Gần tròn một tháng kể từ khi ca ghép tạng xuyên Việt được tiến hành (vào ngày 26/2), sức khỏe người ghép tim và thận đang dần hồi phục và ổn định. Tại buổi họp báo sáng 19/3, các y, bác sĩ BV Chợ Rẫy tham gia êkíp điều phối, vận chuyển và phẫu thuật ca ghép tạng đã chia sẻ về quá trình ca ghép tạng kỳ tích này.

Mệnh lệnh của trái tim

“Hai bệnh nhân chờ ghép tạng rất nghèo, nếu đưa ra Hà Nội phẫu thuật thì chi phí sẽ đội lên cao, bệnh nhân không kham nổi” - TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người của BV, kể lý do trao đổi với BV Trung ương Quân đội 108 vận chuyển tạng vào TPHCM để thực hiện ghép. Tuy nhiên, đây là quyết định mạo hiểm bởi quả tim chỉ có thời gian bảo quản sáu tiếng và quả thận chừng 10 tiếng, nếu quá trình vận chuyển gặp trục trặc thì nguồn tạng hiến sẽ thành vô nghĩa.

Lập tức êkíp đã nối máy đến lực lượng an ninh của sân bay Nội Bài, sân bay Tân Sơn Nhất và CSGT để tạng đảm bảo về BV đúng giờ.

PGS.TS.BS Thái Minh Sâm, Trưởng khoa Tiết niệu, nhớ lại: “Ban đầu tim và thận tính đi cùng nhưng quả tim được lấy ra đầu tiên và thời gian bảo quản ngắn nên phải chuyển đi ngay khi vừa rời lồng ngực người cho. Thận được lấy sau cùng nên tim không thể chờ thận được. Song song đó, ở BV Chợ Rẫy tiến hành xét nghiệm máu của người cho và người nhận để khi thận, tim vào là chuẩn bị tiến hành ghép”.

BS.CK2 Phạm Thái An, Trưởng khoa Hồi sức phẫu thuật tim, người trực tiếp ra Hà Nội để nhận quả tim, cho hay thời gian thiếu máu của tim chỉ cho phép giới hạn sáu tiếng nên ai nấy đều căng như dây đàn. Từ sân bay, nhờ có sự dẫn đường của hai xe đặc chủng Công an TPHCM, quả tim chỉ mất 15 phút đã được vận chuyển về đến BV. Hai tiếng sau, thận cũng về tới BV và được thực hiện ghép song song với ca ghép tim.

Các bác sĩ đang thực hiện ca ghép thận vào tối 26/2. Ảnh: BV Chợ Rẫy

Niềm vui của các y, bác sĩ BV Chợ Rẫy khi người ghép thận đã hồi phục. Ảnh: H.LAN

BS Phạm Văn Đông, Trưởng khoa Gây mê Hồi sức BV, cho biết khi nhận tin khá lo lắng. Dù rơi vào thứ Bảy, Chủ nhật nhưng các y, bác sĩ đều gác mọi việc để tập trung cho ca ghép tạng xuyên Việt có một không hai này. “Nguồn tạng hiến cực kỳ quý hiếm, chúng tôi xác định đây là mệnh lệnh từ trái tim. Chúng tôi đã huy động 30 y, bác sĩ và kỹ thuật viên cho hai ca ghép này” - BS Đông chia sẻ.

Sau ca ghép từ 14g30 đến 21g30, trái tim đã đập trong lồng ngực mới. Tương tự, thận bắt đầu sự sống mới khi được ghép từ 20g30 đến 1 giờ sáng hôm sau (27/2). Sự kiện này như một món quà vô giá của các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam.

PGS.TS.BS Trần Quyết Tiến, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, cho rằng để có sự thành công ngoài mong đợi của hai ca ghép tạng là sự nỗ lực không chỉ của nhân viên ngành y tế mà còn là sự góp sức của nhiều ngành như hàng không, công an. Điều này là minh chứng rằng cả xã hội cùng quan tâm, sẵn sàng giúp đỡ và nghĩa cử hiến tạng đã không ngừng lan tỏa.

Tiền tỉ cũng không mua được

“Mừng cho con nhưng cũng đau lòng cho gia đình người đã khuất” - chị PTTL (51 tuổi, mẹ em Th., người được ghép thận) nhiều lần chực khóc khi nhắc đến gia đình người hiến thận. Cơ hội này Th., con gái chị, đã chờ đợi gần ba năm nay kể từ khi phát bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối.

Chị kể khi nhận tin từ BV Chợ Rẫy là đã có người cho thận, hai mẹ con chị rất lo lắng vì số tiền chuẩn bị cho ca ghép thận vẫn chưa có. “Lúc đó, bác sĩ BV Chợ Rẫy nói “Cứ vào đi, cơ hội có một không hai, tiền bạc tính sau!” nên hai mẹ con tôi mới vững dạ lên đường”.

Chị L. kể Th. học rất giỏi và thi đậu vào Trường ĐH Văn Lang, TPHCM. Vào hơn ba năm trước, Th. hay than mệt mỏi, đau đầu, uống thuốc mãi không hết. Chị đưa con đi khám nhưng không phát hiện bất thường. Sau đó, chị phát hiện mặt con sưng vù và được khuyên vào BV Chợ Rẫy khám. “Khi nhận kết quả Th. bị suy thận giai đoạn cuối, tôi choáng váng, hai mẹ con chỉ biết ôm nhau khóc. Thời điểm đó là tháng 9/2015, nó đang là sinh viên năm cuối, chuẩn bị ra trường thành nhà thiết kế đồ họa. Đến nay, trong khi bạn bè đã đi làm được ba năm thì Th. phải ra vô BV liên tục” - chị nhớ lại.

Chị L. cho biết phải chạy vạy vay tiền, tổng cộng số nợ đã lên đến hơn 200 triệu đồng. Cha Th. đã rao thế chấp căn nhà để chữa bệnh cho con. Số tiền chưa kịp có thì Th. nhận được cuộc gọi từ BV Chợ Rẫy.

Chị L. khá bất ngờ khi biết người cho thận ở tận Hà Nội. Chị L. khóc: “Nếu có cơ hội, tôi mong một lần gặp gia đình người cho thận đã khuất để nói lời cám ơn tận đáy lòng. Quả thận là vô giá, có tiền tỉ cũng không mua được. Cứ nghĩ họ mất con cũng như mình mất con. Tôi mừng cho con gái của mình nhưng cũng đau lòng cho gia đình người đã khuất. Bác sĩ nói tôi không được phép gặp gia đình, thôi thì thông qua báo, đài tôi xin gửi lời chia buồn và cám ơn đến gia đình, mong gia đình vượt qua nỗi đau”.