Các nhà nghiên cứu tin rằng, mức độ estrogen mà cơ thể tạo ra trong khi mang thai có thể giải thích mối liên hệ giữa việc sinh con quá nhiều và chứng bệnh mất trí nhớ Alzheimer.

Bệnh Alzheimer là dạng bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất. Ước tính có khoảng 5,7 triệu người trưởng thành tại Mỹ mắc chứng thoái hóa thần kinh và 2/3 trong số đó là phụ nữ. Trong báo cáo World Alzheimer 2016 ghi nhận, có hơn 47 triệu người trên khắp thế giới đang phải sống chung với căn bệnh này. Con số này thậm chí nhiều hơn cả dân số Tây Ban Nha.

Để làm sáng tỏ mối liên hệ giữa phụ nữ và bệnh Alzheimer, các nhà khoa học thuộc Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc đã tiến hành phân tích dữ liệu của trên 3.549 phụ nữ từ 60 tuổi trở lên, bao gồm cả thông tin về số lần sinh sản của họ.

Theo CNN, dữ liệu là sự tổng hợp thông tin từ hai nghiên cứu dân số độc lập ở Hàn Quốc và Hy Lạp. Tất cả phụ nữ đã phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, tử cung hoặc dùng các biện pháp hooc-môn đều bị loại khỏi nghiên cứu.

Những người tham gia phải hoàn thành các bài kiểm tra nhằm đo lường khả năng ghi nhớ và kỹ năng tư duy. Những bài kiểm tra này giúp xác định xem họ có bị Alzheimer hay suy giảm nhận thức hay không. Kết quả sau nghiên cứu cho thấy có 118 người mắc bệnh Alzheimer và 896 bị suy giảm nhận thức nhẹ.

Đặc biệt sau khi so sánh với tiểu sử sinh đẻ của các bà mẹ, nhóm nghiên cứu phát hiện thấy, những phụ nữ sinh từ 5 đứa con trở lên có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn 70% so với những người sinh con ít hơn. Cụ thể có 59 trong số 716 phụ nữ đẻ từ 5 con trở lên có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ, so với 53 trong 2.751 phụ nữ sinh ít con hơn. Phụ nữ sinh đẻ nhiều có điểm kiểm tra trí nhớ và kỹ năng thấp hơn các phụ nữ khác.

Đáng chú ý, những phụ nữ không may sảy thai có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn gấp đôi so với người không bị sảy thai. Có 47 trong số 2.375 phụ nữ mất con đã ghi nhận tình trạng thoái hóa thần kinh.

Mất cân bằng nội tiết tố có thể là nguyên nhân dẫn tới chứng suy giảm trí nhớ ở phụ nữ đẻ nhiều con khi về già

Giáo sư Ki Woong Kim, thuộc khoa não và khoa học nhận thức tại Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc chia sẻ: "Có thể mức estrogen tăng khiêm tốn trong 3 tháng đầu thai kỳ đóng vai trò giảm nguy cơ mắc Alzheimer. Tuy nhiên, mức estrogen lại tăng gấp đôi vào tuần thứ tám của thai kỳ trước khi tăng gấp 40 lần so với mức đỉnh trong chu kỳ kinh nguyệt thông thường. Nếu kết luận này này chính xác ngay cả trong những quần thể dân cư khác, nghiên cứu sẽ góp phần phát triển các liệu pháp hooc-môn giúp chữa trị bệnh Alzheimer dựa trên những thay đổi nội tiết tố trong 3 tháng đầu thai kỳ".

Thông thường trong vòng 4 ngày sau sinh, nồng độ estrogen của phụ nữ đều giảm xuống nhanh chóng. Đồng thời, mức độ progesterone và hooc-môn căng thẳng cortisol tăng nhanh trong thời kỳ mang thai nhưng sau đó giảm mạnh lúc sinh hạ. Kim cho rằng, chính sự mất cân bằng đó có thể ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ của phụ nữ.

Tuy nhiên theo nhóm tác giả thừa nhận, kết luận cuối cùng có thể bị ảnh hưởng nếu những người tham gia không khai báo đầy đủ về tình trạng nạo phá thai hay vô tình bị sảy thai của họ.

Tiến sĩ Doug Brown, Giám đốc chính sách và nghiên cứu tại Alzheimer's Society phản bác quan điểm: "Chúng ta đều biết phụ nữ có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn so với nam giới nhưng chúng ta vẫn chưa thể biết tại sao lại như vậy. Họ không nên quy kết rằng, phụ nữ đẻ nhiều con có thể dễ mắc bệnh mất trí nhớ. Nghiên cứu chỉ giải thích mối liên hệ giữa sự thay đổi mức độ hooc-môn và nguy cơ sa sút trí tuệ. Nhưng tất nhiên vẫn còn quá nhiều câu hỏi chưa được trả lời".

Trong khi đó, Tiến sĩ Carol Routledge, giám đốc nghiên cứu tại Alzheimer's Research UK cho biết, mang thai là một quá trình sinh học phức tạp. Bà khẳng định: "Nghiên cứu này ủng hộ quan điểm rằng, estrogen hoặc các hooc-môn khác có thể có tác động đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer nhưng chúng ta thực sự không hiểu bản chất của mối quan hệ này".

Mặc dù vậy các nhà khoa học Hàn Quốc tin rằng, nghiên cứu trên sẽ tạo cơ sở cho việc phát hiện sớm và ngăn chặn bệnh mất trí thông qua liệu pháp hooc-môn cho phụ nữ. Nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí Neurology mới đây.

Theo Mai Huyền - VnReview