Hạch trong bệnh cảnh đau dây thần kinh số V lành hay ác tính?

Câu hỏi

Chào BS, Mẹ cháu năm nay 53 tuổi, bị đau phần dưới mang tai chạy dọc theo hàm xuống dưới ở bên trái đã gần 2 năm nay. Cách đây 6 tháng mẹ cháu đi khám thì được chẩn đoán đau dây thần kinh số V và được BS cho uống thuốc nhưng chỉ đỡ được 1 thời gian và lại đau. Gần đây cháu cho mẹ đi khám ở BV ĐH Y thì vẫn kết luận là đau dây thần kinh số V và có hạch. BS cho thuốc về uống và nói nếu không đỡ thì đi chiếu laser để loại bỏ hạch. Cháu muốn hỏi là hạch của mẹ cháu thì có thể nhận biết được là lành tính hay ác tính không ạ? Và nếu là hạch ác tính thì có khả năng điều trị khỏi hoàn toàn được không ạ? Cháu cảm ơn!

Trả lời

Đau dây thần kinh số 5. Ảnh minh họa - Nguồn Internet

Chào bạn,

Về mặt giải phẫu thần kinh V, nhân cảm giác tách ở hạch Gasser (hay hạch sinh 3) là nguyên ủy thực của các sợi cảm giác, là 1 đám rối thần kinh dày đặc hình bán nguyệt nằm trong hố Gasser ở đầu trong và phía trên chỏm xương đá. Người ta cho rằng có thể có sự chèn ép cơ học rất kín đáo trên dây thần kinh hay trên hạch Gasser gây đau dây V.

Mặc dù có một số ít trường hợp đau dây V là do ung thư chèn ép lên thần kinh nhưng đa số là do đau dây V vô căn. Những trường hợp đau dây V vô căn thất bại với điều trị nội khoa, BS sẽ xem xét chỉ định loại bỏ hạch Gasser này - đây là hạch thần kinh cảm giác, không phải hạch bạch huyết (là nhóm hạch thường to khi có ung thư di căn). Hạch thần kinh bị loại bỏ vì được cho là nguyên nhân gây đau chứ không phải ác tính. Do đó bạn không nên lo lắng về vấn đề ung thư bạn nhé!

Thân mến.

Mời tham khảo thêm:

>> Tôi bị viêm dây thần kinh số 5, uống thuốc không đỡ?

>> Đau dây thần kinh tam thoa, điều trị thế nào ạ?

Dây thần kinh số 5 (còn gọi là dây thần kinh sinh ba) là dây hỗn hợp gồm nhánh vận động và nhánh cảm giác. Nhánh vận động chi phối các cơ nhai cùng bên, cơ cắn, cơ thái dương, cơ chân bướm trong và ngoài. Nhánh cảm giác chi phối cảm giác nửa mặt và niêm mạc (mũi, má, xoang) cùng bên.

Hiện tượng đau dây thần kinh số 5 thường gặp ở người 50-60 tuổi, hầu hết không tìm thấy nguyên nhân. Cần phân biệt đau nguyên phát và đau thứ phát.

Đau nguyên phát thường xuất hiện khi bị kích thích vào một vài vùng da nhất định ở mặt, đau thành cơn dữ dội trong 10-30 giây. Không có dấu hiệu tổn thương dây 5.

Đau thứ phát ít dữ dội, cơn đau liên tục, có tổn thương dây 5 với biểu hiện như:

- Giảm cảm giác vùng trán, mi trên, góc trong mắt, sống mũi, nhãn cầu, niêm mạc phần trên ở mũi, xoang trán và xoang sàn; giảm hoặc mất phản xạ giác mạc nếu tổn thương nhánh 1 của dây 5.

- Giảm cảm giác ở mi dưới, góc ngoài mắt, phần trên của má, môi trên, hàm trên và răng của hàm trên, niêm mạc phần dưới ở mũi, xoang hàm nếu tổn thương nhánh 2.

- Giảm cảm giác ở môi dưới, phần dưới của má, cằm, khoang miệng và lưỡi; liệt các cơ nhai nếu tổn thương nhánh 3.

Nếu bị hội chứng hạch Gasser, cả 3 nhánh dây 5 đều đau, bệnh nhân giảm cảm giác ở nửa mặt, giảm hay mất phản xạ giác mạc, liệt các cơ nhai, có thể kèm theo đau nửa mặt và rối loạn bài tiết mồ hôi, vận mạch, dinh dưỡng, có thể có mụn nước herpes ở mặt.

Nguyên nhân gây đau dây thần kinh số 5 thứ phát:

- Ung thư vòm họng.

- Áp xe răng, sâu răng, viêm xoang, viêm mống mắt, viêm thần kinh mũi.

- Bệnh zona.

- Bệnh rỗng hành não, chấn thương nền sọ hoặc gãy xương nền sọ.

- Bệnh xơ cứng mạch rải rác.

- Rối loạn chuyển hóa, tiểu đường, bệnh gút.

- Nhiễm lạnh.

Điều trị: Dùng thuốc chống động kinh (theo chỉ định của thầy thuốc). Nếu không có tác dụng, có thể thay bằng thuốc chống động kinh cổ điển diphenyl hydantoine cùng với thuốc chẹn beta (inderal, avlocardyl). Có thể diệt hạch Gasser bằng cồn 90 độ, bằng huyết thanh nóng và đốt điện.

Chỉ điều trị ngoại khoa cho những trường hợp không điều trị được bằng nội khoa. Phẫu thuật thông thường và phổ biến là cắt dây thần kinh sau hạch Gasser. Trường hợp đau dây 5 có nguyên nhân thì điều trị nguyên nhân.