề, giảm môn như hiện nay thì kiểu gì tỷ lệ đỗ tốt nghiệp chả cao ngất ngưởng? Đấy là chưa kể, cùng với cách xét tốt nghiệp cộng điểm trung bình môn của lớp 12 thì đa số học sinh “thi chơi” cũng đỗ.

Nếu trượt thì đó là học sinh quá cá biệt. Như vậy, có thể thấy, chúng ta muốn tỷ lệ đỗ bao nhiêu đều làm được thì thi làm gì nữa?”.

Thầy Đặng Đình Đại, Hiệu trưởng Trường THPT Quốc tế Well Spring (Hà Nội) cho rằng, kỳ thi năm nay có quá nhiều thay đổi có lợi cho học sinh nên kết quả cao là đương nhiên. Việc thi 4 môn trong đó học sinh được tự chọn 2 môn, học sinh trường nào thi trường nấy, được cộng điểm bình quân và thậm chí điểm học nghề nữa thì không có lý gì điểm không cao.

Vì vậy, nhiều người nghi ngờ về chất lượng thật. Và nếu lấy nó để đánh giá so với năm ngoái thì khập khiễng quá. Nhưng nếu lấy kỳ thi này để thấy rằng, thi tốt nghiệp THPT không còn quá quan trọng, nên tiến tới một kỳ thi (gộp thi tốt nghiệp THPT và thi ĐH) thì tạm chấp nhận được.

Cũng theo thầy Đặng Đình Đại, cách đây 40 năm, Bộ GD&ĐT đã có mô hình xét tốt nghiệp THPT nhưng có nhiều ý kiến phản đối bởi lo ngại các trường chạy theo thành tích nên chưa thực hiện được.

Nên chăng, bây giờ các trường cũng tiến tới xét tốt nghiệp THPT vì giữa lo ngại trường chạy theo thành tích và tổ chức thi rầm rộ trên cả nước nhưng tỷ lệ đỗ 99,99% như hiện nay cũng chẳng chênh lệch bao nhiêu.