Thiếu sắt xảy ra khi cơ thể không có đủ chất sắt - chất có trách nhiệm sản xuất hemoglobin - một loại protein trong các tế bào máu đỏ giúp mang oxy đi khắp cơ thể. Sự vắng mặt của hemoglobin khiến cơ bắp và các mô của bạn hoạt động không hiệu quả, sau đó dẫn đến thiếu máu.

Thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu.

Cũng giống như khi bị thiếu các chất khác, nếu thiếu sắt, cơ thể sẽ phát ra những tín hiệu thông báo để bạn dễ dàng nhận ra và đi kiểm tra kịp thời. Vậy nên, nếu thấy mình gặp các triệu chứng như thế này kéo dài thì hãy nghĩ đến khả năng bạn đang bị thiếu sắt nhé.

1. Mệt mỏi bất thường

Mệt mỏi, là một triệu chứng rất phổ biến của thiếu sắt.

BS Mehmet Cengiz Öz, đến từ đại học Columbia, Mỹ, nói rằng: Mệt mỏi, là một triệu chứng rất phổ biến của thiếu sắt. Điều này là do cơ thể chúng ta thiếu sắt để tạo ra một protein gọi là hemoglobin trong các tế bào máu đỏ - để mang oxy từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi cơ thể chúng ta thiếu hemoglobin, nó sẽ đóng góp oxy cho các cơ và mô ít đi, dẫn đến mệt mỏi.

Tuy nhiên, mệt mỏi cũng được coi là biểu hiện rất bình thường trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Vì vậy, đôi khi rất khó để có thể phân biệt sự mệt mỏi bình thường với mệt mỏi là triệu chứng thiếu sắt. Bạn cần chú ý thêm rằng, những người mệt mỏi do thiếu sắt thường có thêm những biểu hiện sau đây nữa:

- Yếu ớt

- Mức năng lượng thấp

- Khó tập trung

- Làm việc giảm năng suất

2. Da nhợt nhạt

Hemoglobin trong các tế bào máu đỏ của chúng ta là những yếu tố mang lại làn da khỏe mạnh, hồng hào.

NHS Choices cho biết: "Sắt được sử dụng để tạo ra các tế bào máu đỏ, giúp lưu trữ và vận chuyển oxy trong máu. Nếu bạn có ít hồng cầu hơn bình thường, cơ quan và mô của bạn sẽ không nhận được nhiều oxy như bình thường".

Hemoglobin trong các tế bào máu đỏ của chúng ta là những yếu tố mang lại làn da khỏe mạnh, hồng hào. Do thiếu sắt, cơ thể con người không thể sản xuất đủ hemoglobin cho các tế bào máu đỏ để đưa đến các bộ phận cơ thể, kết quả là làn da trở nên nhợt nhạt.

Nếu bạn không có vấn đề về màu da, bên trong của môi, nướu răng, móng tay, và bên trong mí mắt dưới có màu đỏ ít hơn bình thường thì rất có thể nguyên nhân là do bạn bị thiếu sắt.

3. Khó thở/đau ngực

Khó thở hoặc đau ngực, đặc biệt là sau khi hoạt động, là một triệu chứng khác của thiếu sắt.

Khó thở hoặc đau ngực, đặc biệt là sau khi hoạt động, là một triệu chứng khác của thiếu sắt. Nguyên nhân là do hemoglobin bị giới hạn trong các tế bào máu đỏ, oxy được phân phối khắp phần còn lại của cơ thể bị giới hạn, theo cách này cơ thể chúng ta cố gắng bù đắp và tạo ra nhiều oxy hơn cho các cơ quan hoạt động bình thường, do đó khiến bạn bị khó thở hay đau ngực.

4. Chóng mặt và nhức đầu

Những người bị thiếu sắt có thể bị chóng mặt và chóng mặt.

Thiếu sắt cũng có thể gây đau đầu hoặc đau nửa đầu. Điều này là do thực tế là không đủ oxy đến não gây ra các mạch máu sưng lên, gây áp lực dẫn đến đau đầu hoặc đau nửa đầu.

Ngoài ra, những người bị thiếu sắt có thể bị chóng mặt và chóng mặt. Khi nồng độ hemoglobin giảm xuống hoặc duy trì không đều đặn, cơ thể trở nên "tuyệt vọng" trong việc tìm kiếm oxy, từ đó gây ra các triệu chứng này về mặt thể chất. Chóng mặt bắt nguồn từ sự thiếu oxy của não hoặc có thể xuất phát từ huyết áp thấp do oxy hóa kém của tim và mạch máu.

5. Tim đập nhanh

Trong trường hợp cực đoan, triệu chứng này có thể dẫn đến suy tim.

Theo thông tin mà WebMD đã đưa, nhịp tim bất thường, còn được gọi là tim đập nhanh, có thể là một triệu chứng khác của thiếu sắt. Điều này là do nồng độ hemoglobin thấp có nghĩa là tim phải làm việc chăm chỉ hơn để mang oxy đến phần còn lại của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến nhịp tim bất thường hoặc cảm giác tim đập nhanh bất thường.

Trong trường hợp cực đoan, triệu chứng này có thể dẫn đến suy tim. Nhưng những triệu chứng này thường xuất hiện về sau, những người bị thiếu sắt hay gặp các triệu chứng khác nhau trước khi trải qua nhịp tim đập nhanh.

6. Tổn thương tóc và da

Một protein thiếu được gọi là ferritin được biết là gây ra những vấn đề này.

Tóc và da được coi là những thứ được nhận oxy ở mức thứ cấp, tức là cơ thể ưu tiên phân phối oxy giới hạn đến các chức năng quan trọng nhất như các cơ quan và mô. Điều này cũng có nghĩa là khi da và tóc trở nên khô và dễ gẫy hơn thì tức là cơ thể bạn cũng có thể đang bị thiếu sắt.

Bác sĩ Vanessa Ngan, Amanda Oakley tại New Zealand lý giải điều này như sau: Một protein thiếu được gọi là ferritin được biết là gây ra những vấn đề này bởi vì nó là dưỡng chất thiết cho quá trình lưu trữ và giải phóng sắt cho tất cả các bộ phận của cơ thể theo thời gian. Cơ thể thiếu sắt thấp làm tăng tỷ lệ rụng tóc, đặc biệt là ở phụ nữ không mãn kinh.

7. Sưng/đau nhức lưỡi và miệng

Nồng độ myoglobin thấp có thể làm cho lưỡi bị đau, nhẵn và sưng.

Biểu hiện của miệng cũng có thể cho chúng ta nhiều manh mối về sức khỏe, thiếu sắt là một trong số đó. Ví dụ, nếu lưỡi xuất hiện sưng, viêm, hoặc đổi màu thì rất có thể đó là một dấu hiệu của sự thiếu hụt sắt.

Trong cơ thể của chúng ta có một protein gọi là myoglobin - một loại protein gắn kết với sắt và oxy được tìm thấy trong mô cơ của lưỡi. Nồng độ myoglobin thấp có thể làm cho lưỡi bị đau, nhẵn và sưng. Thiếu sắt cũng có thể dẫn đến khô miệng và đau đỏ ở các khóe miệng.

8. Móng tay giòn

Koilonychia là một bệnh móng tay trong đó móng trở nên mỏng bất thường và trở nên phẳng hoặc thậm chí lõm về hình dạng

Móng tay giòn là một triệu chứng ít phổ biến hơn của tình trạng thiếu sắt và xuất hiện ở giai đoạn muộn của thiếu máu. Tình trạng này được gọi là koilonychia.

Koilonychia là một bệnh móng tay trong đó móng trở nên mỏng bất thường và trở nên phẳng hoặc thậm chí lõm về hình dạng. Ở giai đoạn đầu, móng tay có thể giòn và dễ gẫy. Tình trạng này bắt đầu xuất hiện ở giữa móng tay khi nó lõm xuống và các cạnh được nâng lên để cung cấp cho một hình tròn như một cái muỗng.

9. Hội chứng chân không nghỉ (Restless legs)

Nồng độ sắt trong máu có thể dẫn đến giảm dopamine, gây ra hội chứng chân bồn chồn.

Nồng độ sắt trong máu có thể dẫn đến giảm dopamine - một chất hóa học trong não chúng ta rất quan trọng cho sự vận động và có thể gây ra hội chứng chân bồn chồn. Dopamine hoạt động như một "sứ giả" giữa não và hệ thần kinh giúp não điều chỉnh và điều phối chuyển động.

Nếu các tế bào thần kinh bị tổn thương, lượng dopamin trong não bị giảm, gây co thắt cơ và các cử động không chủ động. Mức dopamine tự nhiên rơi vào cuối ngày, điều này có thể giải thích tại sao các triệu chứng của hội chứng bồn chồn chân thường tồi tệ hơn vào buổi tối và ban đêm.

10. Đau bụng và có máu trong nước tiểu

Điều này đôi khi xảy ra ở những người tham gia tập thể dục cường độ cao, đặc biệt là chạy bộ.

Sự tán huyết nội mạch, một tình trạng do thiếu sắt, là tình trạng các tế bào máu đỏ bị phá vỡ trong dòng máu và chúng giải phóng sắt sau đó bị thải ra ngoài ra nước tiểu. Điều này đôi khi xảy ra ở những người tham gia tập thể dục cường độ cao, đặc biệt là chạy bộ, và nó có thể gây chấn thương các mạch máu nhỏ ở bàn chân, được gọi là "tiểu có máu".

Một số dấu hiệu thứ cấp cảnh báo khả năng bạn đang bị thiếu sắt :

Những triệu chứng này có xu hướng ít gặp hơn và có thể liên quan đến các bệnh khác:

- Cảm giác thèm ăn bất thường: Có một tình trạng gọi là "pica", trong đó bệnh nhân có thói quen ăn uống những thứ không có giá trị dinh dưỡng nào. Thậm chí có những người còn thèm ăn những thứ có hại như sơn khô, bụi bẩn, hoặc các kim loại... Rối loạn này thường là tạm thời và chủ yếu xảy ra ở trẻ em và phụ nữ mang thai, nguyên nhân có thể là do cơ thể bị thiếu sắt.

- Lo lắng: Lo âu là một triệu chứng khác có thể liên quan đến thiếu sắt nhưng triệu chứng này chỉ phát triển ở những người bị thiếu máu mãn tính. Những người bị thiếu sắt có tỉ lệ rối loạn tâm thần cao hơn (đặc biệt là ADHD) và rối loạn phát triển.

Những người bị thiếu máu mất máu lưu thông ở chi ngoài của họ với sự thay đổi nhỏ nhất về nhiệt độ.

- Bàn tay và bàn chân lạnh: Những người bị thiếu máu mất máu lưu thông ở chi ngoài của họ với sự thay đổi nhỏ nhất về nhiệt độ. Điều này dẫn đến bàn tay và bàn chân lạnh liên tục. Không có đủ oxy chuyển tới các cơ quan chính của cơ thể và các chi khiến chúng bị lạnh.

- Thường xuyên bị nhiễm trùng: Người bị thiếu sắt không những dễ bị nhiễm trùng mà còn khó lành bệnh khi nó xảy ra. Thiếu máu có liên quan đến suy giảm khả năng miễn dịch bẩm sinh (tự nhiên) và miễn dịch qua trung gian tế bào, do đó góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Nếu bạn có những triệu chứng báo hiệu khả năng đang bị thiếu sắt thì tốt nhất nên trao đổi với bác sĩ để được làm các hình thức kiểm tra cần thiết. Luôn luôn nói chuyện với bác sĩ trước khi bắt đầu hoặc ngừng bổ sung như sắt. Họ có thể tư vấn cho bạn về việc bạn có cần phải uống tất cả hay không, uống như thế nào cho an toàn và liều lượng thích hợp nhất.

Theo Tr.Thu - Henilo/ Brightside, Health