Chăm sóc răng miệng cho người bị ung thư

Chăm sóc nha khoa có lẽ điều cuối cùng mà bệnh nhân ung thư nghĩ đến, nhưng có một thực tế rằng: khi có tác động của hóa trị hoặc xạ trị, miệng sẽ bị ảnh hưởng rất rõ ràng.

Ảnh minh họa - Nguồn ảnh: Gettyimages

Chăm sóc nha khoa có lẽ điều cuối cùng mà bệnh nhân ung thư nghĩ đến, nhưng có một thực tế rằng: khi có tác động của hóa trị hoặc xạ trị, miệng sẽ bị ảnh hưởng rất rõ ràng. Vì vậy, chú tâm vào việc chăm sóc răng miệng một cách bài bản nên được đưa vào tiến trình điều trị của bệnh nhân ung thư để giảm những nguy cơ tiềm tàng về răng miệng do việc điều trị ung thư gây ra.

Những đối tượng nào có nguy cơ?

Viện nghiên cứu Răng hàm mặt quốc gia Hoa Kỳ ước tính rằng 40% bệnh nhân điều trị ung thư có nguy cơ bị mắc các biến chứng răng miệng. Tỷ lệ này tăng lên là 80% ở bệnh nhân có cấy ghép tế bào, và gần như tất cả bệnh nhân bị ung thư liên quan đến phần đầu và cổ đều dẫn tới biến chứng răng miệng.

Nhưng đừng quá lo lắng, ngay khi những biến chứng này có vẻ như sắp xuất hiện đến thì bạn vẫn có rất nhiều cách để phòng tránh hoặc giảm thiểu sự nghiêm trọng của nó.

Ưu tiên: Chăm sóc răng miệng trước điều trị

Viện nghiên cứu Răng hàm mặt quốc gia Hoa Kỳ cũng khuyến cáo nên gặp nha sĩ ít nhất một tháng trước khi bắt đầu hóa trị hoặc xạ trị. Khi bạn làm điều này, nha sĩ của bạn có thể phát hiện và điều trị tất cả các vấn đề răng miệng mà bạn đang mắc phải và đưa cho bạn lời khuyên trong qua trình điều trị ung thư, giúp làm giảm nguy cơ xuất hiện những biến chứng nghiêm trọng. Bạn cũng nên bàn về một liệu trình chăm sóc đặc thù cho mình trong điều kiện cụ thể.

Làm thế nào để phòng tránh và điều trị những biến chứng về răng miệng?

Giữ răng miệng của bạn luôn sạch sẽ bằng việc chải răng cẩn thận, thường xuyên với bàn chải mềm và kem đánh răng chứa flo sau mỗi bữa ăn và trước khi đi ngủ. Dùng chỉ nha khoa để vệ sinh răng miệng cẩn thận và dùng nước xúc miệng chứa cồn để bảo vệ răng miệng khỏi vi khuẩn xâm nhập. Bàn chải đánh răng cũng có thể là nơi chứa đựng vi khuẩn, vì vậy hãy nhớ thay bàn chải định kì.

Bạn có thể bị chảy máu khi chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa, và thỉnh thoảng khi bạn ăn. Điều này thường có thể là do số lượng tiểu cầu máu giảm, nhưng tốt nhất hãy kiểm tra lại với nha sĩ và bác sĩ điều trị ung thư của bạn nếu bạn cảm thấy máu chảy nhiều và bất thường. Kể cả khi bạn bị chảy máu vẫn cứ tiếp tục vệ sinh răng miệng bình thường nhưng hãy thật nhẹ nhàng.

Một trong những ảnh hưởng thường thấy nhất của điều trị ung thư là khô miệng. Bạn có thể sử dụng nước bọt nhân tạo, thuốc hoặc kẹo gôm không đường để bớt khô miệng. Thường xuyên uống nước để làm ẩm và giảm cơn khát. Nha sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên dùng nước súc miệng chứa Flo hay những biện pháp bảo về khác để chống sâu răng.

Nếu bạn cảm thấy bên trong miệng của mình trở nên đỏ và nóng, có thể bạn đã bị viêm niêm mạc miệng. Biến chứng này có thể xuất hiện trong quá trình điều trị ung thư và làm cho việc ăn uống trở nên khó khăn và miệng sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn.

Bạn cũng nên tránh xa rượu và thuốc lá cũng như để ý đến tất cả những loại thức ăn mà bạn ăn. Tránh những đồ ăn cay nóng, đồ uống và những thức ăn cứng sẽ kích thích hoặc làm tổn thương lợi và niêm mạc miệng.

Thuốc kháng sinh và thuốc steroid sẽ giúp chống lại hiện tượng bạch cầu giảm khi hóa trị, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật trong miệng và dẫn tới nhiễm trùng nấm. Đây là hiện tượng bất thường. Nếu bạn cảm thấy nóng miệng, khẩu vị thay đổi hoặc thấy không thoải mái khi đeo răng giả, hãy đến khám nha sĩ của bạn; bạn sẽ được điều trị phù hợp.

Chăm sóc răng miệng thường xuyên

Điều trị ung thư có ảnh hưởng khác nhau đối với từng bệnh nhân. Có thể những tác dụng phụ này chỉ là thứ yếu trong khi có nhiều vấn đề khác nghiêm trọng hơn bạn cần để ý tới. Nhưng chăm sóc răng miệng từ trước, trong và sau điều trị ung thư sẽ làm giảm biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống trong quá trình hồi phục sức khỏe trở lại.

Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam/Colgate.com