Ngày 24/12, Vụ Pháp chế, Bộ Y tế vừa phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng SCDI tổ chức hội thảo quốc gia về cung cấp dịch vụ tâm lý, y tế dành cho người chuyển đổi giới tính (NCG).

Tố My (33 tuổi, người chuyển giới nữ) chia sẻ bên lề hội nghị câu chuyện của mình: “Tôi đã phải sang Thái Lan hai lần để phẫu thuật chuyển giới. Lần đầu tiên cách đây bảy năm, lần gần nhất là năm ngoái. Mỗi lần phẫu thuật như vậy tôi rất đau đớn và tốn kém. Tôi mong ở Việt Nam có những bệnh viện nhận điều trị, chăm sóc sức khỏe cho những NCG như chúng tôi”.

Phẫu thuật chuyển giới chỉ là chuyện nhỏ

PGS.TS Nguyễn Hồng Hà, khoa Phẫu thuật tạo hình và thẩm mỹ Bệnh viện Việt Đức, cho biết bệnh viện đã thực hiện nhiều ca cấp cứu, mổ cho rất nhiều bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh dục nam, nữ cũng như phẫu thuật xác định lại giới tính. Hiện nay, luật chưa cho phép phẫu thuật chuyển đổi giới tính tại Việt Nam nhưng đã cho phép một số bệnh viện thực hiện các ca phẫu thuật xác định lại giới tính cho những em bé có bộ phận sinh dục bất thường, trong đó có Bệnh viện Việt Đức. Những ca phẫu thuật đó khá phức tạp nhưng các bác sĩ của khoa đều xử lý rất tốt.

Bên cạnh đó, Bệnh viện Việt Đức cũng đã thực hiện nhiều ca tạo dương vật cho những người bị tai nạn mất dương vật. Cũng có những người phẫu thuật chuyển đổi giới tính ở nước ngoài nhưng chưa thành công, bác sĩ khoa Phẫu thuật tạo hình và thẩm mỹ đã tiếp nhận và thực hiện các ca phẫu thuật giúp bệnh nhân được chuyển đổi giới tính gần như hoàn hảo. Bệnh viện đã có kinh nghiệm phẫu thuật tạo hình dương vật cho NCG từ nữ sang nam và tạo âm hộ cho NCG từ nam sang nữ. Đây là loại phẫu thuật phức tạp nhất trong quá trình chuyển giới. TS.BS Nguyễn Hồng Hà cho rằng với trình độ y khoa của các bác sĩ Việt Nam, việc phẫu thuật chuyển giới là hoàn toàn nằm trong khả năng. Ông nói: “Chúng tôi chỉ chờ luật pháp cho phép. Khi luật cho phép, các bạn muốn chuyển đổi giới tính không phải ra nước ngoài làm chui nữa”.

Quyền và sức khỏe tâm lý mới là chuyện lớn

BS Nguyễn Anh Thuận cho rằng đảm bảo quyền lợi và chăm sóc sức khỏe tâm lý cho NCG mới là chuyện lớn.

Bà Vũ Thị Thanh Nhàn (Trung tâm SCDI) cho biết có rất nhiều NCG gặp phải các vấn đề tâm lý trước và sau khi ra nước ngoài phẫu thuật chuyển giới. Qua một khảo sát của SCDI, khi NCG quyết định phẫu thuật, họ dễ bất chấp rủi ro về tính mạng mà chỉ quan trọng mình có đẹp hay không. Họ cũng sẵn sàng dành toàn bộ thu nhập cho các dịch vụ làm đẹp và phẫu thuật nên cuộc sống mất cân bằng, có thể rơi vào tình trạng thiếu thốn. Hiện nay, do không có các dịch vụ công hợp pháp hỗ trợ nên NCG thường tìm hiểu thông tin từ truyền miệng, mua các nguồn hormone trôi nổi. Hơn 63% NCG gặp các vấn đề căng thẳng kéo dài, mất ngủ, sợ hãi, lo lắng.

Theo ThS Đình Thị Thu Thủy, Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, tại Việt Nam chưa có trường hoặc chuyên ngành đào tạo bác sĩ tâm lý cho NCG. Tại các bệnh viện đang thực hiện phẫu thuật hoặc hướng dẫn sử dụng nội tiết tố không có bác sĩ tâm lý. Nhiều NCG do không được hỗ trợ tâm lý nên đã trầm cảm, bức bối về giới, thậm chí tự tử.