Dự án nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point với số vốn đầu tư 24 tỷ USD do tập đoàn năng lượng EDF của Pháp làm chủ đầu tư.

Dự án được Tập đoàn điện hạt nhân Trung Quốc (CGN) rót 33% vốn và đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của cựu Thủ tướng Anh David Cameron.

Nhưng trong một động thái bất ngờ, chính phủ mới của Anh đã tuyên bố tạm dừng phê chuẩn dự án cho tới khi raquyết định chính thức vào mùa thu năm nay, nói rằng chính phủ cần thêm thời gian để đánh giá lại dự án.

Dự án nhà máy điện hạt nhân Hinkley. Ảnh: EDF

Theo truyền thông Anh, nguyên nhân chính của việc hoãn dự án là các vấn đề an ninh liên quan tới quyền sở hữu của Trung Quốc đối với các nhà máy hạt nhân của Anh.

Telegraph dẫn lời cựu quan chức tài chính Vince Cable nói rằng Thủ tướng Theresa May từ lâu đã có những lo ngại an ninh về sự tham gia của Trung Quốc trong dự án Hinkley Point, trong khi Guardian dẫn lời ông Cable rằng bà May không hai lòng về thái độ “hoan hỉ” của cựu Bộ trưởng Tài chính Anh George Osborne đối với nguồn vốn đầu tư từ Trung Quốc.

Cũng có ý kiến cho rằng, việc Thủ tướng May trì hoãn quyết định đầu tư dự án hạt nhân sử dụng một phần vốn từ Trung Quốc còn để tránh hậu họa về sau cho nước Anh.

Năm 1984, khi Chính phủ Anh của Thủ tướng Magaret Thatcher phải chấp thuận trả Hongkong về cho Trung Hoa đại lục vào năm 1997, điều đó được xem là thất bại của “bà đầm thép” trước nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình.

Tuy nhiên, việc giữ cho Hongkong được hưởng quy chế riêng trong 50 năm với hình thức “một nhà nước hai chế độ” được xem là thành quả của cố Thủ tướng Thatcher.

Trở lại dự án Hinkley Point C, không có gì đảm bảo người Trung Quốc không nuốt lời, tạo ra những nguy hại cho nước Anh nếu họ được tham gia và triển khai dự án này. Việc giữa chừng gặp sự cố là hoàn toàn có thể xảy ra theo ý người Trung Quốc.

Khi kết hợp với EDF của Pháp, Trung Quốc có thể ăn cắp được công nghệ hạt nhân của đất nước hình lục lăng mà họ chưa đủ khả năng vươn tới.

Khi người Trung Quốc quyết tâm gây trục trặc khiến cho người Anh phải tham gia và người Trung Quốc lại có cơ hội ăn cắp công nghệ hạt nhân được xem là bí mật quốc gia tại xứ sở sương mù.

Có thể thấy rằng, ăn cắp công nghệ hạt nhân của các cường quốc Anh – Pháp mới là mục đích thực sự của Bắc Kinh khi quyết định tham gia dự án Hinkley Point C.

Theo BBC, “ông Nick Timothy, tham mưu trưởng và cố vấn lâu năm của bà May, cũng đã từng chỉ trích thỏa thuận dự án Hinkley Point C khi viết trên trang web Conservativehome.

Timothy cho biết MI5 tin rằng việc tham gia vào dự án Hinkley Point C sẽ tạo điều kiện cho tình báo Trung Quốc tiếp tục hoạt động chống lại lợi ích của Anh không chỉ ở nước ngoài, mà ngay cả tại chính nước Anh".

Việc tạm dừng dự án Hinkley Point C cũng đồng nghĩa với việc ngành công nghiệp hạt nhân Trung Quốc đánh mất cơ hội hiếm hoi nhằm lần đầu tiên khoe một nhà máy điện hạt nhân do Trung Quốc thiết kế và xây dựng tại một quốc gia phát triển.

“Ảnh hưởng tức thì sẽ không lớn vì Trung Quốc chỉ là một trong những nhà đầu tư của dự án Hinkley Point và các công ty Trung Quốc nằm trong số nhiều nhà thầu nhỏ trong quá trình xây dựng”, Lin Boqiang, giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế năng lượng Trung Quốc thuộc Đại học Xiamen, nói.

“Nhưng nó sẽ là một cú giáng đối với chiến lược vươn mình của ngành công nghiệp năng lượng hạt nhân nói chung của Trung Quốc, đặc biệt tại các quốc gia phát triển”, tờ Thời báo Hoa nam Buổi sáng dẫn lời ông Lin.

Theo một thỏa thuận đầu tư sơ bộ được ký kết hồi tháng 10 năm ngoái, sự đầu tư của các công ty Trung Quốc tại nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point C có thể mở ra khả năng Trung Quốc có thể thiết kế và xây dựng nhà máy điện hạt nhân thứ 2 trong tương lai tại Bradwell, Essex, đông nam nước Anh.

Nhà máy thứ 2 được kỳ vọng có thể sử dụng công nghệ điện hạt nhân thế hệ 3 “Hualong 1” do Trung Quốc tự nghiên cứu, vốn đang được quảng bá ra nước ngoài thông qua một liên doanh tiếp thị giữa hai hãng phát triển lò phản ứng hạt nhân thuộc sở hữu nhà nước là CGN và Công ty Hạt nhân quốc gia Trung Quốc (CNNC).

Hu Xinmin, quản lý cấp cao tại công ty tư vấn công nghiệp điện Lantau Group, cho hay mặc dù các công ty Trung Quốc đã ký kết các thỏa thuận ban đầu nhằm thiết kế các dự án tại các quốc gia đang phát triển như Pakistan, Argentina và Romania nhưng dự án tại một quốc gia phát triển như Anh sẽ giúp Trung Quốc chứng minh năng lực hạt nhân.

Theo An Nhiên - Đất Việt