Hotline 24/7
08983-08983

Khoáng chất cần bổ sung và thuốc không được dùng cho người đái tháo đường týp 2

Để chung sống dài lâu, mạnh khỏe với bệnh đái tháo đường (tiểu đường), các chuyên gia đưa ra danh mục 3 chất cần bổ sung và 10 loại thuốc cần thận trọng.

Đái tháo đường (tiểu đường) là căn bệnh đang ngày càng gia tăng trên toàn thế giới. Trên thế giới có khoảng 415 triệu người mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), trong đó 90% thuộc thể đái tháo đường týp 2.

Việt Nam có khoảng 3,5 triệu người mắc bệnh ĐTĐ, chủ yếu là bệnh ĐTĐ týp 2, dự báo sẽ tăng lên thành 6,1 triệu vào năm 2040.

Để chung sống dài lâu, mạnh khỏe với căn bệnh này, các chuyên gia đưa ra danh mục 3 chất cần bổ sung.

Đường, ở dạng glucose, là nguồn nhiên liệu chính cho các tế bào trong cơ thể. Các hormon insulin tiết ra từ tụy cho phép glucose trong máu đi vào các tế bào tạo thành năng lượng. Trong bệnh ĐTĐ týp 2, hoặc là cơ thể không tạo ra đủ insulin hoặc tế bào kháng lại tác dụng insulin. Kết quả glucose tích tụ trong máu thay vì xâm nhập vào tế bào, làm cho các tế bào bị tước mất nguồn năng lượng chính. Nếu mức đường huyết cao trong máu vẫn tồn tại, có thể làm tổn thương mắt, tim, thận và dây thần kinh.

Ảnh minh họa - nguồn internet
Ảnh minh họa - nguồn internet

Magiê

Magiê cần thiết cho hơn 300 phản ứng sinh hóa diễn ra trong cơ thể. Magiê giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và cần thiết cho cơ bắp hoạt động bình thường, duy trì chức năng thần kinh, nhịp tim, chức năng miễn dịch, huyết áp và sức khỏe của xương. Một số nghiên cứu cho thấy mức magiê thấp có thể làm trầm trọng thêm sự kiểm soát đường huyết trong bệnh ĐTĐ typ 2. Cũng có một số bằng chứng cho thấy bổ sung magiê có thể giúp giảm kháng insulin.

Cần chú ý liều cao magiê có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, chán ăn, yếu cơ, khó thở, huyết áp thấp, nhịp tim không đều và rối loạn. Magiê có thể tương tác bất lợi với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc điều trị loãng xương, thuốc chẹn kênh canxi, cũng như một số loại thuốc kháng sinh, thuốc giãn cơ và thuốc lợi tiểu.

Magiê là một khoáng chất được tìm thấy tự nhiên có trong các loại thực phẩm như rau lá xanh, quả hạch, hạt và ngũ cốc nguyên hạt và trong các chất bổ sung dinh dưỡng.

Kẽm

Khoáng chất kẽm đóng một vai trò quan trọng trong sản xuất và lưu trữ insulin. Có một số nghiên cứu cho thấy những người mắc bệnh ĐTĐ týp 2 có nồng độ kẽm dưới mức tối ưu do giảm hấp thu và tăng bài tiết kẽm. Các nguồn thực phẩm chứa kẽm bao gồm hàu tươi, củ gừng, thịt cừu, hồ đào, đậu Hà Lan, lòng đỏ trứng, lúa mạch đen, gan bò, đậu lima, hạnh nhân, quả óc chó, cá mòi, thịt gà và kiều mạch.

Chromium (Crôm)

Crôm là một khoáng chất vi lượng thiết yếu đóng một vai trò quan trọng trong chuyển hóa carbohydrate và chất béo, giúp các tế bào cơ thể phản ứng đúng cách với insulin.  Có nhiều nghiên cứu đầy hứa hẹn cho thấy việc bổ sung crôm có thể có hiệu quả trong bệnh ĐTĐ.

10 loại thuốc cần thận trọng ở người đái tháo đường

Việc dùng thuốc để điều trị các bệnh khác ở bệnh nhân đái tháo đường cũng cần phải lưu ý, tránh tương tác thuốc dẫn đến làm giảm tác dụng của thuốc điều trị chính hoặc tăng độc tính của thuốc, hoặc gây ra những biến cố nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân.

Thuốc chống viêm corticoid

Corticoid là nhóm thuốc kháng viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Khi mới ra đời, thuốc được coi như là một “thần dược” điều trị “bách bệnh”. Ngày nay, nó vẫn được sử dụng rộng rãi trong các bệnh: chống viêm ở giai đoạn sớm, giai đoạn muộn bất kể nguyên nhân gì như cơ học, hóa học, nhiễm khuẩn...; bệnh dị ứng, bệnh ngoài da, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính; bệnh khớp, bệnh miễn dịch.

Tuy được ứng dụng để điều trị rộng rãi, nhưng corticoid lại có rất nhiều tác dụng có hại cho bệnh nhân, trong đó có tính chất gây tăng đường huyết gián tiếp, làm giảm dung nạp glucid, có nguy cơ nhiễm ceton với các biểu hiện như nôn ói, đau bụng... nặng hơn thì bị co giật, xuất hiện triệu chứng thần kinh, làm giảm tác dụng của các thuốc chống đái tháo đường...

Do vậy, đối với bệnh nhân đái tháo đường, phải thật hạn chế chỉ định sử dụng nhóm thuốc này. Nếu buộc phải dùng thì cần có sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ chuyên khoa, điều chỉnh liều dùng của các loại thuốc điều trị bệnh đái tháo đường cho phù hợp.

Các thuốc kháng viêm, giảm đau NSAIDs

Các loại thuốc điều trị đau nhức thông dụng như ibuprofen, diclofenac, naproxen... làm giảm đau do ức chế tổng hợp prostaglandin, chất tham gia cơ chế điều hòa đường huyết, do đó làm tăng nguy cơ hạ đường trong máu. Ngoài ra, các NSAIDs liên kết mạnh với các protein huyết tương nên có nguy cơ đẩy các thuốc điều trị đái tháo đường nhóm sulfamid như: glicazide, glibenclamide, chlopropamide ra khỏi liên kết với protein huyết tương dẫn đến nguy cơ hạ đường huyết.

Thuốc trị gout allopurinol và các dẫn chất

Allopurinol là một thuốc được sử dụng trong phác đồ điều trị gout cấp và mạn tính. Thuốc có tác dụng làm giảm việc sản xuất axit uric trong cơ thể. Axit uric tích tụ có thể dẫn đến bệnh gout hoặc sỏi thận, do vậy, ngoài dùng điều trị gout, thuốc còn được dùng trong điều trị bệnh sỏi thận. Thuốc cũng được sử dụng để làm giảm nồng độ axit uric trong những bệnh nhân đang điều trị ung thư...

Tuy nhiên, allopurinol có thể ức chế cloropamide tiết qua ống thận dẫn đến nguy cơ hạ đường máu nghiêm trọng. Do vậy, đối với bệnh nhân đái tháo đường không nên sử dụng thuốc này.

Thuốc trị lao rifampicin

Rifampicin là dẫn chất kháng sinh bán tổng hợp của rifampicin B, có hoạt tính với các vi khuẩn thuộc chủng Mycobacterium, đặc biệt là vi khuẩn lao, phong... Rifampicin là một kháng sinh phổ rộng được chỉ định trong điều trị tất cả các thể lao bao gồm cả lao màng não và điều trị bệnh phong, phòng viêm màng não do Haemophilus influenzae và Neisseria meningitidis cho những người tiếp xúc trực tiếp với người bệnh chắc chắn hoặc nghi mắc các vi khuẩn đó. Ðiều trị nhiễm khuẩn nặng do các chủng Staphylococcus kể cả các chủng đã kháng methicilin và đa kháng (phối hợp với các thuốc chống tụ cầu).

Một trong tác dụng phụ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đối với bệnh nhân đái tháo đường, đó là làm giảm nồng độ của tolbutamid trong huyết tương do cảm ứng enzym trên cytochrom P450, đây là kiểu tương tác dược động về chuyển hóa thuốc.

Thuốc lợi tiểu

Các thuốc lợi tiểu thiazid làm giảm tính nhạy cảm của mô với insulin, làm giảm tiết insulin gây tăng glucose máu. Các loại thuốc lợi tiểu giữ kali như furosemid... làm tăng nguy cơ nhiễm axit lactic với biểu hiện buồn nôn, co cứng cơ, thở sâu và nhanh, cảm giác mệt nhọc, đau bụng.

Thuốc kháng nấm họ imidazol

Khi bệnh nhân đái tháo đường điều trị các bệnh nấm da, nấm tóc, nấm âm đạo... thì lưu ý các thuốc họ imidazole như: miconazol, ketoconazol, itraconazol... do các thuốc này ức chế cytochrom P450 làm tăng tác dụng hạ đường huyết, có thể gây ra biến chứng.

Thuốc chẹn beta

Các thuốc chẹn beta, kể cả thuốc nhỏ mắt (như timodol, betoptic), dùng trong điều trị glaucoma, có thể che lấp các triệu chứng hạ glucose máu, điều này có thể dẫn đến hôn mê do hạ gluco máu, biểu hiện trên lâm sàng:nhịp tim nhanh, toát mồ hôi, run, hồi hộp, lo âu.

Thuốc cường thần kinh giao cảm beta

Lưu ý các loại thuốc điều trị cảm cúm thông thường có chứa hoạt chất ephedrin, là chất cường giao cảm làm giảm tác dụng của thuốc điều trị đái tháo đường do tính chất gây tăng glucose máu.

Thuốc trị loét dạ dày cimetidin

Ðược chỉ định điều trị ngắn hạn trong các bệnh loét tá tràng tiến triển lành tính; điều trị duy trì loét tá tràng với liều thấp sau khi ổ loét đã lành; điều trị chứng trào ngược dạ dày - thực quản gây loét. Thuốc cũng được chỉ định trong điều trị các trạng thái bệnh lý tăng tiết dịch vị như hội chứng Zollinger - Ellison, bệnh đa u tuyến nội tiết hoặc điều trị chảy máu tiêu hóa do loét dạ dày tá tràng, dự phòng chảy máu đường tiêu hóa trên ở người có bệnh nặng.

Tuy nhiên, cimetidin làm giảm độ thanh lọc của thuốc metformin (thuốc dùng trong điều trị bệnh đái tháo đường) ở thận do ức chế bài tiết qua thận, làm nồng độ huyết thanh của metformin có thể tăng, làm tăng tác dụng dược lý của metformin và có thể gây hạ đường huyết.

Hormon tuyến giáp

Levothyroxin được chỉ định điều trị thay thế hoặc bổ sung cho các hội chứng suy giáp, nhưng thuốc có thể làm cho thuốc điều trị đái tháo đường bị mất cân bằng do làm tăng nhu cầu về insulin.


Thái Anh tổng hợp

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X