Khi tướng Joseph Dunford đến Baghdad hôm thứ 2, ông không phải là một người dày dạn kinh nghiệm trong việc đối phó với Iraq và thậm chí cũng không phải là người đầu tiên trong chính quyền Mỹ đến nước này.

Người đến trước là Jared Kushner, ông trùm bất động sản 36 tuổi, chồng của con gái cả tổng thống Donald Trump. “Chỗ dựa” giúp nhà ngoại giao không có kinh nghiệm này tham gia vào trung tâm quan hệ ngoại giao của Mỹ, và hầu như tất cả vấn đề hàng đầu của chính quyền.

Jared Kushner - con rể kiêm cố vấn của tổng thống Mỹ Donald Trump

Vai trò quan trọng trong ngoại giao

Theo lời mời của tướng Dunford, ông Kushner đến Iraq để nhận thông tin về chiến dịch quân sự chống lại nhà nước hồi giáo tự xưng ISIS, và dự định tham dự cuộc gặp mặt của quan chức 2 bên.

Iraq là nhiệm vụ mới nhất được trao cho ông Kushner. Vai trò cố vấn cao cấp của ông dường như ngày càng tăng lên, và ảnh hưởng của ông đối với cha vợ hiện đã lan rộng ra hầu như mọi lĩnh vực của chính phủ Mỹ.

Nếu nói về sức ảnh hưởng, nhiều quan chức Nhà Trắng nhận định ông Kushner làm lu mờ hầu hết các cố vấn tổng thống tại Cánh Tây và nội các nước này. Ông coi mình là đại diện chủ chốt của Nhà Trắng để làm việc với những người ngoài chính quyền, bao gồm các nhà ngoại giao, giám đốc doanh nghiệp và thậm chí một số thành viên của quốc hội Mỹ. Ông cũng đang dẫn đầu nỗ lực cải cách chính phủ và hệ thống tư pháp hình sự nước này.

Việc “thăng quan tiến chức” nhanh chóng này khiến các cơ quan có nhiệm vụ thi hành chính sách ngoại giao Mỹ khá khó chịu. Một phụ tá cho biết ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson rất thất vọng với việc ông Kushner can thiệp quá nhiều vào ngoại giao.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson không vui khi ông Kushner can thiệp quá nhiều vào ngoại giao

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái, và sau đó trong suốt quá trình chuyển giao quyền lực, ông Kushner được coi là đầu mối chính để các chính phủ nước ngoài liên hệ khi muốn chúc mừng hoặc bắt đầu đàm phán ngoại giao với tân tổng thống Trump.

Vai trò này khiến ông Kushner bị điều tra trong những tuần gần đây khi có báo cáo cho biết ông từng gặp đại sứ Nga Sergey Kislyak và lãnh đạo một ngân hàng quốc doanh Nga, Sergey Gorkov, hồi tháng 12.

Ảnh hưởng lan rộng

Tới tuần thứ 11 ông Trump ngồi trong nhiệm sở, vai trò của con rể tổng thống cũng mở rộng ra phạm vi toàn cầu - bao gồm Bắc Mỹ, Trung Đông và Trung Quốc. Những nhiệm vụ ông Kushner nhận được tương đương với phần việc của một cố vấn an ninh quốc gia hoặc thậm chí là của một ngoại trưởng.

Trước chuyến đi Iraq bất ngờ, ông Kushner đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc họp của ông Trump với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago vào ngày 6-7/4. Ông Kushner được coi là người kết nối chính phủ Trung Quốc và Nhà Trắng. Theo một nguồn tin, ông này từng phác thảo kế hoạch và đưa ra một số yêu cầu cho cuộc họp thượng đỉnh trong những cuộc thảo luận với đại sứ Trung Quốc tại Washington.

Có thể thấy con rể ông Trump đang cố gắng cải thiện mối quan hệ Trung-Mỹ. Thậm chí con gái 5 tuổi của ông còn hát tiếng Trung Quốc trong một buổi tiệc mừng năm mới tại Washington.

Nhập nhằng lợi ích kinh doanh và chính trị

Việc ông Kushner nhúng tay vào quá trình lên kế hoạch cho cuộc họp với nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng làm dấy lên các vấn đề đạo đức. Gần đây, công ty bất động sản gia đình của ông này từng có ý định bắt tay với tập đoàn bảo hiểm Anbang của Trung Quốc để tái phát triển một dự án bất động sản lớn ở Manhattan. Sau đó, các cuộc đàm phán vừa phải hủy bỏ vì bị các giám sát viên và các nhà làm luật đảng Dân chủ chỉ trích.

Báo cáo tiết lộ của Nhà Trắng hôm thứ 6 cho thấy ông Kushner và vợ là bà Ivanka Trump, có tổng tài sản lên tới hơn 700 triệu USD. Có thời điểm ông giữ cùng lúc vị trí trong 267 tổ chức và công ty khác nhau, từ đội phụ trách quá trình chuyển giao quyền lực của ông Trump đến hàng chục tài sản đất đai ở New York và New Jersey. Điều này nghĩa là xung đột lợi ích vẫn có thể xảy ra, ngay cả sau khi ông Kushner từ bỏ việc kinh doanh của mình.

Jared Kushner và Ivanka Trump - cặp đôi quyền lực của Nhà Trắng

Sau ông Steve Bannon - cố vấn quyền lực của ông Trump, ông Kushner là nhân vật tại Nhà Trắng có ảnh hưởng lớn đến tổng thống mặc dù kinh nghiệm còn non trẻ.

Steve Bannon và Jared Kushner đón tổng thống Trump hồi tháng 12/2016