Sống khép kín, không muốn tiếp xúc, em đã mắc trầm cảm?

Câu hỏi

Chào bác sĩ, em năm nay em 18 tuổi, bị cú sốc gia đình và sau đó em sống khép kín trong một thời gian dài, ngại tiếp xúc với mọi người xung quanh. Em không tiếp xúc với ai, kể cả ba mẹ em cũng rất ít tiếp xúc. Nhưng khi bịt khẩu trang em có thể tiếp xúc với một số người. Em chỉ thích một mình và không muốn ai làm phiền, vô tâm với mọi người xung quanh. Em không ra ngoài và cũng không chơi với ai. Em bị như vậy 1 năm rồi. Bác sĩ cho em hỏi có phải em bị trầm cảm không và giai đoạn nặng hay nhẹ ạ? Cảm ơn bác sĩ.

Trả lời

Chào em,

Trong cuộc sống vẫn thường có những giai đoạn chúng ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, làm tinh thần bất ổn; những cú sốc tâm lý quá lớn có thể làm cơ thể nhất thời mất kiểm soát, khống chế nổi. Các rối loạn về cảm xúc, tâm lý - tâm thần sẽ kéo theo rối loạn trong sinh hoạt (ăn uống, nghỉ ngơi) và rối loạn hoạt động các cơ quan trong cơ thể, gây ra đủ mọi triệu chứng và khó chịu, càng làm cho tâm lý bất ổn và lo lắng thêm. Đây là 1 vòng xoáy bệnh lý mà gốc rễ nằm ở rối loạn tâm lý - tâm thần trước tiên.

Do đó, mặc dù đây có thể là rối loạn tạm thời, nhưng nếu không điều trị thì có thể sẽ nặng nề hơn nhiều, việc điều trị sẽ giúp em mau bình phục hơn. Hiện tại em đang có dấu hiệu của trầm cảm rồi.

Tôi gửi em tiêu chuẩn chẩn đoán trầm cảm, em so với bản thân mình xem sao nhé: người bệnh có biểu hiện ≥ 5 các triệu chứng sau đây trong khoảng thời gian hai tuần. Ít nhất một trong các triệu chứng phải là một tâm trạng chán nản, thất thoát một quan tâm hay niềm vui.

Các triệu chứng có thể dựa vào cảm xúc của riêng bản thân hoặc có thể dựa trên các quan sát của người khác. Chúng bao gồm:

- Suy yếu tâm trạng nhất trong ngày, gần như mọi ngày, chẳng hạn như cảm thấy buồn, trống rỗng hoặc rơi lệ (ở trẻ em và thanh thiếu niên, tâm trạng chán nản có thể xuất hiện như là khó chịu liên tục).

- Giảm hoặc cảm thấy không có niềm vui trong tất cả hoặc gần như tất cả các hoạt động trong ngày, gần như mỗi ngày.

- Giảm cân đáng kể khi không ăn kiêng, hoặc tăng cân vượt trội khi không có bệnh lý khác gây tăng cân đi kèm.

- Mất ngủ hoặc làm tăng ham muốn ngủ gần như mỗi ngày.

- Bồn chồn hoặc làm chậm lại hành vi có thể được quan sát bởi những người khác.

- Mệt mỏi hay mất năng lượng gần như mỗi ngày.

- Cảm xúc của vô dụng hoặc quá nhiều tội lỗi không thích hợp hoặc gần như mỗi ngày.

- Vấn đề ra quyết định hoặc khó tập trung suy nghĩ gần như mỗi ngày.

- Thường xuyên suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử, hoặc cố gắng tự tử.

Tuy nhiên, em vẫn cần khám bác sĩ chuyên khoa Tâm thần để bác sĩ gặp trao đổi trực tiếp với em, xác định xem em có thật sự trầm cảm hay do áp lực cuộc sống ảnh hưởng lên tâm lý tạm thời mà thôi, có thêm vấn đề gì khác không, có bệnh lý nào khác tác động lên không (như bệnh lý nội tiết, thần kinh trung ương...), mức độ bệnh ra sao…để kê thuốc điều trị và tư vấn tâm lý cho em.

Em đừng vội hiểu lầm ý tôi nói em bị “tâm thần” như theo cách hiểu của đa phần người dân về ngành học Tâm thần, theo phân ngành y khoa, bác sĩ Tâm thần là người chuyên trị các rối loạn thuộc về tinh thần, trong đó thường gặp là trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ...

Bệnh trầm cảm là bệnh có thể điều trị được. Nếu em dũng cảm điều trị trầm cảm thì em sẽ nhìn sự việc sáng hơn, tình cảm gia đình cải thiện, em lấy lại thăng bằng trong cuộc sống, trong học tập.

Ở TPHCM, một số trung tâm có chuyên khoa Tâm thần mạnh là Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, BV ĐH Y Dược... em có thể tham khảo thêm.

Thân mến.