Một số câu hỏi về thuốc đông y
Thuốc Đông y rất tốt, giúp cải thiện sức khoẻ, nâng cao thể trạng, đồng thời giúp điều trị bệnh tật. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về thuốc đông y giúp mọi người có thể hiểu hơn về nó.
Ảnh minh họa: Internet
Hỏi: Thuốc đông y có nguồn gốc từ đâu?
Hỏi: Thuốc đông y được bào chế như thế nào?
- Dạng hoàn (viên thuốc to);
- Dạng bột;
- Dạng cao;
- Dạng viên nang;
- Dạng viên nén;
- Dạng siro;
- Dạng dịch dùng để tiêm;
Hỏi: “Tứ khí” và “Ngũ vị” có nghĩa là gì?
Hỏi: Tác dụng thăng, giáng, phù, trầm của thuốc đông y là gì ?
- “Thăng” là tính đi lên của thuốc, từ vì trí thấp lên vị trí cao hơn.
- “Giáng” là tính đi xuống của thuốc, đến những vị trí thấp trong cơ thể.
- “Phù” là nổi, là tính thúc đẩy của thuốc đến từng phần riêng trên cơ thể hay là sự di chuyển của của thuốc từ phần trên xuống phần thấp hơn.
- Còn “trầm” là tính chìm, thu lại, ngấm vào, và có khả năng giúp cho việc đại tiểu tiện dễ dàng hơn.
Hỏi: Sự quy kinh của thuốc là gì?
Có một số vị thuốc chỉ đi vào một kinh, nhưng cũng có những vị thuốc, có thể đi vào nhiều kinh. Sử dụng thuốc dựa trên sự quy kinh giúp tăng tác dụng điều trị. Ngoài ra, tạng phủ, kinh lạc thường có mối liên kết và ảnh hưởng lẫn nhau, nên trong việc sử dụng thuốc cần phải xét đến mối quan hệ này. Vì vậy, các thầy thuốc Đông y thường sử dụng các vị thuốc có khả năng đi vào nhiều kinh hơn.
Hỏi: Nguyên tắc và những cấm kỵ trong phối hợp thuốc đông y gồm những gì?
Tăng cường lẫn nhau (tương tu) giúp tăng tác dụng khi hai vị thuốc có tính năng giống nhau được phối hợp với nhau. Ví dụ, tri mẫu phối hợp cùng thạch cao, làm tăng tác dụng thanh nhiệt.
Hỗ trợ lẫn nhau (tương sử) là tăng cường tác dụng của thành phần chính trong toa thuốc nhờ vào các vị thuốc phụ trợ khác. Ví dụ, hoàng liên dùng để chữa bệnh lỵ, mộc hương giúp nhuận tràng thông tiện.
Ức chế lẫn nhau (tương sát) làm giảm độc tính của thuốc. Ví dụ, độc tính của ba đậu làm giảm bởi đậu xanh.
Kiềm chế lẫn nhau (tương úy) là khi hai vị thuốc kết hợp với nhau giúp loại bỏ độc tính của nhau. Ví dụ, nhân sâm và ngũ linh chi.
Ác chế lẫn nhau (tương ố) là khi phối hợp hai loại thuốc với nhau làm giảm hoặc mất đi tác dụng của vị thuốc này bởi vị thuốc còn lại. Ví dụ, tác dụng bổ khí của nhân sâm có thể bị mất đi bởi lai phục tử.
Không tương thích lẫn nhau (tương phản) có nghĩa là khi kết hợp với nhau sẽ tạo ra tác dụng phụ. Ví dụ, cam thảo làm tăng độc tính của nguyên hoa.
Tác dụng đơn lẻ (đơn hành) là khi sử dụng duy nhất một vị thuốc để phát huy tác dụng riêng của nó. Ví dụ, dùng nhân sâm để bổ nguyên khí.
Hỏi: “Thuốc dẫn” là gì? Trong đơn thuốc, nó phát huy tác dụng gì?
Cân bằng và tăng cường tác động của thuốc: Ví dụ, trong cảm mạo phong nhiệt, bệnh nhân có biểu hiện sốt cao và khát. Sử dụng trúc diệp hoặc lô căn làm thuốc dẫn sẽ tăng tác dụng thanh nhiệt và hạ sốt.
Dẫn thuốc quy kinh: Ví dụ, khi bị đau ở chi dưới và bàn chân, ngưu tất được sử dụng để dẫn thuốc xuống dưới đến vị trí đau.
Giảm độc tính của thuốc: ban miêu thường được sử dụng để điều trị ung thư gan. Tuy nhiên trong loại côn trùng này lại có đôc tính, đậu xanh được sử dụng để loại bỏ độc tính của vị thuốc này.
Cải thiện hương vị: Ví dụ: mùi tanh của cá trong một số thuốc Đông y có nguồn gốc từ động vật sẽ được loại bỏ bằng rượu kê. Còn mật ong, đường mạch nha và nước mía được sử dụng giúp cải thiện hương vị của thuốc và dễ uống hơn.
Hỏi: Vì sao thuốc Đông y được bào chế bằng nhiều cách khác nhau?
- Làm giảm hoặc loại bỏ độc tính và tác dụng phụ của thuốc;
- Thay đổi hoặc nâng cao khả năng tác dụng chữa bệnh của thuốc;
- Thay đổi hoặc nâng cao một phần tác dụng riêng của thuốc.;
- Để phối hợp với các vị thuốc khác, bằng những hình thức khác nhau;
- Để duy trì độ tính khiết của vị thuốc;
- Để bảo quản và vận chuyển tốt hơn.
Hỏi: Cách xác định chất lượng của nguyên liệu làm thuốc Đông y?
Hỏi: Làm thế nào để bảo quản tốt thuốc Đông y ?
Để bảo quản tốt thuốc Đông y, cần đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng chiếu vào. Tốt nhất là nên bảo quản bằng ướp lạnh để giảm sâu mọt và nấm mốc phát triển, trong quá trình bảo quản cần định kỳ kiểm tra thường xuyên.
Theo Bs. Đoàn Thị An Thủy
Yhoccongdong
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình