Ngành y đã có những bước nhảy vọt trong điều trị ung thư nhưng đây vẫn luôn là nỗi ám ảnh của nhiều người. Hiện nay, ung thư không phải đáng sợ nhất mà còn nhiều căn bệnh khác như tiểu đường, viêm gan B do cồn, cao huyết áp… cũng nguy hiểm không kém. Tuy nhiên, qua quá trình tiếp xúc bác sĩ nhận thấy bệnh nhân còn không sợ các bệnh trên bằng ung thư.

“Nỗi lo sợ ung thư luôn hiện hữu trong nhiều người dân xứ mình. Mặc dù thông tin về sức khỏe trong thời đại này rất dễ tiếp cận nhưng điều đó không làm giảm đi sự lo lắng. Thậm chí, có những người mới chỉ nhận được chẩn đoán nghi ngờ ung thư thôi thì đã khổ sở đủ điều. Nói ra để biết nỗi lo là đòn bẩy khiến bệnh ung thư ngoài tầm kiểm soát dẫn đến bệnh viện quá tải, thầy thuốc mệt nhoài. Hiện nay, ung thư nói chung chưa thể phòng ngừa bằng tiêm chủng. Chính vì thế, những chương trình phòng chống ung thư rất cần thiết, vừa giúp bản thân mà còn giúp được thầy thuốc” - Đây là những chia sẻ mở đầu của BS Lương Lễ Hoàng trong buổi hội thảo “Làm thế nào để phòng chống ung thư?” diễn ra vào ngày 30/7.

Sáng chủ nhật bầu không khí dịu mát, thích hợp với việc dậy sớm nhâm nhi một tách cà phê hay cùng gia đình dạo phố, thế nhưng hàng trăm người từ già đến trẻ lại tụ họp, chăm chú lắng nghe từng lời nói của vị bác sĩ tại Hội trường Quen Hall (Khách sạn Kim Đô, Q.1, TPHCM).

Không phải tự nhiên có được điều này, BS Lương Lễ Hoàng với lối diễn đạt dễ hiểu, những vấn đề tưởng chừng như “ghê gớm” nhưng qua cách truyền tải của ông mọi người cảm thấy bệnh là điều bình thường nhất của cuộc sống mà bất cứ ai cũng có thể trải qua.

Kể cả ung thư cũng vậy. Ông cho rằng với sự tiến bộ của y khoa thì ung thư không còn là căn bệnh nan y nữa. Nó có thể được đẩy lùi nếu thầy thuốc có đủ cơ hội điều trị ngay từ đầu. Đối với những người chưa mắc ung thư có thể phòng bệnh bằng cách cung cấp cho cơ thể những chất kháng ôxy hóa, tăng cường thêm sức đề kháng. Từ đó, hạn chế được sự phát triển của tế bào ung thư sang u ác tính.



Khói thuốc lá - con đường ngắn nhất dẫn đến ung thư phổi

Thuốc lá là thủ phạm hàng đầu gây nên một loạt các căn bệnh như: ung thư vòm hầu, ung thư thanh quản, ung thư đường hô hấp… Nhắc đến loại “thuốc độc” này thì không có cách nào bênh vực được, bởi chẳng có loại thuốc nào sinh ung thư mà vẫn được bán công khai như thuốc lá.

Ở châu Âu hiện đã thi hành luật cấm hút thuốc ở nơi công cộng vì các công trình nghiên cứu chỉ ra rằng không chỉ người hút thuốc lá mới có nguy cơ mắc ung thư mà ngay cả những người hít phải khói thuốc lá cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe.

Theo nghiên cứu trên phạm vi quốc tế ghi nhận số người bị ung thư và nhồi máu cơ tim do hút thuốc lá thụ động chiếm tỷ lệ rất cao, đặc biệt là ở người già, phụ nữ mang thai và trẻ em. Chẳng hạn như trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc sẽ tăng nguy cơ ung thư máu.

Ai cũng biết khói thuốc lá nguy hiểm như thế nào, đe dọa tính mạng của người thân ra sau. Biết đó, hiểu đó, tai nghe mắt thấy, nhưng đã ghiền thì khó bỏ. Bởi chất nicotin có trong thuốc lá quyến rũ đến độ người ta có thể bỏ cái rụp trong ngày hôm nay nhưng sau đó lại hút gấp nhiều lần. Chính vì thế, biện pháp đầu tiên để phòng chống ung thư là phải tích cực, thậm chí quyết liệt nói không với thuốc lá.

Ngoài ra, theo một nghiên cứu tại Phần Lan các nhà khoa học nhận thấy nếu cơ thể người hút thuốc lá được tiếp ứng sớm với một số chất như tiền sinh tố A (có nhiều trong gấc) thì tỷ lệ mắc ung thư thấp hơn.

Hay ở đất nước có tỷ lệ ung thư phổi cao nhất thế giới như Trung Quốc cũng đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nếu áp dụng thảo dược chứa tiền sinh tố A, tiền sinh tố D, khoáng tố vi lượng để thanh lọc cơ thể thì kết quả ung thư phổi, ung thư vòm hầu… giảm đi rất nhiều.

Bên cạnh đó, BS Hoàng còn mách nước với những người chưa bỏ được thuốc lá thì có thể chọn “cặp bài trùng” bạch hoa sà - bán chi liên để giảm bớt nguy cơ mắc ung thư.

Ông dẫn chứng 2 vị thuốc này đã được Đại học Thượng Hải (Trung Quốc) nghiên cứu và đưa ra kết luận, trong cây thuốc bạch hoa sà chứa những chất giúp bạch cầu và thực bào truy đuổi tế bào ung thư. Mặt khác, tế bào ung thư rất ranh ma, chúng sẽ phủ lên mình một lớp mặt để có thể hiên ngang đi qua hệ miễn dịch mà không bị phát hiện. Vì thế, bạch chi liên có tác dụng phá vỡ, lột trần bộ mặt của ung thư để thực bào và bạch cầu có thể tấn công chúng.

Đặc biệt, nghiên cứu còn cho thấy khi kết hợp 2 vị thuốc này với những người đã bị ung thư phổi thì tỷ lệ điều trị hiệu quả cao hơn.




Kiểm soát cơn giận: Bí kíp phòng ngừa ung thư gan

Trước câu hỏi bị ung thư gan do rượu bia hay vì trong cơ thể mỗi người có "giặc" nội trú, sẵn sàng bộc phát bất cứ lúc nào. BS Hoàng cho biết, ung thư gan chiếm tỷ lệ cao tại Việt Nam, nguyên nhân chủ yếu là do rượu bia sinh viêm gan, rồi xơ gan, rồi ung thư gan với tiến độ càng nhanh nếu độ cồn càng cao.

Nhưng nếu tưởng chỉ vì nhậu nhẹt thì lầm. Trong cơ thể chúng ta đều có một tế bào tên kupfer, nhiệm vụ của chúng là thanh toán những chỗ phát hiện viêm nhiễm. Tuy tế bào này nhanh nhưng lại rất đoảng và hung hăng. Giả dụ nếu chúng ta ăn thực phẩm không hợp vệ sinh, tế bào kupfer nhận được tín hiệu báo động có chất lạ thì chúng sẽ tấn công ngay lập tức. Hay với những người thường xuyên tức giận nhưng không thể “xả” ra được, cơ thể sẽ diễn dịch như 1 loại xâm lấn, từ đó tế bào kupfer cũng sẽ "dọt" tới dọn sạch chỗ đó.

Mỗi lần tấn công như thế, chúng tiện thể sẽ vớt thêm một số tế bào gan cho chắc ăn, từ đó gan sẽ có những chỗ trống và mỡ sẽ lấp đầy vị trí trống đó. Dần dần sẽ hình thành gan nhiễm mỡ, và tất nhiên gan sẽ lãnh đủ đòn.

Sau khi tìm hiểu về cơ chế lợi ích cũng như tác hại của tế bào kupfer thì các nhà nghiên cứu đã khám phá ra các hoạt chất trong cây thuốc, gia vị, ví dụ như wasabi giúp tế bào kupfer làm việc trong vòng kiểm soát.

Gan một mặt là cơ quan đa năng, tất bật đến độ được thầy thuốc đặt tên là “phòng thí nghiệm” của cơ thể, vì thế khó tránh mỏi mệt. Nhưng mặt khác, gan có khả năng chịu đựng ghê gớm. Bằng chứng là gan cả đời phải tiếp xúc và tích lũy độc chất nhưng gan không hề ngã bệnh trong ngày một ngày hai.

Gan chỉ suy sụp khi gia chủ đã nhiều ngày đối xử tệ bạc với lá gan qua nếp sinh hoạt tự đầu độc với bia rượu, không kiểm soát được cơ thể, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo. Cũng vì khả năng chịu đòn quá giỏi nên gan ít khi than vãn khi đã tổn thương.

Vì thế, để gan không “ôm” bệnh, chúng ta cần hạn chế tiếp với rượu bia, thay đổi lối sống, thanh lọc môi trường. Quan trọng nhất là phải đảm bảo nguồn nước sạch, đáp ứng đủ nước cho cơ thể. Vì nước là liều thuốc quan trọng nhất của các loại thuốc.

Bên cạnh các yếu tố đó, qua nhiều nghiên cứu của các nước trên thế giới cho thấy hiện có rất nhiều cây thuốc giúp giải độc cho gan. Điển hình ở châu Âu có bồ công anh, Trung Quốc có diệp hạ châu, linh chi ở Nhật hay xuyên tâm liên của Ấn Độ. Nếu những cây thuốc này dùng đúng cách thì sẽ mang ý nghĩa dự phòng, giúp tránh được phần nào hậu quả cho gan.


Nhiễm vi khuẩn Helicobacter chắc chắn bị ung thư dạ dày?

BS Hoàng chia sẻ: “Đúng là vi khuẩn này có vai trò phá hoại trong viêm loét dạ dày và thậm chí trong nhiều bệnh khác ngoài đường tiêu hóa. Tình trạng nhiễm khuẩn Helicobacter là một trong các nguyên nhân làm mất tác dụng của thuốc trị viêm loét, trì hoãn tiến trình phục hồi và từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho khả năng tái phát. Tuy vậy, nhiễm khuẩn Helicobacter không đồng nghĩa với ung thư”.

Theo BS Hoàng, chúng chỉ có cơ hội gây ung thư nếu có viêm loét dạ dày tái đi tái lại nhiều lần, trị lâu ngày không khỏi. Do đó, khi dạ dày đã loét thì cần phải điều trị đến nơi đến chốn. Để bệnh không tái phát cần chú ý đừng ăn chua khi dạ dày rỗng. Ngoài ra, không nên ăn quá trễ để tránh tình trạng lên men trong khung ruột nhưng cũng đừng để bụng quá đói trước khi đi ngủ vì cảm giác chưa no là lý do khiến dịch vị được bài tiết trong giấc ngủ.

Người đau dạ dày cần có bữa ăn thật chậm rãi để thức ăn được xay nhuyễn và nhào đều với nước bọt trước khi vào đến dạ dày. Bên cạnh đó, nên tập thói quen uống ngay ly nước lớn khi vừa thức dậy để trung hòa lượng nước chua tích lũy trong dạ dày suốt đêm. Uống thuốc trước khi ngủ thậm chí quan trọng hơn trong ngày, nhất là người đang trong tâm trạng lo lắng.

Cuối cùng, uống đầy đủ cữ thuốc theo yêu cầu của bác sĩ, đừng ngưng thuốc quá sớm sẽ ảnh hưởng đến quá trình điều trị, làm viêm loét dạ dày tái phát.

May mắn là có nhiều dược thảo với công năng kháng khuẩn Helicobacter như tỏi, nghệ, trà xanh, chè dây… Nhờ đó vẫn có thể điều trị nhiễm khuẩn Helicobacter nếu biết cách áp dụng cây thuốc. Tác dụng tuy hòa hoãn nhưng mặt khác an toàn.


Làm thế nào để phòng chống ung thư?

Trong phần cuối cùng của buổi hội thảo, BS Hoàng đã đưa ra câu hỏi thực tế hiện nay là làm sao cầm chân ung thư trong vòng kiểm soát, để nếu chưa bệnh thì phòng tránh, nếu đã bệnh thì ngăn ngừa di căn thừa nước đục thả câu.

Ông cho rằng, tế bào ung thư luôn tiềm tàng trong cơ thể mỗi chúng ta. Một tế bào ung thư là một tế bào mà tế bào thế hệ trước khi sinh sản, phân đôi nhưng không tạo ra hai tế bào có cấu trúc bình thường và khỏe mạnh như tế bào mẹ. Tế bào ung thư có thể có cấu trúc, có dạng thể bất thường do màng tế bào bị biến đổi, nghiêm trọng hơn nữa là khi các vi thể trong nhân tế bào bị xáo trộn, làm cho tế bào mất đi chức năng mà người ta mong muốn. Đến một lúc nào đó, các tế bào ung thư tập trung lại tạo thành khối u ác tính.

Tuy nhiên, chúng ta có thể kiểm soát được các tế bào ung thư nếu có một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Trong Đông y có rất nhiều thảo dược giúp bổ sung các hoạt chất quan trọng trong cơ thể, tăng cường sức đề kháng để “cầm chân tế bào ung thư” như:

Nhân sâm là thuốc cho mọi người. Nói chính xác hơn, không có dược liệu nào một mặt khoác áo huyền thoại, nhưng đồng thời lại vượt qua các bức tường biên giới bằng cây thuốc có rễ giống hình người.

Từ kết quả của hàng trăm công trình nghiên cứu trong thực nghiệm cũng như trên lâm sàng, hiện không còn ai nghi ngờ về tác dụng cải thiện chức năng tư duy, ổn định huyết áp, điều hòa nội tiết tố, tăng cường sức đề kháng, chống lão hóa… Đặc biệt, nhân sâm nhiều năm liền đều được bình chọn vào vị trí hàng đầu của thuốc chống stress. Đây là chất sinh ra ung thư ghê gớm mà chúng ta không ngờ đến nhất. Khi stress tích tụ, tập trung lực lượng đủ lớn, khi đó sẽ hình thành nên khối u ác tính hay gọi là ung thư. Vì thế khi loại bỏ stress nghĩa là loại bỏ được một yếu tố hình thành nên ung thư.

Lộc nhung được xếp vào hàng thứ nhì trong 4 dược liệu thuộc hạng thượng phẩm: sâm, nhung, quế, phụ. Hàm lượng protein trong lộc nhung chiếm trên 50% và đặc biệt là bao gồm hơn 25 loại axit amin cần thiết cho cơ thể. Khi sử dụng lộc nhung đem lại chất khoáng oxy hóa giúp ăn ngon, ngủ yên, lạc quan hơn… Từ những điều này sẽ giúp cơ thể phòng chống lại ung thư.

Tuy nhiên, khi đã bị ung thư thì không nên sử dụng nhân sâm, lộc nhung mà cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ điều trị.

Linh chi: Chứa các khoáng tố vi lượng, chất xúc tác giúp giải độc, bảo hộ tế bào gan, chống ung thư và các chất độc đối với cơ thể.

Nấm vân chi: chủ yếu là khả năng làm tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể nhờ hoạt tính của các hợp chất chứa trong nấm. Bên cạnh đó, nó còn có tác dụng chống oxy hóa giúp làm đẹp da cho các chị em phụ nữ.

Chất khoáng vi lượng được coi như “ánh sáng của cuộc sống”. Mỗi thành viên trong dòng họ nguyên tố vi lượng đều có chức năng và tác dụng riêng. Nó là tấm khiên chắn giúp phòng ngừa ung thư. Tuy nhỏ nhưng hầu hết các phản ứng sinh hóa, sinh vật lý trong cơ thể đều cần phải có.

Kẽm là quan trọng nhất trong các khoáng tố vi lượng. Khi chúng ta căng thẳng cơ thể sẽ cần nhiều các khoáng tố vi lượng như canxi, C, nhất là kẽm. Tuy nhiên, cơ thể chúng ta lại không để dành được kẽm. Do đó, nếu 2 ngày không ăn thực phẩm chứa kẽm thì cơ thể sẽ thiếu kẽm. Dấu hiệu để nhận biết là rụng tóc, gãy móng tay, bệnh ngoài da, buồn, không lạc quan, trục trặc chuyện phòng the, bốc hỏa khi mãn kinh...

Nếu không được bổ sung kịp thời thì việc thiếu kẽm ban đầu có thể gây rối loạn chức năng, trầm trọng hơn là biến thể của các tế bào gây thấp khớp, xơ vữa mạch máu, nặng nhất là ung thư.

Nói tóm lại, nếu chúng ta ăn lành, ngủ đủ, tập luyện đều đặn, có một lối sống với suy nghĩ tích cực, lạc quan sẽ mang lại ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư.

Bên cạnh đó, với những người đã và đang trên đường chiến đấu với ung thư cũng đừng vội bi quan, tuyệt vọng. BS Hoàng nhắn nhủ: “Người bị bệnh ung thư không nên đầu hàng. Hãy chiến đấu hết mình đến phút 89 của hiệp đấu. Và nếu phút giây nào có lỡ thua cuộc trước tế bào ung thư thì hãy nhớ “Chúng ta thua trước sự nể phục của đối thủ”.