Theo số liệu của Hội Đột quỵ Thế giới, cứ 6 người sẽ có 1 người bị đột quỵ. Ở Việt Nam, mỗi năm có 200.000 người bị đột quỵ, tỷ lệ tử vong do đột quỵ ở nam giới là 18% và ở nữ giới là 23%.

Khi các tế bào thần kinh trong não chết, chức năng của các bộ phận cơ thể mà chúng kiểm soát bị tổn hại hoặc mất đi. Tùy thuộc vào phần não bị ảnh hưởng, mọi người có thể mất khả năng nói, cảm giác, sức mạnh cơ bắp, thị lực hoặc trí nhớ. Một số người có thể hồi phục hoàn toàn, trong khi những người khác có thể bị tàn tật nghiêm trọng hoặc tử vong.

Bạn có thể giảm khả năng tử vong hoặc tàn tật nếu nhận ra các dấu hiệu đột quỵ và nhận sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Điều quan trọng là bệnh nhân phải được đưa đến bệnh viện trong vòng 60 phút kể từ khi bắt đầu đột quỵ. Thời gian là điều cốt yếu.

Nguy cơ đột quỵ tăng mạnh theo tuổi, tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ kể từ tuổi 55. Tuy nhiên, đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Khoảng 28% những người bị đột quỵ dưới 65 tuổi. Tỷ lệ mắc đột quỵ ở nam giới cũng cao hơn so với nữ giới. Những người có tiền sử gia đình bị đột quỵ và bệnh tim cũng có nguy cơ đột quỵ cao.

Ảnh: Medical News Today

Ngoài ra còn có các yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ mà bạn có thể kiểm soát được, bao gồm:

- Theo dõi và giảm huyết áp

- Hạn chế sử dụng thuốc lá

- Kiểm soát mức cholesterol

- Duy trì cân nặng khỏe mạnh

- Kiểm soát bệnh tiểu đường

Hiện có 2 loại đột quỵ là thiếu máu cục bộ và xuất huyết.

80% các trường hợp đột quỵ là do thiếu máu cục bộ. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể được gây ra bằng cách thu hẹp các động mạch lớn đến não, hay còn gọi là "xơ vữa động mạch". Đột quỵ do thiếu máu cục bộ bao gồm:

Thuyên tắc: Các cục máu đông di chuyển từ các mạch máu tim hoặc cổ và lưu lại trong não, đôi khi do nhịp tim không đều, được gọi là "rung tâm nhĩ".

Lacunar: Các mạch nhỏ trong não bị chặn, thường là do huyết áp cao hoặc tổn thương do tiểu đường.

Huyết khối: Các cục máu đông hình thành trong các mạch máu não, thường là do xơ cứng động mạch.

Khi máu không thể đến các tế bào não, chúng sẽ chết trong vòng vài phút đến vài giờ. Các bác sĩ gọi khu vực tế bào chết này là "vùng nhồi máu".

Việc thiếu lưu lượng máu bình thường đến các tế bào não sẽ tạo ra một phản ứng dây chuyền gọi là "dòng thác thiếu máu cục bộ". Qua nhiều giờ, điều này gây nguy hiểm cho các tế bào não trong khu vực não lớn hơn, nơi nguồn cung cấp máu bị giảm nhưng không bị cắt đứt hoàn toàn. 

Đột quỵ xuất huyết liên quan đến chảy máu vào hoặc xung quanh não, bao gồm:

Subarachnoid: Điểm yếu trên các động mạch não, được gọi là "phình động mạch", vỡ mạch máu khiến máu bao phủ não.

Chảy máu vào não: Các mạch máu trong não bị vỡ vì chúng đã bị suy yếu do tổn thương do huyết áp cao, tiểu đường và lão hóa.

Các triệu chứng đột quỵ có thể không gây đau đớn như một cơn đau tim. Nhưng kết quả có thể đe dọa đến tính mạng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Đột ngột tê hoặc yếu mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là ở một bên của cơ thể.

Đột nhiên nhầm lẫn, khó nói hoặc hiểu lời nói.

Đột nhiên khó nhìn ở một hoặc cả hai mắt.

Đột ngột gặp khó khăn khi đi lại, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp.

Đột nhiên đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

Theo Huy Hoàng - Chất lượng Việt Nam