Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về loại thực phẩm bổ dưỡng này và những điều lưu ý khi sử dụng.

Tăng cường sức khỏe và làm đẹp

Theo số liệu của Viện Công nghệ sinh học thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, trong thành phần của yến sào có đến 18 loại axit amin cần thiết và 31 nguyên tố quý hiếm mà cơ thể con người không thể tự tổng hợp và chuyển hóa được.

BS Cao Thị Lan Hương, BV Trưng Vương cho biết: “Tổ yến rất giàu đạm (50-60% đạm) và ít béo. Tổ yến có nhiều thành phần dinh dưỡng quý hiếm, điển hình là một số loại protein và axit amin như amide, humin, arginine, cystine, histidine, and lysin. Ngoài ra, tổ yến còn được cho là chứa các khoáng chất như canxi, sắt, kali, phốt pho và magie”.

Trong yến còn có dưỡng chất threonine hình thành nên elastine và collagen đem đến tác dụng tích cực cho làn da và chăm sóc sắc đẹp cho chị em phụ nữ như làm láng mịn da, giảm nám, mụn, ngăn ngừa lão hóa. Đặc biệt, các dưỡng chất của tổ yến còn có công dụng làm giảm mệt mỏi, căng thẳng cho phụ nữ đang mang thai. Tổ yến cũng giúp người già chống lão hóa và bệnh tật, phục hồi sức khỏe, tăng khả năng trao đổi chất, tăng cường miễn dịch; cải thiện chức năng tim và giảm huyết áp…

“Người có thể trạng yếu và máu nhiễm mỡ nên ăn yến. Liều dùng 1-2 chén yến/tuần, mỗi lần dùng 3-5g chưng cách thủy với đường phèn hoặc thêm một ít hạt sen, táo đỏ, táo đen. Tổ yến nên dùng lúc đói bụng, có thể vào sáng sớm, giữa buổi hoặc vào buổi tối trước khi đi ngủ”, bác sĩ Lan Hương khuyên.

Đối với người chưa có kinh nghiệm phân biệt tổ yến thật - giả, nên chọn loại còn nguyên lông và có mùi tanh đặc trưng của dãi yến. Sau khi chế biến, yến sào chuẩn thường dai, hơi tanh, khác với các loại giả đóng hộp bị vón cục vì làm từ rau câu hoặc mủ trôm.

Sau khi mua về, yến thô (còn nguyên tổ) cần phải làm sạch lông và tạp chất, ngâm trong nước sạch 20 phút rồi đổ bỏ nước. Tổ yến thô sau khi sơ chế được gọi là yến tươi. Nếu chưa sử dụng ngay, chúng ta nên để ráo nước rồi cất trong hộp có nắp đậy, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (khoảng 10 độ C) và nên sử dụng trong một tuần.

Nếu muốn trữ lại vài tháng hoặc lâu hơn nữa, tổ yến sau khi nhặt sạch lông cần sấy khô bằng quạt rồi cất vào hộp kín hoặc túi hút chân không, tránh ánh sáng mặt trời. Tổ yến chuyển màu đen thì đã bị hư do vi khuẩn hoặc bị oxy hóa quá nhiều, không nên sử dụng.

Những điều cần lưu ý

Tổ yến là món ăn rất tốt cho trẻ nhỏ và người cao tuổi, ốm yếu, làm cho cơ thể phục hồi nhanh hơn và tái tạo những tổn thương. Tuy nhiên, chúng ta không nên lạm dụng, coi đây là thực phẩm “thần thánh”, thay thế thuốc chữa bệnh. Khi cho trẻ nhỏ ăn, người lớn cần cân nhắc liều lượng, tránh dùng liên tục hoặc thay thế bữa ăn, đề phòng tác dụng ngược, dẫn tới chứng biếng ăn hoặc béo phì ở trẻ. Trẻ 2-4 tuổi có thể ăn cách ngày, với lượng nhỏ tổ yến khô bằng đầu ngón tay.

Khi dùng yến để phục hồi sức khỏe cho người mới khỏi bệnh, người kém ăn, kém ngủ, làm vết thương chóng lành có thể dùng từ 5-10g (sắc uống). Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, việc sử dụng tổ yến tẩm bổ phải dựa trên thể trạng của từng người. Những người mắc rối loạn đường huyết như đái tháo đường hay viêm tụy... cần hạn chế và nên hỏi ý kiến thầy thuốc.

Bên cạnh đó, nhiều người lầm tưởng yến tốt cho cả bệnh nhân ung thư. Điều này hoàn toàn sai lầm. TS Phan Minh Liêm, Viện Ung thư MD Anderson, Hoa Kỳ lý giải: “Trên bề mặt tế bào ung thư có rất nhiều thụ thể “bắt” tín hiệu tăng trưởng. Những thụ thể mạnh hơn nhiều so với tế bào bình thường. Do đó, dùng sâm và yến khi trong người vẫn còn tế bào ung thư thì những tín hiệu tăng trưởng đến từ sâm và yến sẽ vừa giúp cơ thể chúng ta nhưng đồng thời cũng giúp luôn tế bào ung thư phát triển mạnh mẽ. Tế bào ung thư sẽ hưởng lợi hơn so với tế bào bình thường khi người bệnh ăn các chất bổ dưỡng. Bởi thế, việc sử dụng sâm và yến sẽ phản tác dụng. Vì vậy, trường hợp bệnh nhân ung thư trước khi sử dụng yến và ngay cả nhân sâm cần phải theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên ngành dinh dưỡng” - TS Phan Minh Liêm khuyến cáo.

Theo Phương Nguyên - Báo Bà Rịa - Vũng Tàu