Thảo luận tại phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ngày 12/7, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị cơ quan thường trực Quốc hội chưa biểu quyết, chưa ban hành Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường với các mặt hàng xăng, dầu, than đá... Quyết định này của Chủ tịch Quốc hội đưa ra sau khi lắng nghe nhiều ý kiến còn khác nhau quanh việc tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng lên kịch khung 4.000 đồng mỗi lít, sẽ tác động với mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% năm nay. 

"Tăng thuế bảo vệ môi trường với các mặt hàng này có thể chúng ta sẽ có thêm vài ngàn tỷ đồng, nhưng chưa biết diễn biến tình hình thế nào... Lắng nghe các ý kiến thảo luận tôi biết vẫn còn nhiều ý kiến lăn tăn. Vì vậy tôi đề nghị chúng ta thảo luận nhưng chưa biểu quyết thông qua", bà Ngân nói. 

Do chưa biểu quyết thông qua tại kỳ họp Thường vụ Quốc hội lần này, dự thảo Nghị quyết biểu thuế môi trường sẽ được cơ quan thường trực Quốc hội tiếp tục thảo luận ở kỳ họp vào tháng 8. 

Theo tờ trình Chính phủ trước đó, mức thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng, dầu sẽ được tăng tối đa trong khung cho phép. Cụ thể, thuế môi trường với xăng (trừ ethanol) sẽ tăng 1.000 đồng, lên 4.000 đồng một lít.

Dầu diesel tăng thêm 500 đồng thuế lên 2.000 đồng; dầu hoả tăng 700 đồng lên 1.000 đồng một lít. Còn lại dầu madút, dầu nhờn và mỡ nhờn cũng đề nghị tăng thêm 1.100 đồng mỗi lít so với hiện nay, lên 2.000 đồng một lít.

Biểu thuế bảo vệ môi trường với một số hàng hoá

Đơn vị tính: VND

Riêng xăng nhiên liệu bay được giữ nguyên như hiện hành, vì mức thuế hiện đã ở mức trần trong khung thuế cho phép. Dự kiến thời gian điều chỉnh từ 1/10. 

Theo Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, giá xăng ở Việt Nam đang ở mức thấp so với các nước có chung đường biên giới, khi đứng vị trí 47 trong tổng số 167 quốc gia (thấp hơn 120 nước). Giá xăng của Việt Nam thấp hơn Lào là 5.556 đồng một lít, Campuchia là 3.745 đồng, Trung Quốc là 1.468 đồng, Singapore là 17.394 đồng mỗi lít...

Thuế môi trường với xăng sẽ tăng thêm 1.000 đồng một lít, lên mức 4.000 đồng một lít.

Việc điều chỉnh tăng mức thuế môi trường với các mặt hàng đảm bảo trong khung thuế cho phép và phù hợp với các nguyên tắc quy định tại Luật thuế Bảo vệ môi trường. Bộ Tài chính tính toán, với phương án điều chỉnh như trên, số thu thuế bảo vệ môi trường xăng dầu là 55.096 tỷ đồng mỗi năm, tăng 14.368 tỷ đồng.

Thừa nhận việc tăng thuế sẽ khiến CPI bình quân năm 2018 tăng 0,11–0,15%, song Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho hay, việc tăng thuế bảo vệ môi trường sẽ khuyến khích sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm; khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường (xăng E5, xăng E10, dầu diesel B5…). Từ đó sẽ giảm phát thải ô nhiễm môi trường, đảm bảo phát triển kinh tế bền vững, đi liền giảm ô nhiễm môi trường và thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo vệ môi trường.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cơ bản nhất trí việc cần điều chỉnh sắc thuế này. Song cơ quan này đề nghị Chính phủ báo cáo, làm rõ hơn tác động của việc tăng thuế đến hiệu quả của nền kinh tế, sản xuất, đời sống người dân nói riêng và chỉ số giá tiêu dùng. Ngoài ra, việc sử dụng nguồn tăng thu từ thuế bảo vệ môi trường cần được ưu tiên bố trí để xử lý, khắc phục hậu quả môi trường.

Trước sức ép lạm phát, ông Nguyễn Đức Hải – Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách đề nghị cân nhắc việc tăng thuế suất môi trường với mặt hàng xăng, để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tránh tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Với mặt hàng dầu madut, có ý kiến đề nghị tăng thuế suất thấp hơn, chưa nên tăng lên kịch trần 2.000 đồng một lít do đây vẫn là đầu vào của một số ngành sản xuất hàng hóa.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc thời điểm tăng thuế môi trường với các mặt hàng này trong bối cảnh cân đối với mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2018 dưới 4%.

“Chỉ số giá tiêu dùng trong những tháng đầu năm tăng cao nhất trong nhiều năm qua, bình quân 6 tháng đầu năm tăng 3,29% và dần tiệm cận mức Quốc hội giao 4%. Ngoài ra, từ 1/9/2018 khi vào năm học mới, nhiều địa phương sẽ thực hiện lộ trình tăng mức học phí các cấp… nên thời điểm có hiệu lực thi hành của Nghị quyết cần được xem xét và cân nhắc cho phù hợp”, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải lưu ý.

Theo Anh Minh - VnExpress