Nhân sự kiện Tổng thống Barack Obama sẽ bàn giao chiếc vali hạt nhân cho người kế nhiệm, nhiều bí mật xung quanh chiếc vali - Quốc vật được người Mỹ ví là 'quả bóng hạt nhân' được tiết lộ.

Bàn giao 'quả bóng hạt nhân'

Ông Obama sẽ hết nhiệm kỳ vào ngày 20/1, bàn giao chiếc vali hạt nhân cho người kế nhiệm Donald Trump trước khi rời nhiệm sở. Các tổng thống tiền nhiệm đều phải thực hiện những thủ tục mang tính bắt buộc. Có thủ tục mang tính quy trình nhưng lại bất thành văn, như việc bàn giao chiếc vali hạt nhân cùng thẻ kích hoạt luôn là vật bất ly thân của mọi đời Tổng thống.

Chiếc thẻ chứa mã kích hoạt hệ thống vũ khí hạt nhân sẽ được Tổng thống đương nhiệm trả lại cho Bộ Quốc phòng trước khi mãn nhiệm. Một quy trình bí mật giữa Lầu Năm Góc và Tổng thống kế nhiệm sẽ diễn ra nhằm thiết lập mật mã mới trong quá trình chuyển giao chiếc vali quan trọng này. Thông lệ, trong lễ nhậm chức Tổng thống mới, việc trao chiếc vali hạt nhân chỉ diễn ra theo nghi thức, mọi việc còn lại, như thay đổi mật mã, quy trình, hồ sơ tài liệu có liên quan... được hoàn toàn giữ bí mật.

Thực tế, có chuyện 'dở khóc dở cười', nhiều Tổng thống Mỹ từng làm mất chiếc thẻ chứa mã kích hoạt, khiến lực lượng an ninh không khỏi đau đầu. Theo tờ Daily Mail, Tổng thống Bill Clinton từng quên béng chiếc thẻ quan trọng này không biết ở đâu, hay Obama trước khi bàn giao cho người kế nhiệm lại đang lo ngại mã kích hoạt lại được giao cho người bốc đồng như ông Trump quản lý...

Bên trong chiếc vali hạt nhân Football

Không có nút phóng hạt nhân

Cho đến nay, có rất nhiều đồn thổi về chiếc cặp da đen hay vali lúc nào cũng kè kè bên Tổng thống Mỹ. Được ví là 'quả bóng hạt nhân', chiếc cặp quyền lực hay chiếc cặp hủy diệt, thậm chí cả 'cỗ máy tận thế'... có khả năng hủy diệt thế giới trong chốc lát. Với nhiều tên gọi như vậy nhưng người Mỹ vẫn thích gọi bằng 'quả bóng hạt nhân' (Football).

Football luôn đồng hành cạnh Tổng thống, cho dù ông ở trên máy bay, trực thăng, ôtô hay thang máy. Còn khi ở nhà, Football được cất giữ trong vị trí an toàn, bảo mật trong Nhà Trắng. Lần đầu Football xuất hiện trước công chúng trong nhiệm kỳ của Tổng thống Kenedy sau hậu quả của cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Từ đó, Mỹ cho rằng cần phải có một công cụ để giúp Tổng thống đưa ra quyết định nhanh về vấn đề hạt nhân, ngay cả khi ở xa Nhà Trắng.

Xem thêm video:

Trái ngược với đồn thổi rằng, Football phải có nút nhấn đỏ để kích hoạt chiến tranh hạt nhân như trong phim; Sức mạnh của Football nằm trong những tập tài liệu tuyệt mật đựng trong chiếc cặp này, cho phép Tổng thống ra lệnh một cuộc tấn công hạt nhân chớp nhoáng khi đang ở xa trung tâm chỉ huy. Football bảo quản một số tài liệu hướng dẫn chi tiết thông tin, về phát hỏa vũ khí hạt nhân chiến lược của Mỹ cho đến những loại vũ khí lạ mang bí danh Armageddon. Chính xác hơn là bốn hạng mục: Một cuốn sách đen 75 trang ghi các hướng dẫn tùy chọn về tấn công hạt nhân trả đũa được in bằng mực đỏ và đen; Một cuốn sách màu đen với một danh sách các vị trí đã được phân loại để trú ẩn cho Tổng thống; Một thư mục dày 10 trang có chứa các hướng dẫn vận hành hệ thống truyền thanh khẩn cấp (Emergency Broadcast); Một tấm thẻ danh mục kèm mã số xác nhận.

Đôi khi có thể nhìn thấy cả một ăng-ten thò ra ngoài cặp, có nghĩa bên trong còn có chứa cả thiết bị thông tin liên lạc để dùng khi khẩn cấp. Football giúp Tổng thống liên lạc với Trung tâm Chỉ huy quân sự quốc gia tại Lầu Năm Góc, nơi kiểm soát mọi mối nguy đe dọa hạt nhân trên quy mô toàn cầu.

Nguyên tắc hai người

Theo Express, có 5 trợ lí quân sự được giao nhiệm vụ bảo vệ Football, đây là những quân nhân được huấn luyện đặc biệt. Trong trường hợp cần thiết, họ phải gắn cơ thể với vali bằng một chiếc cáp an ninh, thường là quấn quanh cổ tay. Họ được tuyển chọn cực kỳ khắt khe, kể cả lý lịch lẫn tư cách, phẩm chất, phải là người Mỹ da trắng (Yankee White). Khi tác nghiệp, các nhân viên này được trang bị vũ khí và luôn luôn mang vali ở tư thế Tổng thống có thể sử dụng bất cứ lúc nào.

Theo Washington Post, thực chất, Football là một chiếc vali Zero Halliburton bằng kim loại, bên trong có một túi da đen, nặng khoảng 45 pounds (20kg). Nếu Tổng thống quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân, các trợ lí sẽ mở cặp. Một tín hiệu sau đó sẽ được phát ra cho Tổng tham mưu trưởng liên quân. Tổng thống sau đó cùng các trợ lý cân nhắc các phương án tấn công và ra quyết định cụ thể, từ việc phóng tên lửa hành trình đơn cho tới phương án phóng hàng loạt tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).

Đây là kế hoạch đối phó với chiến tranh theo kế hoạch OPLAN 8010 (trước đây gọi là Kế hoạch hoạt động đơn tích hợp). Trước khi thực thi, quân đội phải nhận dạng chính xác Tổng thống bằng cách sử dụng một mã đặc biệt phát hành trên một chiếc thẻ nhựa, có biệt danh bánh quy bơ (biscuit). Mỹ có quy chế hai người đàn ông cai trị, để đạt tới độ an ninh tuyệt đối với các hoạt động đặc biệt quan trọng.

Theo nguyên tắc, mọi truy cập và hành động đòi hỏi sự hiện diện của hai người được ủy quyền ở tất cả các lần. Với quy chế này, chỉ Tổng thống mới có quyền ra lệnh phát hỏa, tuy nhiên phải được xác nhận bởi Bộ trưởng Quốc phòng. Một khi tất cả các mã được xác minh, quân đội mới ra lệnh tấn công.

Những sự cố

Football có từ thời Tổng thống Dwight D. Eisenhower, nhưng việc sử dụng phải kể từ giai đoạn sau khủng hoảng tên lửa Cuba, khi Tổng thống John F. Kennedy lo ngại phía Liên xô (cũ) đồn trú tại Cuba có thể phóng tên lửa bất cứ lúc nào mà không cần tới sự cho phép của Moscow.

Theo nghị sĩ John Kline, cựu Đại tá Thủy quân lục chiến Mỹ, người từng mang vali Football cho hai đời Tổng thống Mỹ, Carter và Reagan, cả hai chính khách này đều ưa mang theo Football bên mình, bất kể ở đâu. Năm 1981 trong sự cố bị ám sát hụt, Football được tách ngay khỏi Reagan trong thời gian cấp cứu chấn thương, riêng chiếc thẻ nhựa nhận dạng lại bị quên trong đôi tất.

Sự cố này về sau còn tái diễn đối với Tổng thống Nixon hồi năm 1973. Sau khi Nixon đưa Tổng bí thư Liên Xô (cũ) Leonid Brezhnev, ngồi cùng xe Continental Lincoln, để tới Trại David. Brezhnev bất ngờ lái xe cùng với Nixon đi vào đường cao tốc, để nhân viên an ninh cùng với vali Football tụt lại phía sau tới gần 30 phút.

Tổng thống Gerald Ford, Jimmy Carter, George Bush và gần đây nhất, Tổng thống Bill Clinton cũng gặp sự cố tương tự, bị cách ly khỏi Football nhưng rất may không hề có những sự cố gây ảnh hưởng đến tính vẹn toàn của 'cỗ máy tận thế'.

Theo Khắc Nam - Giao thông vận tải