Hotline 24/7
08983-08983

BS.CK2 Tạ Phương Dung: Trước ghép thận, cần kiêng thực phẩm nào?

Theo Trưởng khoa Nội thận - miễn dịch ghép, Bệnh viện Nhân dân 115, khi đến gần ngày ghép thận, bệnh nhân nên ăn nhẹ, một ngày trước khi ghép thì không nên ăn nữa và đến ngày ghép thì sẽ nhịn hoàn toàn.

Sau khi ghép thận, chế độ ăn uống giống hay khác so với trước khi ghép, thưa bác sĩ?

Sau khi ghép thận xong, khẩu phần ăn uống của chúng ta sẽ khác đi. Trước khi ghép chúng ta phải lọc máu, gần như đã bị mất gần hết nước tiểu cho nên tôi có khuyên uống ít nước, một ngày uống ít hơn 1 lít nước.

Sau khi ghép xong, hằng ngày sẽ tiểu được rất nhiều (3 - 4 lít) nên phải uống nước nhiều hơn. Thường chúng ta sẽ đo đạc lượng nước tiểu hằng ngày mà canh lượng nước sẽ uống vào tương đương hoặc hơn nửa lít.

Tuy nhiên, việc theo dõi lượng nước tiểu mỗi ngày cũng hơi khó khăn mặc dù chúng tôi khuyến cáo bệnh nhân làm việc này. Nhưng chúng ta có thể uống thêm bất cứ lúc nào mà chúng ta cảm thấy khát, thường một ngày uống 4-5 lít là một việc rất khó, chúng ta có thể thay đổi việc này bằng những cách khác như ăn canh thêm, khi ăn phở chúng ta sử dụng thêm nước (mà trước khi ghép chúng ta không được sử dụng).

Nhưng phải lưu ý nước phở ở quán thường mặn hơn nhu cầu của chúng ta nên không sử dụng hết nước này hoặc có thể yêu cầu chủ quán đổ thêm một ít nước vào để phần ăn lạt bớt đi, hoặc sau khi dùng phở xong chúng ta có thể uống thêm nước lọc để có thể giảm bớt độ mặn của phần ăn đi,…

Tóm lại chúng ta có thể sử dụng bất cứ biện pháp nào để tăng lượng nước nhập vào trong cơ thể của mình mà không phải chỉ có nước uống. Bởi nếu uống một ngày 4-5 lít chúng ta sẽ cảm thấy rất nhạt nhẽo.

BS.CK2 Tạ Phương Dung - Trưởng khoa Nội thận - miễn dịch ghép, Bệnh viện Nhân dân 115 tư vấn dinh dưỡng cho người bệnh

Một số người thấy là sau khi ghép rất dễ bị nhiễm trùng đường tiểu. Xin hỏi BS làm thế nào để có thể ngăn ngừa trường hợp này?

Sau khi ghép, những người ghép thận do dùng thuốc ức chế miễn dịch cho nên nguy cơ bị nhiễm trùng cao hơn những người khác, đặc biệt là trong tháng đầu tiên. Có thể khắc phục bằng cách trong sinh hoạt, chúng ta ăn uống, vệ sinh sạch sẽ.

Thứ hai, chúng tôi cũng khuyến cáo bệnh nhân sau khi ghép xong nên ở trong phòng có nhiệt độ mát và hơi lạnh, nếu bệnh nhân cảm thấy lạnh thì có thể mặc áo dài tay bởi vì trong môi trường không đủ lạnh thì vi trùng sẽ sinh sôi nảy nở và người ghép thận dễ nguy cơ dễ bị nhiễm trùng.

Người ghép thận cũng nên hạn chế tiếp xúc với môi trường bên ngoài do nước chúng ta là một đất nước có khí hậu nhiệt đới, nóng và dễ đổ mồ hôi, chúng tôi cũng khuyến cáo thân nhân khi đi bên ngoài thì cố gắng thay đồ trước khi tiếp xúc với bệnh nhân, bởi vì có thể bệnh nhân có thể không bị nhiễm trùng do tiếp xúc với những người bênh ngoài nhưng khi người nhà mang mầm bệnh về gây ra nhiễm trùng cho bệnh nhân.

Ngay cả đi khám bệnh, bệnh nhân nên vào khám và lấy máu trong thời gian nhanh nhất và nên mang khẩu trang, bởi vì môi trường trong bệnh viện là môi trường rất dễ nhiễm trùng.

Ở nhà, bệnh nhân nên cố gắng mặc quần áo từ vải cotton và không nên sử dụng nylon vì cotton sẽ thấm mồ hôi của chúng ta còn nylon thì không.

Nhất là vấn đề ăn uống phải luôn hợp vệ sinh, tốt nhất là ăn đồ chế biến ở nhà hoặc nếu có phải mua bên ngoài thì nên cố gắng mua ở những nơi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, được các cơ quan y tế chứng nhận. Nên mua đồ ăn nấu chín hoặc đun sôi cho bệnh nhân.

Nhiễm trùng tiểu là một trong những trường hợp hay gặp nhất ở bệnh nhân sau khi ghép và bệnh nhân có thể tránh bằng cách uống nhiều nước, khi mắc tiểu thì chúng ta nên đi ngay, tránh nhịn tiểu quá lâu.

Nếu như không may bị nhiễm trùng đường tiểu thì chúng ta phải uống thuốc đúng như kê đơn của bác sĩ, nhiều trường hợp uống thuốc khi đã bớt triệu chứng thì lại bỏ dở, sau này vi trùng sẽ bùng phát trở lại và sẽ khó điều trị hơn những lần trước.

Khi tắm nên sử dụng vòi sen tốt hơn là tắm bồn. Khi đã quen dần, nếu bệnh nhân muốn tiếp xúc với biển hoặc bể bơi là nơi công cộng đông người thì chúng ta nên chọn nơi nào vệ sinh bể bơi thật tốt.

Dù ăn trước hay sau ghép, người bệnh phải luôn luôn ăn lạt (ăn nhạt). Ảnh minh họa - Nguồn Internet



Trước khi ghép thận, chúng ta nên có chế độ ăn uống như thế nào và có nên kiêng cữ một số thực phẩm nào hay không?


Trước khi ghép thận thì chúng tôi vẫn tập trung để bệnh nhân có thể lọc máu, bệnh nhân nên cố gắng tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ về lượng nước nhập hằng ngày bằng lượng nước tiểu trong 24 giờ vừa qua nhưng lưu ý lượng nước này bao gồm cả trong lượng nước uống, canh, cháo và luôn luôn ăn lạt.

Khi đến gần ngày ghép, chúng tôi khuyên bệnh nhân nên ăn nhẹ, một ngày trước khi ghép thì không nên ăn nữa và đến ngày ghép thì chúng ta sẽ nhịn hoàn toàn.

Sau khi ghép xong thì chúng ta phải căn cứ vào mức độ phục hồi của các cơ quan, bắt đầu tập ăn lại từ những món nhẹ và tránh ăn lặt vặt. Mổ thận không giống như mổ tiêu hóa, chúng ta sẽ được ăn sớm hơn.

Sau khi ghép xong, khi thận đã được phục hồi thì việc ăn uống sẽ được thoải mái hơn. Khi ăn uống chúng ta sẽ được nhập nước nhiều hơn, tùy theo lượng nước tiểu. Có những bệnh nhân lượng nước tiểu đạt đến 5-6 lít mỗi ngày thì phải nhập vào một số lượng nước đến 5-6 lít. Lúc này chúng ta sẽ được ăn canh, ăn nước của phở, hủ tiếu mà trước khi ghép chúng ta không được dùng. Chúng ta cũng có thể thay thế bằng những loại nước trái cây hoặc trái cây có nhiều nước.

Nhưng phải luôn lưu ý dù ăn trước hay sau ghép, chúng ta phải luôn luôn ăn lạt và phải giữ mức ăn này bởi vì những người bình thường cũng hay được khuyến cáo là nên ăn lạt, vì ăn lạt tránh được những bệnh về tim mạch.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh thận chính là ăn mặn nên bây giờ sau khi ghép thận xong không có nghĩa hết bệnh mà phải duy trì ăn lạt đến suốt đời. Sau ghép, chúng ta được ăn tự do hơn nhưng vẫn luôn giữ an toàn thực phẩm. Lưu ý những ngày đầu mới ghép, chúng ta nên dùng những loại thực phẩm đã được nấu, chế biến, tiệt trùng.

Ở nhà, cố gắng nấu bữa nào ăn bữa đấy và tránh sử dụng thực phẩm được chế biến từ nhiều ngày trước, có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và phải sử dụng thuốc tiêu hóa. Có một số nhóm thuốc cũng gây ra rối loạn tiêu hóa và lúc này bác sĩ phải phân biệt rằng rối loạn tiêu hóa này của thuốc hay là của thực phẩm. Điều này sẽ làm các bác sĩ băn khoăn vì nếu là do vệ sinh an toàn thì bệnh nhân phải điều trị thuốc, ngược lại rối loạn tiêu hóa do thải ghép thì chúng tôi lại phải đối thuốc hoặc giảm liều thuốc. Do đó, bệnh nhân cố gắng nấu cho bữa ăn luôn được mới và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.


Khi đã hoàn thành ghép thận, bệnh nhân có thể sinh hoạt, tập luyện thể dục thể thao như thế nào để duy trì sức khỏe tốt?


Một ngày sau khi được mổ ghép thì chúng tôi sẽ vận động bệnh nhân ngồi dậy và thường xuyên thay đổi tư thế để tránh những triệu chứng do nằm lâu gây ra như viêm tắc tĩnh mạch, và vận động sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn khiến người bệnh cảm thấy thoải mái hơn. Người bệnh sẽ được rút các ống thông, được đi tới đi lui trong phòng được cách li.

Khi được ra viện, trong vòng 3-4 tháng đầu tiên chúng tôi khuyến cáo hạn chế tiếp xúc thì lúc này bệnh nhân không đi làm hoặc ra phố bởi vì môi trường bên ngoài không được trong lành hoặc những bệnh như cảm cúm có thể lây lan.

Nhưng ở nhà, trong một căn phòng rất tù túng và chỉ ăn, ngủ thì sẽ có nguy cơ tăng cân, ngoài việc mất thẩm mỹ còn gây ra nguy cơ đái tháo đường sau ghép. Khuyến cáo buổi tối có thể nằm trong phòng xem TV, đọc sách, đi tới đi lui nhưng ban ngày khi người nhà đã đi ra khỏi nhà, bệnh nhân có thể ra khỏi phòng để đi xuống lầu, lên lầu, đi xung quanh nhà để cơ thể luôn luôn vận động, tránh tăng cân và béo phì sau khi ghép. Cố gắng làm những động tác nhẹ ví dụ như uốn dẻo, quét nhà, lau nhà… đó là những việc mà người bệnh có thể hoàn toàn làm được và nên làm vì có thể vận động cơ thể và giúp được việc trong gia đình.

Sau 3 tháng, chúng ta có thể làm nhiều động tác hơn như chơi golf, cầu lông,… những môn thể thao nhẹ nhưng vẫn tránh những công việc và thể thao nặng như bóng đá,… Ở nữ có những biện pháp lành mạnh như uốn dẻo, yoga nhưng vẫn tránh để đổ mồ hôi bởi vì mồ hôi mà không đi vệ sinh ngay thì sẽ tạo ra môi trường dễ bị viêm nhiễm.

Sau này chúng ta vẫn có thể luyện tập thể thao nhưng phải hạn chế thở nhanh, tập vừa đủ và không để mồ hôi ra quá nhiều. Thực tế, trên thế giới vẫn tổ chức giải thể thao cho những người ghép thận, tùy người sẽ chọn môn thể thao phù hợp cho mình. Nhưng nếu chúng ta không chơi thể thao thì vẫn có thể chọn việc nhẹ nhàng hơn là đi bộ, chọn công viên hay những nơi ít nắng, buổi sáng sớm, chiều muộn có thể đi bộ.

Sau khi ghép thận có thể xem TV, đọc sách, đi lại trong nhà để tránh tăng cân. Ảnh minh họa: Nguồn Internet

AloBacsi chân thành cảm ơn BS.CK2 Tạm Phương Dung đã chia sẻ những thông tin hữu ích về cách ăn uống và sinh hoạt trước và sau khi ghép thận. Xin hẹn gặp lại bác sĩ vào chương trình tiếp theo!

Phần 1: BS.CK2 Tạ Phương Dung: Ăn uống, sinh hoạt thế nào sau khi ghép thận?

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X