Gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều loại gia vị tổng hợp giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị món ăn. Gần như tất cả các món ăn truyền thống hàng ngày đều có gia vị chế biến sẵn: cá kho, cá kho riềng, thịt kho tàu, thịt kho tiêu, canh chua, canh rau củ, lẩu hải sản, bún bò, bún riêu, xốt ướp thịt cá…

Ngoài các nguyên liệu từ thiên nhiên, trong thành phần của các sản phẩm này đều có chứa các loại chất bảo quản (sodium benzoate, natri benzoate); chất điều vị (mononatri glutamat, dinatri succinate); chất tạo ngọt tổng hợp: acesulfam K (950), aspartame (951), dextrose monohydrate; chất điều chỉnh độ acid; màu, hương liệu tổng hợp… Không ít sản phẩm, thành phần chủ yếu chỉ là các hóa chất tổng hợp.

Ảnh minh họa: internet

TS Phan Thế Đồng, Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM, cho biết: Các gia vị mà chúng ta thường dùng để nêm nếm vào món ăn mỗi khi chế biến như hành, tiêu, tỏi, ớt, cà ri, hồi, quế, me, các loại rau thơm… ngoài việc làm tăng hương vị, tăng phần hấp dẫn cho món ăn, còn có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn rất tốt.

Sự ra đời của các loại gia vị tổng hợp là một cải tiến giúp người nội trợ tiết giảm được thời gian chuẩn bị món ăn. Tuy các nhà sản xuất đã tính toán để bảo đảm liều lượng các chất phụ gia (hương liệu tổng hợp, màu, chất bảo quản, chất điều vị…) ở mức cho phép, nhưng nếu sử dụng liên tục sẽ gây ra những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Chẳng hạn, một số nước đã không cho dùng chất bảo quản natri benzoate vì theo nhiều nghiên cứu (trên chuột) cho thấy chất này có khả năng gây tổn thương thận. Một số chất điều vị có độ ngọt cao hơn nhiều so với bột ngọt, có khả năng sinh ra acid uric, làm tăng nặng mức độ bệnh đối với người bị gút và tăng khả năng phát bệnh đối với những người có nguy cơ bị gút.

Nhiều nghiên cứu trên chuột cho thấy, các chất tạo ngọt có trong gia vị tổng hợp (còn gọi là đường hóa học) như: aspartam, acesulfame - K, sucralose, cyclamate, saccharin… có khả năng gây nhiều tác dụng phụ như đau nhức cơ bắp, chóng mặt, kích ứng da, ảnh hưởng đến thần kinh, gây suy gan, thận, thậm chí gây ung thư. Theo BS Đào Thị Yến Thủy, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, không nên lạm dụng các sản phẩm có chứa chất tạo ngọt kể trên.

Khi sử dụng nhiều sản phẩm có các hóa chất phụ gia, các cơ quan tiêu hóa, bài tiết phải làm việc vất vả hơn để đào thải. Với tần suất hoạt động cao, lâu ngày chắc chắn chúng sẽ bị tổn thương, đặc biệt là gan.

Khi chọn gia vị tổng hợp, người dùng nên chú ý thành phần, ưu tiên loại có đa số thành phần là thiên nhiên, tránh dùng loại có quá nhiều hương liệu, màu tổng hợp, chất điều vị, chất bảo quản.