Hiểu rõ hơn về đông trùng hạ thảo và xu hướng phát triển loài nấm thảo dược này ở Việt Nam

Đông trùng hạ thảo (ĐTHT), còn gọi là trùng thảo, hạ thảo đông trùng hay đông trùng thảo, là tên gọi được người Trung Hoa đặt cho do quá trình quan sát thực tế một loài sinh vật mùa đông có hình dạng “con sâu” và mùa hè lại có dạng “thân thảo”.

Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) là một loài nấm kỳ diệu và được coi là “thần dược” trong cả Đông y và Tây Y, nó đã từng quá hiếm đến nỗi chỉ có vua chúa và tầng lớp quý tộc Trung Quốc xưa kia mới được dùng.

Ngày nay công nghệ sinh học phát triển, nhiều nước đã đi theo con đường nhân nuôi nhân tạo và đã đưa ra nhiều qui trình trình khác nhau, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ là những nước đã đi tiên phong và hiện nay các nước như Thái Lan, Ấn Độ và gần đây là Việt Nam đang phát triển theo hướng này.

Hiện nay ngày càng nhiều loài ĐTHT có dược tính được phát hiện và nhân nuôi nhân tạo, và để hiểu rõ hơn về loài nấm thảo dược này người tiêu dung cần có những kiến thức nhất định trước khi tiêu dùng sản phẩm.

Đông trùng hạ thảo là gì mà tác dụng tốt đến thế?

Vào mùa đông, con non của loài bướm đêm bị xâm nhiễm bởi bào tử nấm ĐTHT có tên khoa học Cordyceps Sinensis thuộc chi Cordyceps. Bào tử nấm phát triển và sinh sôi nảy nở trong suốt mùa đông, lúc này ở dạng con sâu “đông trùng”, hút chất dinh dưỡng và giết chết vật chủ, đến mùa hạ khi thời tiết ấm áp hơn, quả thể nấm phát triển vươn lên cao và phần thân dính liền với sâu non, lúc này có dạng “hạ thảo”.

Nấm trùng thảo Cordyceps Militaris & Cordyceps sinensis

Trong tự nhiên có khoảng 570 loài nấm thuộc chi Cordyceps, trong đó có một số loài có giá trị dược liệu cao và đang được nghiên cứu nuôi trồng nhân tạo như Cordyceps Sinensis (Đông Trùng Hạ Thảo), Cordyceps Militaris (hay Nhộng Trùng Thảo, Trùng Thảo), Cordyceps Takaomontana (Đông Trùng Hạ Thảo tằm dâu), Cordyceps Sololifera, Cordyceps Cicadae… Bên cạnh đó các nhà khoa học còn tiếp tục nghiên cứu và ngày càng phát hiện thêm nhiều loài mới trong chi nấm này.

Loại Đông trùng hạ thảo đang được nuôi trồng phổ biến ở nước ta?

Trước hết phải nói rằng đông trùng hạ thảo không phải quý vì cái tên mà vì những công dụng cho sức khỏe con người mà nó mang đến. Cũng giống như linh chi có hàm lượng plolysaccharides cao, sâm ngọc linh và hồng sâm có hoạt chất saponin, và Đông trùng hạ thảo đại diện là hai chất Cordycepin và Adenosine tạo nên giá trị.

Do quá trình khai thác quá mức, hiện loài nấm ĐTHT Cordyceps Sinensis đang đứng trước nguy cơ tuyệt diệt, để đáp ứng nhu cầu rất lớn, nhiều nước và nhiều tổ chức tiến hành nghiên cứu để nuôi loại nấm này trong môi trường nhân tạo nhưng chưa thành công trong việc nuôi thành quả thể (cây nấm). Tất cả chỉ dừng lại ở việc nuôi sinh khối hệ tơ và tách chiết các dược chất của loài nấm này để làm thành các sản phẩm bổ trợ cho sức khỏe hay nghiên cứu điều trị trong y học.

Trong một nỗ lực khác, các nhà khoa học đi tìm một loại nấm có chứa các thành phần và công dụng tương tự như loại nấm này để thay thế thì ĐTHT Cordyceps Militaris được đánh giá là loài có giá trị tương quan gần nhất, loài nấm có chứa các thành phần dinh dưỡng và dược chất như loài ĐTHT Cordyceps Sinensis truyền thống.

Nấm trùng thảo Cordyceps Militaris

Loại đông trùng hạ thảo được nuôi trồng phổ biến ở nước ta hiện nay là loài Cordyceps Militaris loài này cùng chi Cordyceps, có quan hệ họ hàng gần gũi với loài Cordyceps Sinensis và đặc biệt cả hai loài này cùng có hai nhóm hoạt chất cordycepin và Adenosine rất quý cho sức khỏe con người. Loài Cordyceps Militaris dễ dàng nuôi thành quả thể (cây nấm) và cho thời gian tổng hợp các chất ngắn hơn, chỉ mất 3 tháng để nấm trưởng thành và tổng hợp các hoạt chất quý cho sức khỏe con người.

Có nên sử dụng đông trùng hạ thảo nuôi trồng ở nước ta?

Ở nước ta đã có nhiều đơn vị nghiên cứu và ứng dụng vào sản xuất nấm ĐTHT chủ yếu là loài Cordyceps Militaris. Loài này được Bộ Y tế cấp phép lưu hành với tên thương mại là Đông trùng hạ thảo. tất cả sản phẩm được cấp phép lưu hành đều đã được kiểm tra thành phần hoạt chất Cordycepin, Adenosine và các chỉ yêu vi sinh vật, kim loại nặng… nên hoàn toàn có thể yên tâm về chất lượng của sản phẩm

Hiện nay trên thị trường có nhiều dạng sản phẩm khác nhau. Dạng sấy khô nguyên chất gần gũi với tự nhiên, dạng cao, nước uống dinh dưỡng, dạng viên… Người dùng nên sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất và tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng một cách hiệu quả, nhằm bồi bổ và tăng cường sức khỏe cũng như tránh việc dùng không đủ hàm lượng hoặc quá dư thừa mà không tốt cho sức khỏe.

Công ty Saha là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu sản xuất trong lĩnh vực nấm dược liệu ứng dụng công nghệ cao, tất cả sản phẩm Đông trùng hạ thảo Saha (chủng Corsyceps Militaris) đều được công ty Saha sản xuất theo một quiy trình khép kín được kiểm soát chặt chẽ từ khâu lựa chọn, lai tạo chủng giống đến nhân nuôi, thu hoạch và bảo quản sản phẩm.

Sản phẩm được sấy thăng hoa đảm bảo giữ được nguyên trạng về hình dáng và hàm lượng chất có bên trong sản phẩm. Chủ động trong công nghệ sản xuất và nuôi trồng trên quy mô lớn, Saha cung cấp đến người tiêu dùng những sản phẩm Đông trùng hạ thảo chất lượng tốt, giá thành phải chăng nhằm nâng cao và bảo vệ sức khỏe mọi gia đình.

Sản phẩm Đông trùng hạ thảo Saha