Ở Việt Nam, ung thư cổ tử cung đứng hàng thứ hai trong các loại ung thư ở phụ nữ và thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, việc điều trị rất khó khăn, tỷ lệ tử vong cao. Hiện nay, nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được xác định một cách chắc chắn, nhưng người ta thấy rằng có nhiều yếu tố có liên quan trực tiếp như sinh hoạt tình dục, viêm nhiễm... Nguy cơ tăng lên ở những phụ nữ có quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, hoặc viêm cổ tử cung do một số loại virus lây truyền qua đường tình dục.

Tuy nhiên, tất cả phụ nữ đều có thể bị bệnh. Chính vì vậy, hai năm kể từ lần giao hợp đầu tiên trở đi, nên định kỳ đi làm xét nghiệm này. Bên cạnh khả năng phát hiện những thay đổi ác tính, xét nghiệm tế bào cổ tử cung còn phát hiện được một số nguyên nhân gây viêm nhiễm đường sinh dục như nấm, trùng roi, lậu, chlamydia, sùi mào gà... giúp điều trị kịp thời.

Đây là một xét nghiệm đơn giản, nhanh chóng và hoàn toàn không đau, có thể làm ở phòng khám phụ khoa. Bác sĩ sẽ đặt mỏ vịt nhỏ vào âm đạo để quan sát cổ tử cung, dùng một que gỗ nhỏ (que chuyên lấy bệnh phẩm) quệt lấy tế bào cổ tử cung. Những tế bào này được rải lên một phiến kính nhỏ rồi cố định bằng một dung dịch đặc biệt, sau đó gửi đến phòng xét nghiệm chuyên khoa và bạn sẽ có kết quả sau hai ngày.

Nếu kết quả xét nghiệm đầu tiên của bạn bình thường, cần nhắc lại hai năm một lần. Bác sĩ sẽ chỉ định thời hạn làm xét nghiệm lại sau 3-6 tháng trong trường hợp kết quả xét nghiệm bất thường. Tất cả các kết quả cần được lưu giữ để tiện cho việc so sánh trong lần kiểm tra sau.

Nếu như kết quả xét nghiệm tế bào cổ tử cung không bình thường, điều đó có nghĩa là những thay đổi được phát hiện có thể tiến triển thành ung thư sau một số năm. Bạn sẽ được chỉ định nhắc lại xét nghiệm này thường xuyên hơn hoặc làm thêm một số xét nghiệm khác như soi cổ tử cung bằng kính hiển vi chuyên dụng, sinh thiết những vùng nghi ngờ... Nếu có bất cứ thay đổi nào theo hướng xấu đi, bạn sẽ được điều trị để ngăn chặn ung thư xuất hiện.

Bên cạnh những thay đổi tế bào do viêm nhiễm gây ra, khoảng hơn 5% xét nghiệm có kết quả bất thường cần được theo dõi. Phần lớn là những thay đổi nhỏ, chỉ khoảng 1% xuất hiện những bất thường nặng hơn, gợi ý đến khả năng ác tính sau này. Nhưng chỉ dưới 50% trong số này có thể trở thành ung thư và phải mất khoảng vài năm để biến chuyển thành ung thư thật sự. Như vậy, ngay cả khi tìm thấy những biến đổi không bình thường ở cổ tử cung, ta vẫn còn đủ thời gian cho việc điều trị dự phòng. Điều này cho thấy nếu làm xét nghiệm tế bào cổ tử cung sớm, đều đặn, chắc chắn bạn sẽ ngăn ngừa được ung thư.

Theo BS Nguyễn Kim Dung

Sức khỏe & đời sống