Bà Nguyễn Thị Hồng (nông dân HTX Phú Hữu, Thanh Lâm, Mê Linh, Hà Nội) sau khi phun thuốc trừ sâu về, bà phải nhập viện do bị chóng mặt, buồn nôn, tức ngực, khó thở và ngứa khắp cơ thể.

Đầu trần, chân đất... xịt thuốc trừ sâu

Bà Hồng chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp bị ngộ độc cấp tính thuốc trừ sâu (còn gọi là thuốc bảo vệ thực vật - BVTV). Theo thống kê của Vụ Điều trị (Bộ Y tế) chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2011, cả nước có trên 3 nghìn vụ nhiễm độc thuốc trừ sâu với gần 3 nghìn người mắc và đã có trên 100 người tử vong.

Theo quy định về an toàn lao động, khi sử dụng thuốc trừ sâu, người dân phải trang bị đầy đủ các dụng cụ bảo hộ lao động như quần áo bảo hộ, khẩu trang, mũ, kính, găng tay và ủng cao su. Thế nhưng, có tới 90% người dân không dùng kính bảo hộ để che chắn khi phun thuốc - theo điều tra của Trung tâm nghiên cứu liên ngành Phát triển nông thôn (Đại học nông nghiệp Hà Nội).

Đó là chưa kể phần lớn dụng cụ lao động, sau khi phun thuốc được nông dân vệ sinh ngay tại mương nước gần ruộng; vỏ chai, bao gói thuốc bị vứt bừa bãi hay bị đốt gây ô nhiễm môi trường. Việc sử dụng thuốc trừ sâu của người dân cũng chủ yếu dựa vào sự hướng dẫn của cửa hàng bán thuốc (67,8%) và kinh nghiệm bản thân (45,76%).

TS Phạm Thị Bích Ngân (Trung tâm khoa học con người và sức khỏe lao động, Viện Nghiên cứu Khoa học kỹ thuật bảo hộ lao động) cho rằng, nếu tiếp xúc lâu dài với thuốc trừ sâu có thể dẫn đến các rối loạn tim mạch, phổi, thần kinh và mắc các bệnh về máu, các bệnh về da có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Vẫn là do quản lý

TS Phạm Văn Hội, Trung tâm sinh thái nông nghiệp (Đại học nông nghiệp Hà Nội) cho rằng, ngoài việc người dân sử dụng thuốc trừ sâu chưa hợp lý (liều lượng cao, thời gian cách ly ngắn…) làm tồi tệ hơn chất lượng sản phẩm rau quả, sức khỏe người tiêu dùng và môi trường sống thì cũng có nguyên nhân do các loại thuốc trừ sâu hiện nay vẫn chưa được các cơ quan quản lý, kiểm soát một cách chặt chẽ, hiệu quả.

Thuốc cũ, hiệu quả phòng trừ sâu bệnh, dịch hại thấp và độc hại lớn tới môi trường vẫn được nhập, phân phối và sử dụng tràn lan. Theo ước tính Bộ Công thương, ngoài lượng thuốc nhập khẩu hợp pháp, có tới 30-35% tổng lượng thuốc đang sử dụng ở Việt Nam là thuốc nhập lậu. Trong số thuốc nhập lậu, nhiều thuốc có độc tính cao đã bị cấm sử dụng ở Việt Nam.