Các cây thuốc quý chữa bệnh táo bón

Chứng táo bón khi tần số đại tiện ít hơn 1 lần cho 3 ngày, phân thường rắn, ít và đi không hết. YHCT chỉ bài thuốc trị táo bón hữu hiệu.

Báo Thời sự dược học xuất bản tại Pháp năm 2006 có đăng một chuyên luận của Tiến sĩ Stéphane Barthélémy về vấn đề “Tự chữa các rối loạn tiêu hoá” trong đó có chứng táo bón. Tác giả coi là mắc chứng táo bón khi tần số đại tiện ít hơn 1 lần cho 3 ngày, phân thường rắn, ít và đi không hết.

Bên cạnh nhiều thuốc tây y như Soililol, tác giả cũng giới thiệu một số cây thuốc trong đó có cây Lô hội và Phan tả diệp dùng phổ biến ở nước ta.

Lô hội

Lô hội

Tên khoa học là Aloe sp. họ Hành tỏi, Cây này dùng được cả trong đông y và tây y. Lô là đen, hội là tụ lại (nhựa cây này có sắc đen, đóng thành bánh).

Ở miền Bắc nước ta có một loài Lô hội Aloe perfoliata chủ yếu để làm cảnh, còn ở miền Nam, cây này mọc hoang ở Ninh Thuận, Bình Thuận. Cây làm thuốc thì chủ yếu ở Đông Phi, ấn Độ, Châu Mỹ nhập qua Pháp hay Trung Quốc là các loài sau đây:

- Aloe vulgaris Lamk (có ở Châu Phi, Ấn Độ)

- Aloe ferose L

- Aloe persyi Bak.

Có nhiều cách chế Lô hội :

1. Lấy nhựa từ lá, cô đặc nhựa trong nồi đồng.

2. Lá cắt nhỏ, ép, nước thu được cô cho đặc.

3. Nhúng lá vào nước sôi khi nước đen đặc đem cô lại.

Trước đây ở Ninh Thuận có sản xuất hàng năm 500-600kg Lô hội để dùng trong nước và xuất một phần sang Trung Quốc.

Thành phần hoá học gồm tinh dầu, nhựa (12-13%) và hoạt chất Aloin (tinh thể antraglucozít có tác dụng tẩy).

Tác dụng: ở liều thấp (0,05-0,10g) là thuốc bổ, giúp tiêu hoá, kích thích nhẹ niêm mạc ruột và không cho cặn bã ở lâu trong ruột.

Còn ở liều quá cao (tới 8g), có thể gây tử vong.

Phan tả diệp

Phan tả diệp

Tên khoa học là Cassia augustifolia Vahl và Cassia acutifolia Delile họ Vang. Phan tả diệp là lá phơi hay sấy khô, dùng cả trong Đông y và Tây y (nhập từ Pháp và Trung Quốc); ngoài lá còn dùng cả quả.

Cây mọc hoang và trồng ở Châu Phi, Ấn Độ.

Thành phần hoá học: antraglucoizít chủ yếu là xenozít A và Xenozít B, ngoài ra còn aloe emodin và Rein.

Tác dụng dược lý: Nhuận tràng ở liều thấp, dùng liều cao có thể tẩy mạnh và gây đau bụng. Khi ngâm lá trong 24 giờ trước với 4 phần rượu 450, tính chất gây đau bụng giảm bớt nhưng tác dụng tẩy cũng giảm.

Công dụng: Chữa ăn uống không tiêu, bụng đầy trướng, táo bón.

Liều dùng: Liều dùng 1-2 g/ngày có tác dụng giúp cho sự tiêu hoá; 3-4g/ngày có tác dụng nhuận tràng; 5-7g/ngày có tác dụng tẩy mạnh.

Dùng dạng thuốc sắc hay thuốc pha.

Lưu ý: Không dùng thuốc này cho phụ nữ có mang.

Theo Hội dược liệu Việt Nam