Làm sao phát hiện sớm bệnh ung thư?

Có trên 100 loại ung thư khác nhau. Trừ ung thư máu, hầu hết ung thư đều xuất hiện dưới hình thức khối u.

Ung thư cần có thời gian để xuất hiện. Nó là kết quả của nhiều yếu tố liên quan đến nếp sống, sự di truyền và môi trường. Tất cả các loại ung thư đều liên quan tới sự trục trặc của các gene.

Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TPHCM, cho biết, ung thư có thể xảy đến ở mọi chặng đường đời của chúng ta, hoặc là do yếu tố bên trong như nội tiết tố, hoặc do các yếu tố bên ngoài như là hóa chất, bức xạ, virus. Một số loại vi khuẩn, virus cũng có thể dẫn đến ung thư, chẳng hạn ung thư da dày có liên quan mật thiết với vi khuẩn Helicobacter pylori, ung thư gan đi đôi với virus viêm gan B và C, ung thư cổ tử cung liên hệ chặt chẽ với virus HPV...

Những người làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại, có thân nhân (cha mẹ, anh em...) bị ung thư, người hút nhiều thuốc lá... có nguy cơ ung thư rất cao.

Nhiều loại ung thư có thể chữa khỏi nhờ phát hiện sớm

Để tầm soát ung thư, mọi người nên kiểm tra sức khỏe toàn diện định kỳ (3 năm một lần ở lứa tuổi 20-40 và mỗi năm một lần nếu trên 40 tuổi). Việc tầm soát nên chú ý vào tuyến giáp, miệng, da, các hạch lympho, tinh hoàn, vú và buồng trứng... Với phụ nữ đã lập gia đình hoặc đã có quan hệ tình dục, nên đi thử tế bào âm đạo (xét nghiệm Pap) và khám phụ khoa hằng năm để phát hiện sớm các bệnh viêm nhiễm liên hệ với virus HPV.

Phụ nữ trong độ tuổi 20-39 cũng nên khám vú hằng tháng và siêu âm kiểm tra bộ ngực ít nhất ba năm/lần, nếu trên 40 tuổi cần làm thêm chụp nhũ ảnh 1-2 năm/lần. Từ 50 tuổi, hằng năm, cả nam lẫn nữ nên làm một trong các xét nghiệm: thử tìm máu trong phân và nội soi trực tràng, nội soi ruột.

Những người từ 40 tuổi trở lên và bị viêm gan virus nên khám lâm sàng và siêu âm bụng 2-3 năm/lần để tầm soát ung thư gan. Cũng ở tuổi này, nếu có bệnh sử viêm loét dạ dày thì nên nội soi dạ dày, tìm vi khuẩn Helicobacter pylori và chụp dạ dày có cản quang để phát hiện sớm ung thư.

Từ tuổi 60, đàn ông nên thử dấu hiệu sinh học PSA ba năm/lần và thăm khám trực tràng bằng ngón tay để phát hiện ung thư tuyến tiền liệt. Đàn ông trên 40 tuổi và nghiện thuốc lá nặng trên 10 năm nên chụp phim phổi 1-2 năm/lần.

Ngoài ra, để phát hiện sớm bệnh ung thư, mọi người cần biết rõ các triệu chứng báo động như: có sự thay đổi thói quen của ruột và bàng quang, có chỗ lở loét không chịu lành, chảy máu hoặc tiết dịch bất thường, một chỗ dày lên hoặc có cục u ở vú hay nơi nào đó trong cơ thể; ăn không tiêu hoặc nuốt khó, có thay đổi rõ ràng tính chất của nốt ruồi, ho dai dẳng hoặc khàn tiếng. Khi có các triệu chứng này, cần đi khám bệnh để phát hiện sớm ung thư.

Một số câu hỏi về bệnh

-Ung thư chỉ là một bệnh hay có nhiều thứ?

Có trên 100 loại ung thư khác nhau. Có thứ mọc từ các bắp thịt và xương, có thứ xuất hiện từ da hoặc lớp lót mặt các cơ quan, có thứ xuất phát từ máu. Có loại phát triển chậm, có loại nhanh.

- Phải chăng tất cả ung thư đều là u bướu?

Trừ ung thư máu, hầu hết ung thư đều xuất hiện dưới hình thức khối u.

- U nào cũng là ung thư?

Không. U được phân ra 2 loại lành, ác. U ác mới là ung thư.

- Các u lành có thể trở thành ung thư không?

Chỉ có một số nhỏ.

- Phơi nắng nhiều bị ung thư da, có đúng không?

Tia cực tím trong ánh sáng mặt trời có khả năng gây ung thư da. Người da sậm (vàng, đen) có ít nguy cơ này hơn vì da có sẵn nhiều sắc tố chống tia cực tím.

AloBacsi.vn
Theo GS.BS Nguyễn Chấn Hùng - Tuổi Trẻ