Đái tháo đường - “Cơn sóng thần” của thế kỷ 21

Bệnh đái tháo đường được ví như “cơn sóng thần” hay một “đại dịch” của thế kỷ 21 với tỉ lệ ngày càng tăng nhanh và tuổi chẩn đoán bệnh ngày càng trẻ hóa.

Những con số “biết nói” của bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường còn gọi là bệnh tiểu đường, là một nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat khi hoóc môn insulin của tụy bị thiếu hay giảm tác động trong cơ thể.

Đái tháo đường (ĐTĐ), trong đó chủ yếu là ĐTĐ type 2 thường phát hiện muộn với những biến chứng nặng nề. Đây được xem là “cơn đại dịch” của thế kỷ bởi bệnh không lây nhiễm nhưng lại có tốc độ phát triển cao trên toàn cầu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.

Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Theo ước tính của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), nếu năm 1994 cả thế giới có khoảng 110 triệu người mắc ĐTĐ, năm 1995 tăng lên 135 triệu người (khoảng 4% dân số thế giới) thì đến năm 2015 con số này đã lên đến 422 triệu người, tốc độ gia tăng của bệnh ĐTĐ là 55% mỗi năm. Chưa dừng lại, dự kiến con số này sẽ là 642 triệu người vào năm 2040.

Việt Nam là một trong những nước châu Á nằm trong “top” có bệnh ĐTĐ gia tăng nhanh nhất thế giới, trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc có tỉ lệ mắc bệnh thấp nhất so với các nước trong khu vực.

Tại Việt Nam tính đến năm 2015 có khoảng 3.5 triệu người mắc bệnh ĐTĐ, tương đương khoảng 6% dân số. Con số này được dự báo sẽ tăng lên thành 6.1 triệu vào năm 2040, tăng 74%. Trong khi thế giới dự báo trong 20 năm 2010-2030 tỷ lệ mắc ĐTĐ trên toàn cầu tăng 54% thì tại Việt Nam chỉ trong 10 năm vừa qua đã tăng tới 200%.

Điều đáng lo ngại, trước đây ĐTĐ thường xuất hiện ở độ tuổi sau 40. Nhưng hiện nay, bệnh này được phát hiện ở trẻ nhỏ, thậm chí cả trẻ sơ sinh.

Theo các chuyên gia y tế, những năm gần đây trên thế giới, số lượng trẻ mắc ĐTĐ đang có chiều hướng gia tăng khi sau 30 năm con số mắc bệnh ở trẻ tăng gấp 3 lần.

Biến chứng dễ “đoạt mạng” của đái tháo đường

Bệnh ĐTĐ phát triển “âm thầm” với triệu chứng khó nhận biết, tương đồng với nhiều bệnh khác, khiến người bệnh đôi khi khó phát hiện ra. Vì chưa sẵn sàng với kết luận của bác sĩ, khi mới mắc ĐTĐ nếu người bệnh thiếu kiến thức “nền” có thể sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần cũng sụt giảm nhanh chóng, kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.

ĐTĐ chiếm gần 50% các trường hợp suy thận giai đoạn cuối, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với các bệnh nhân ĐTĐ. Ảnh minh họa: Nguồn Internet

ThS. BS Huỳnh Quốc Hội - Khoa Nội tiết, BV Nhân dân 115 cho biết: “Biến chứng của bệnh ĐTĐ rất nguy hiểm nếu không phát hiện kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Chúng bao gồm biến chứng cấp tính dẫn đến hôn mê nhiễm ceton acid và hôn mê tăng áp lực thẩm thấu máu, còn biến chứng mạn tính được chia làm 2 loại là biến chứng mạch máu lớn và biến chứng mạch máu nhỏ. Nguyên nhân dẫn đến biến chứng mạch máu là do bệnh ĐTĐ tạo các mảng xơ vữa trong mạch máu và to dần lên gây tắc mạch máu”.

Cụ thể, biến chứng mạch máu lớn nếu xảy ra tại não thì gây xuất huyết não, nhũn não dẫn đến đột quỵ hoặc thiếu máu lên não còn nếu xảy ra tại tim thì gây nhồi máu cơ tim, đau thắt tim. Trong trường hợp xảy ra tại mạch máu ngoại chi có thể tắc mạch chi, hoại tử chi dẫn đến đoạn chi. Chúng ta cần biết là theo ước tính trên thế giới, cứ 30 giây sẽ có một người bị đoạn chi do ĐTĐ.

Trong khi đó, biến chứng mạch máu nhỏ gồm các biến chứng mắt, thận, thần kinh. Khi các mạch máu ở mắt bị tổn thương gây rò rỉ dịch và xuất huyết trên bề mặt võng mạc, làm giảm thị lực hoặc mù vĩnh viễn. Ở thận, đường huyết tăng cao liên tục khiến thận làm việc quá sức, hệ thống lọc bị phá hủy, thận bị tổn thương ngày càng nặng và dẫn đến suy thận. Giai đoạn nặng, người bệnh phải điều trị bằng phương pháp lọc thận nhân tạo, chi phí điều trị hết sức tốn kém và tuổi thọ bị rút ngắn.

Theo ước tính trên thế giới, cứ 30 giây sẽ có một người bị đoạn chi do ĐTĐ. Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Chính vì mức độ tàn phá khủng khiếp với những biến chứng mà ĐTĐ gây ra, BS Hội khuyên những người mắc ĐTĐ cần được theo dõi sức khỏe thường xuyên với bác sĩ nội tiết. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm giúp tầm soát tất cả các biến chứng ĐTĐ như bilan mỡ máu, chức năng thận, tiểu đạm vi thể, soi đáy mắt, siêu âm tim, điện tâm đồ, ABI…

Ngoài ra, TS.BS Lê Tuyết Hoa - Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch trao đổi thêm: “Tuổi thọ của người ĐTĐ tuỳ thuộc vào các biến chứng mạn tính của bệnh mà họ mắc phải. Biến chứng càng nhiều, tuổi thọ càng giảm. Thời gian xuất hiện các biến chứng rất thay đổi, tùy theo chất lượng quản lý bệnh ĐTĐ và đặc điểm di truyền của người bệnh mà các biến chứng xuất hiện nhanh hay chậm”.

“Trên thực tế có nhiều bệnh nhân phát hiện tiểu đường từ năm 24-25 tuổi, sau 3-5 năm áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân và dùng thuốc kiểm soát đường huyết vẫn sống khỏe mạnh và làm việc bình thường. Do đó, những điều có thể biết và làm được là người bệnh cần tuân theo những hướng dẫn của giới chuyên môn, giữ đường huyết, huyết áp và mỡ máu ổn định, có đời sống tinh thần thoải mái và được trợ giúp của người thân” - BS Tuyết Hoa khuyến cáo.

• Nhằm giải tỏa nỗi lo về căn bệnh đái tháo đường và mang đến những giải pháp tối ưu nhất hỗ trợ điều trị bệnh lý này, vào thứ Bảy, ngày 25/11/2017, BS Lương Lễ Hoàng và GS.TS Johji Yamahara sẽ trực tiếp giao lưu cùng khán giả qua chương trình y học "Salacia - giải pháp toàn diện trong bệnh tiểu đường".

• Buổi tọa đàm diễn ra từ 7g30 - 11g30 tại Hội trường Queen Hall của Khách sạn Royal Kim Đô (135 Nguyễn Huệ, Q.1, TPHCM).

• Đến tham dự chương trình, bạn đọc sẽ có cơ hội được giao lưu, trao đổi trực tiếp với các chuyên gia "lão làng" trong điều trị bệnh tiểu đường qua các chủ đề nổi trội như: Vì sao biến chứng của bệnh tiểu đường tiếp tục tăng?, Cây thuốc salacia có gì hay?, Nguy cơ đột quỵ ở bệnh tiểu đường, Tai biến mù mắt trong bệnh tiểu đường...

• Trong chương trình đặc biệt này, AloBacsi dành tặng bạn đọc 50 tấm vé tham dự. Hãy đăng ký ngay và gửi về email alobacsi@gmail.com!

Cổng thông tin Sức khỏe và Khám bệnh trực tuyến - AloBacsi.vn