Con gái 15 tháng tuổi, bé phát triển bình thường, ăn được ngủ được, thế nhưng vợ chồng chị Hoàng Xuân nhà ở quận 1 (TPHCM) chưa bao giờ thấy yên lòng vì chuyện "đi ngoài" của con.

"Ngày nào vợ chồng tôi cũng khổ sở, hết chồng rồi vợ bế con xi cho bé đi đại tiện nhưng chờ hoài chờ hoài mà chẳng có kết quả. Có khi đến 10 ngày mới được một lần thành công. Nhìn con rặn đến chảy máu, tôi xót lắm", người mẹ nói.

Cùng cảnh với chị Xuân, một phụ huynh nhà ở Tân Bình có con trai 2 tuổi cho biết, dù đã thực hiện mọi công thức dinh dưỡng, cho con ăn nhiều chất xơ, ép bé uống nước nhưng kết quả vẫn không như ý muốn.

"Phải đến 5 ngày bé mới đi tiêu một lần mà lần nào phân cũng khô cứng vón cục. Mỗi lần con đi vệ sinh là vợ chồng lại xót con mà gây nhau. Tôi không biết làm sao để cải thiện tình trạng này", phụ huynh trò chuyện với bác sĩ.

Các bác sĩ Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM cho biết, chuyện người lớn khổ vì con bị táo bón thường xuyên diễn ra. "Cảnh cả nhà vây lấy trẻ đang ngồi bô để xi, chuyện vỗ tay mừng vui khi bé đi tiêu lưu loát đã không còn là chuyện lạ", một bác sĩ nói.

Theo nhiều công trình nghiên cứu khoa học, đa số chứng táo bón xảy ra ở trẻ em là do chức năng bộ máy tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, đây được gọi là táo bón chức năng. Táo bón gây dễ làm trẻ biếng ăn, đ­au bụng từng cơn nhất là khi đi tiêu, trẻ có thể bị nôn trớ, hay quấy khóc, nếu kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, thậm chí có thể kìm hãm sự phát triển của trẻ.

Theo ThS.BS Đinh Thạc, BV Nhi Đồng 1, các nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón gồm: Sữa công thức được pha không đúng tỷ lệ (sữa nhiều nước ít); mẹ bị táo bón kinh niên cho con bú; thực đơn ăn dặm của trẻ quá ít chất xơ, trẻ có thói quen không hoặc ăn quá ít rau và trái cây tươi, uống rất ít nước.

Một số trường hợp trẻ bị táo bón do tâm lý nên thường cố ý “nhịn”, khiến đại tràng dãn to. Phân bị tích trữ trong nhiều ngày mới đủ kích thích đại tràng tạo ra phản xạ đi ngoài.

Thuốc kháng sinh hoặc thuốc ho có chứa hoạt chất codeine, thuốc viên sắt cũng là nguyên nhân khiến trẻ khó đi tiêu. Ngoài ra trẻ mắc phải các dị tật bẩm sinh như phình to đại tràng, hẹp ruột, hẹp hậu môn, nứt kẽ hậu môn nên cũng làm cho trẻ rất dễ bị táo bón.

Thống kê cho thấy, giai đoạn trẻ tập ăn dặm, tức trẻ đang từ bú mẹ hoặc bú bình chuyển sang ăn thức ăn đặc hơn có thể bị táo bón do ăn không đủ lượng chất xơ và uống không đủ nước

Tập ngồi bô hay bồn cầu cũng là giai đoạn khiến trẻ có nguy cơ bị táo bón vì chế độ ăn cần cho trẻ ở giai đoạn này vẫn còn phụ thuộc nhiều vào sữa nên trẻ dễ bị thiếu hụt chất xơ làm phân khô cứng gây ra táo bón.

Theo kinh nghiệm của các chuyên gia, nếu trẻ không thích hoặc không sẵn sàng để ngồi vào "chỗ mới", phản xạ thông thường là trẻ sẽ cố gắng nín nhịn, điều này có thể dẫn tới táo bón. Ngoài ra, do mỗi lần đi tiêu phải rặn đau nên một số trẻ sợ luôn chuyện đại tiện, dẫn đến nín nhịn. 

Độ tuổi đến trường cũng là lúc một số bé mắc chứng táo bón do bé miễn cưỡng phải dùng nhà vệ sinh tại trường vì chúng không quen với việc đi vệ sinh ở chỗ lạ. Tâm lý này có thể dẫn đến việc nín đi tiêu và từ đó cơ thể quen dần nên bé không có cảm giác buồn đại tiện.

Về nguyên tắc điều trị và biện pháp phòng ngừa chứng táo bón, theo BS Thạc, nếu trẻ còn ở độ tuổi bú mẹ thì việc cho bú nhiều sẽ giúp bé không bị táo bón. 

Với trẻ bú sữa công thức nên pha sữa đúng cách và đúng tỷ lệ theo sự khuyến cáo của nhà sản xuất. Lưu ý việc vệ sinh bình sữa đúng cách để phòng ngừa những căn bệnh lây qua đường tiêu hóa và bổ sung lượng nước uống cần thiết giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn.

Trẻ lớn đã ăn dặm nên cho trẻ ăn dặm đúng cách theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới  bổ sung đủ lượng chất xơ cho trẻ từ nguồn rau xanh và trái cây tươi nhất là mận, táo, lê...

Cần khuyến khích trẻ vận động thường xuyên phù hợp với lứa tuổi, trẻ nhỏ phụ huynh nên xoa bóp (còn gọi là massage) vùng bụng cho trẻ giúp tăng nhu động ruột sẽ làm trẻ dễ tiêu hóa.

Trẻ bị táo bón nghiêm trọng và thường xuyên (trên 3 ngày không đi tiêu và tiêu rất khó khiến trẻ quấy khóc nhiều), phụ huynh nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để bác sĩ cho trẻ dùng thuốc và phải có sự theo dõi chặt chẽ giúp việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất.

Theo Thiên Chương - Ngoisao.net