Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature hôm 10/4, mỏ đất hiếm nằm gần đảo Minamitori, cách thủ đô Tokyo khoảng 1.850 km về phía đông nam, chứa tới 16 triệu tấn kim loại có giá trị. Khu mỏ nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản nên quốc gia này có toàn quyền khai thác các nguồn tài nguyên ở đó.

"Đây là một bước ngoặt đối với Nhật Bản. Cuộc đua khai thác nguồn tài nguyên đất hiếm đang chuẩn bị diễn ra", Jack Lifton, người sáng lập công ty nghiên cứu thị trường Technology Metals Research, cho biết.

Khoáng sản đất hiếm được con người sử dụng trong nhiều lĩnh vực, từ việc chế tạo pin điện thoại thông minh cho đến xe điện. Đất hiếm chứa ít nhất một trong số 17 nguyên tố kim loại đất hiếm. Những nguyên tố này nằm ở hàng thứ hai từ dưới lên trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), kim loại đất hiếm xuất hiện dồi dào trong lớp vỏ Trái Đất nhưng có độ phân tán rộng. Do đó, chúng ta hiếm khi thấy các kim loại này tập trung cùng một chỗ với trữ lượng đủ để khai thác.

Theo nhóm nghiên cứu, mỏ đất hiếm vừa được phát hiện tại Nhật Bản có đủ nguyên tố yttrium để đáp ứng nhu cầu toàn thế giới trong 780 năm, dysprosi trong 730 năm, europi trong 620 năm, và terbi trong 420 năm.

Đất hiếm có thể hình thành do hoạt động núi lửa. Nhưng nhiều loại đất hiếm trên hành tinh của chúng ta được tạo ra bởi vụ nổ siêu tân tinh, trước cả thời điểm Trái Đất xuất hiện. Khi Trái Đất ra đời, đất hiếm bị trộn lẫn vào những phần sâu nhất của lớp manti nằm bên dưới lớp vỏ hành tinh. Thông qua hoạt động kiến tạo làm dịch chuyển một phần lớp manti, đất hiếm được đẩy lên gần mặt đất hơn. Quá trình phong hóa trong hàng triệu năm đã phá vỡ đất đá thành trầm tích, làm phân tán đất hiếm trên khắp hành tinh.

Hiện nay, chỉ có vài địa điểm trên thế giới có thể khai thác đất hiếm với chi phí tương đối cao. Trung Quốc đã kiểm soát chặt chẽ phần lớn nguồn cung cấp đất hiếm trong nhiều thập kỷ. Điều này đã buộc Nhật Bản - một nhà sản xuất thiết bị điện tử lớn - phụ thuộc vào giá do Trung Quốc quyết định.

Nhật Bản bắt đầu tìm kiếm các mỏ đất hiếm của riêng mình sau khi Trung Quốc rút lại lô hàng đất hiếm do hai nước xảy ra tranh chấp quần đảo Điếu Ngư. Trước đó, Trung Quốc giảm hạn ngạch xuất khẩu quặng đất hiếm vào năm 2010, đẩy giá cao hơn 10%. Nhưng Trung Quốc bắt đầu xuất khẩu đất hiếm nhiều trở lại sau khi có sự can thiệp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Điều duy nhất ngăn cản Nhật Bản sử dụng mỏ đất hiếm mới được phát hiện là thách thức liên quan đến việc tách khoáng sản. Quá trình này rất tốn kém, do đó cần phải tiến hành nghiên cứu thêm để xác định phương pháp rẻ nhất, theo Yutaro Takaya, trưởng nhóm nghiên cứu.

Nếu khai thác thành công, Nhật Bản sẽ có cơ hội chiếm lĩnh thị trường, kiểm soát một lượng lớn nguồn cung cấp đất hiếm trên toàn cầu, buộc các quốc gia sản xuất điện tử mua loại khoáng sản này theo điều khoản của Nhật Bản.