BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình: Cho trẻ uống vitamin A thế nào là đúng và đủ?
Sáng ngày 5/4, BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình sẽ giải đáp những thắc mắc của phụ huynh xung quanh vấn đề cho trẻ uống vitamin A như: dấu hiệu nhận biết bé thiếu vitamin A, liều lượng vitamin A theo độ tuổi của trẻ là như thế nào...
NỘI DUNG TƯ VẤN
Vitamin A có vai trò như thế nào với sức khỏe của trẻ? Thiếu vitamin A dẫn tới hậu quả gì ạ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Vitamin A giữ vai trò phát triển của tế bào, nhất là sự phát triển của phôi thai và trẻ em. Đồng thời, vitamin A còn bảo vệ các biểu mô, giác mạc mắt, biểu mô da, niêm mạc. Ngoài ra, vitamin A còn tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể .
4 vai trò chính của vitamin A đó là:
- Giúp trẻ lớn lên và phát triển bình thường, thiếu vitamin A trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc, suy dinh dưỡng.
- Vitamin A giúp duy trì thị giác bình thường khi ánh sáng giảm, đóng góp quan trọng trong quá trình nhìn thấy của mắt. Biểu hiện sớm ở trẻ khi thiếu vitamin A là giảm khả năng nhìn lúc ánh sáng yếu, dân gian thường gọi là “quáng gà”.
- Vitamin A bảo vệ các biểu mô, giác mạc mắt, da, niêm mạc khí quản, niêm mạc của ruột non, các tuyến bài tiết và tinh hoàn. Khi thiếu vitamin A, các lớp biểu mô và niêm mạc bị tổn thương. Tổn thương ở giác mạc mắt dẫn đến hậu quả mù loà, rối loạn tiêu hoá, dễ mắc các bệnh đường hô hấp…
Trẻ em thiếu vitamin A thường hay quấy khóc, kém ăn, chậm lớn, suy dinh dưỡng, da khô, tóc rụng. Sức đề kháng của cơ thể giảm nên dễ bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, nhất là mắc các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, da, quáng gà, khô giác mạc, khô màng tiếp hợp, kết mạc mắt sừng hóa. Ngoài ra, trẻ thiếu nhiều vitamin A dẫn đến mù lòa.
Do đó vitamin A rất cần thiết để cung cấp đầy đủ dưỡng chất để cho trẻ phát triển khỏe mạnh.
Theo BS Bình, vitamin A giúp trẻ phát triển thể chất lẫn trí tuệ. Ảnh: Hoàng Long
Cha mẹ có thể tự nhận biết con mình thiếu vitamin A không, hay phải đi bác sĩ khám mới biết ạ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Cha mẹ có thể tự nhận biết con mình thiếu vitamin A mà không cần phải đi bác sĩ khám. Những dấu hiệu nhận biết gồm có:
- Trẻ bị khô mắt, sợ ánh sáng, ra ngoài mắt trẻ nhắm lại, chảy ít hoặc không có nước mắt khi khóc, đồng thời da trẻ khô nứt, bong vảy, sần sùi.
- Trẻ thiếu vitamin A thường chậm lớn, không tăng cân, mệt mỏi, hay quấy khóc, không chịu chơi, khó ngủ.
Vì vậy, cha mẹ nên bổ sung vitamin A cho trẻ bằng cách cho bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, ăn bổ sung và uống vitamin A theo lịch tiêm chủng 6 tháng/lần. Chế độ ăn của trẻ nên bổ sung thêm dầu mè vào thực đơn cho bé và nhiều loại thức ăn có chứa vitamin A như gấc, đu đủ, rau ngót, trứng, gan,...
- Trẻ bị khô mắt, sợ ánh sáng, ra ngoài mắt trẻ nhắm lại, chảy ít hoặc không có nước mắt khi khóc, đồng thời da trẻ khô nứt, bong vảy, sần sùi.
- Trẻ thiếu vitamin A thường chậm lớn, không tăng cân, mệt mỏi, hay quấy khóc, không chịu chơi, khó ngủ.
Vì vậy, cha mẹ nên bổ sung vitamin A cho trẻ bằng cách cho bú sữa mẹ hoặc sữa công thức, ăn bổ sung và uống vitamin A theo lịch tiêm chủng 6 tháng/lần. Chế độ ăn của trẻ nên bổ sung thêm dầu mè vào thực đơn cho bé và nhiều loại thức ăn có chứa vitamin A như gấc, đu đủ, rau ngót, trứng, gan,...
Bé quấy khóc là một trong những biểu hiện thiếu vitamin A. Ảnh minh họa - Nguồn Internet
Những trường hợp nào, lứa tuổi nào nên cho uống vitamin A theo chương trình khuyến cáo?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Chương trình Tiêm chủng mở rộng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyên nên cho trẻ 6 tháng tuổi uống thêm 100.000 đơn vị vitamin A; liều này có tác dụng bảo vệ cho đến khi trẻ được tiêm phòng sởi vào lúc 9 tháng tuổi và vào lúc này có thể cho trẻ ở những vùng có nguy cơ cao uống thêm một liều nữa.
Ngoài ra, nên cho trẻ từ 1 đến 5 tuổi cứ 3 - 6 tháng một lần uống một liều 200.000 đơn vị vitamin A.
WHO cũng khuyến cáo cho người mẹ uống 200.000 đơn vị vitamin A ngay sau lúc sinh hoặc trong vòng 2 tháng sau khi sinh.
Ngoài ra, nên cho trẻ từ 1 đến 5 tuổi cứ 3 - 6 tháng một lần uống một liều 200.000 đơn vị vitamin A.
WHO cũng khuyến cáo cho người mẹ uống 200.000 đơn vị vitamin A ngay sau lúc sinh hoặc trong vòng 2 tháng sau khi sinh.
Bổ sung vitamin A cho trẻ theo lịch Tiêm chủng mở rộng. Ảnh: VTV
Ở các giai đoạn phát triển, liều lượng vitamin A mà trẻ cần là bao nhiêu, thưa bác sĩ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Ở các giai đoạn phát triển, liều lượng vitamin A mà trẻ cần là:
- Trẻ sơ sinh - 6 tháng tuổi uống sữa công thức là 50.000UI vitamin A.
- Trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi uống 100.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 1 lần.
- Trẻ từ 1 - 5 tuổi uống 200.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 01 lần.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Ở các giai đoạn phát triển, liều lượng vitamin A mà trẻ cần là:
- Trẻ sơ sinh - 6 tháng tuổi uống sữa công thức là 50.000UI vitamin A.
- Trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi uống 100.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 1 lần.
- Trẻ từ 1 - 5 tuổi uống 200.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 01 lần.
Một số bé kém ăn, cha mẹ có cho uống vitamin tổng hợp kèm theo. Trường hợp này có nên cho bé uống vitamin A theo chương trình không?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Một số bé kém ăn, cha mẹ có cho uống vitamin tổng hợp kèm theo. Nếu thuốc tổng hợp này không có vitamin A thì cho bé uống thêm vitamin A theo chương trình Tiêm chủng mở rộng. Còn nếu thuốc tổng hợp này công thức có chứa vitamin A thì trường hợp không nên cho bé uống vitamin A theo chương trình nữa vì khi cho bé dùng có thể dẫn đến dư thừa, thậm chí ngộ độc vitamin A.
Các triệu chứng ngộ độc đặc trưng là: mệt mỏi, dễ bị kích thích, chán ăn, sút cân, nôn, rối loạn tiêu hóa, sốt, gan - lách to, nhức đầu, calci huyết cao, sưng đau dọc các xương dài (ở trẻ em)...
Khi ngừng dùng vitamin A thì các triệu chứng cũng mất dần nhưng xương có thể kém phát triển do các đầu xương dài đã cốt hóa quá sớm. Tốt nhất cha mẹ nên cho trẻ trên 4 tuổi mới được dùng thuốc bổ và có chỉ định của bác sĩ.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Một số bé kém ăn, cha mẹ có cho uống vitamin tổng hợp kèm theo. Nếu thuốc tổng hợp này không có vitamin A thì cho bé uống thêm vitamin A theo chương trình Tiêm chủng mở rộng. Còn nếu thuốc tổng hợp này công thức có chứa vitamin A thì trường hợp không nên cho bé uống vitamin A theo chương trình nữa vì khi cho bé dùng có thể dẫn đến dư thừa, thậm chí ngộ độc vitamin A.
Các triệu chứng ngộ độc đặc trưng là: mệt mỏi, dễ bị kích thích, chán ăn, sút cân, nôn, rối loạn tiêu hóa, sốt, gan - lách to, nhức đầu, calci huyết cao, sưng đau dọc các xương dài (ở trẻ em)...
Khi ngừng dùng vitamin A thì các triệu chứng cũng mất dần nhưng xương có thể kém phát triển do các đầu xương dài đã cốt hóa quá sớm. Tốt nhất cha mẹ nên cho trẻ trên 4 tuổi mới được dùng thuốc bổ và có chỉ định của bác sĩ.
BS Ngọc Bình khuyên bố mẹ hãy nhớ cho con uống vitamin A theo lịch Tiêm chủng mở rộng. Ảnh: Hoàng Long
Lịch uống vitamin A là 6 tháng 1 lần, nhưng nếu vì lý do gì đó, việc uống lần sau sớm hay muộn hơn 6 tháng thì có ảnh hưởng gì không ạ? Nếu quên cho bé uống 1 đợt trong năm thì cha mẹ nên làm gì để bé được uống bù?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Lịch uống vitamin A là 6 tháng 1 lần, đối với trẻ 6 tháng trở lên. Nhưng có nhiều lý do khiến cha mẹ cho bé uống vitamin A lần sau sớm hay muộn hơn.
Trong trường hợp, nếu cho bé uống muộn hơn khoảng 1- 2 tháng thì không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Nếu quên cho bé uống 1 đợt trong năm thì cha mẹ có thể cho bé bù vitamin A bằng thực phẩm có nguồn gốc động vật như: gan, cá biển, bơ, sữa, trứng... và từ các loại rau, củ, quả có màu vàng và đỏ.
Trong trường hợp, nếu cho bé uống muộn hơn khoảng 1- 2 tháng thì không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Nếu quên cho bé uống 1 đợt trong năm thì cha mẹ có thể cho bé bù vitamin A bằng thực phẩm có nguồn gốc động vật như: gan, cá biển, bơ, sữa, trứng... và từ các loại rau, củ, quả có màu vàng và đỏ.
Nếu đến ngày hẹn uống vitamin A của trạm y tế mà bé đang bị ốm, sốt thì có uống được không ạ? Trường hợp nào chống chỉ định uống vitamin A?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Vitamin A là vitamin tan trong chất béo, có tác dụng bổ sung dinh dưỡng, ngăn chặn kịp thời các bệnh về mắt, tăng cường miễn dịch của trẻ. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bé uống vitamin A vào sẽ bị sốt nặng và thường đi kèm với các triệu chứng đau rát họng, cảm. Vì vậy, tốt nhất là nên đợi đến khi bé hết sốt thì cho bé uống vitamin A để tăng cường sức khỏe.
Trẻ không được uống vitamin A trong tường hợp: đang đau bụng, sốt cao (>38,5oC), trẻ đang điều trị bệnh lý khác, trẻ có tiền sử dị ứng vitamin A, trẻ có dấu hiệu dư vitamin A.
Trẻ không được uống vitamin A trong tường hợp: đang đau bụng, sốt cao (>38,5oC), trẻ đang điều trị bệnh lý khác, trẻ có tiền sử dị ứng vitamin A, trẻ có dấu hiệu dư vitamin A.
Sau 3 tuổi thì việc bổ sung vitamin A cho trẻ sẽ như thế nào, thưa bác sĩ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Sau 3 tuổi có thể bổ sung vitamin A cho trẻ như sau:
Nếu uống vitamin liều cao theo chương trình quốc gia là 200.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 1 lần.
Nếu uống bổ sung vitamin A hàng ngày, trẻ chỉ nên uống lượng dầu gan cá hoặc vitamin A-D tương ứng với 2.500 đơn vị quốc tế (IU) vitamin A và 400 IU vitamin D, nên uống theo từng đợt cách quãng, và uống theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý cho trẻ uống tránh dư thừa vitamin A sẽ ảnh hưởng sức khỏe của trẻ.
Nếu uống vitamin liều cao theo chương trình quốc gia là 200.000UI vitamin A, 6 tháng uống lại 1 lần.
Nếu uống bổ sung vitamin A hàng ngày, trẻ chỉ nên uống lượng dầu gan cá hoặc vitamin A-D tương ứng với 2.500 đơn vị quốc tế (IU) vitamin A và 400 IU vitamin D, nên uống theo từng đợt cách quãng, và uống theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý cho trẻ uống tránh dư thừa vitamin A sẽ ảnh hưởng sức khỏe của trẻ.
Dấu hiệu nào cho biết bé bị quá liều vitamin A? Cách xử trí như thế nào ạ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Nếu thừa vitamin A sẽ dẫn đến các triệu chứng chán ăn, dễ kích thích, ói mửa, rụng tóc, da khô và ngứa, sung huyết da; ở trẻ đôi khi thoái hóa xương sớm ở các sụn tiếp hợp, gây ngừng tăng trưởng; ở trẻ dưới 1 năm tuổi có thể bị tăng áp lực nội sọ gây thóp lồi.
Cách xử trí khi thừa vitamin A: Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu thừa vitamin A, cha mẹ cần cho trẻ ngưng dùng thì các triệu chứng sẽ mất dần. Tuy nhiên, vitamin A tan trong dầu nên việc thải lượng dư thừa sẽ khó khăn hơn so với các vitamin tan trong nước.
Do đó, để tránh dư thừa vitamin A, cha mẹ chỉ nên cho trẻ uống vitamin A theo chương trình Tiêm chủng Quốc gia hay uống theo chỉ định của bác sĩ điều trị như tôi đã nói ở trên.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Nếu thừa vitamin A sẽ dẫn đến các triệu chứng chán ăn, dễ kích thích, ói mửa, rụng tóc, da khô và ngứa, sung huyết da; ở trẻ đôi khi thoái hóa xương sớm ở các sụn tiếp hợp, gây ngừng tăng trưởng; ở trẻ dưới 1 năm tuổi có thể bị tăng áp lực nội sọ gây thóp lồi.
Cách xử trí khi thừa vitamin A: Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu thừa vitamin A, cha mẹ cần cho trẻ ngưng dùng thì các triệu chứng sẽ mất dần. Tuy nhiên, vitamin A tan trong dầu nên việc thải lượng dư thừa sẽ khó khăn hơn so với các vitamin tan trong nước.
Do đó, để tránh dư thừa vitamin A, cha mẹ chỉ nên cho trẻ uống vitamin A theo chương trình Tiêm chủng Quốc gia hay uống theo chỉ định của bác sĩ điều trị như tôi đã nói ở trên.
Trong trường hợp bé ói sau khi uống vitamin A, cha mẹ phải làm sao thưa bác sĩ?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Nếu bé ói sau khi uống vitamin A thì rất có thể trẻ bị ngộ độc vitamin A, cha mẹ nên cho trẻ ngưng uống thuốc và đưa đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa khám và xử trí kịp thời.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Nếu bé ói sau khi uống vitamin A thì rất có thể trẻ bị ngộ độc vitamin A, cha mẹ nên cho trẻ ngưng uống thuốc và đưa đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa khám và xử trí kịp thời.
Phòng ngừa thiếu vitamin A cho trẻ như thế nào?
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Để bổ sung đủ vitamin A cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hãy cho trẻ bú mẹ vì trong sữa mẹ rất giàu vitamin A, đặc biệt là sữa non.
Trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi rất dễ bị thiếu vitamin A do nhu cầu tăng trưởng của cơ thể nên việc bổ sung thông qua các thực phẩm hàng ngày khi ăn uống là an toàn cho trẻ nhất (như: cà rốt, gấc, bí đỏ, đu đủ, xoài chín, nho, cam, trứng, sữa, rau lá xanh đậm màu, gan động vật, thịt, cá…).
Vitamin A từ thực phẩm nguồn gốc động vật sẽ hấp thu tốt hơn vitamin A có nguồn gốc thực vật vì vitamin A tan trong dầu. Vì vậy, một lưu ý nhỏ dành cho các ông bố bà mẹ đang chăm sóc con nhỏ là hãy sử dụng thực phẩm giàu vitamin A đi kèm với chế độ ăn đủ chất béo trong khẩu phần để vitamin A hấp thu được dễ dàng, hiệu quả.
Trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi rất dễ bị thiếu vitamin A do nhu cầu tăng trưởng của cơ thể nên việc bổ sung thông qua các thực phẩm hàng ngày khi ăn uống là an toàn cho trẻ nhất (như: cà rốt, gấc, bí đỏ, đu đủ, xoài chín, nho, cam, trứng, sữa, rau lá xanh đậm màu, gan động vật, thịt, cá…).
Vitamin A từ thực phẩm nguồn gốc động vật sẽ hấp thu tốt hơn vitamin A có nguồn gốc thực vật vì vitamin A tan trong dầu. Vì vậy, một lưu ý nhỏ dành cho các ông bố bà mẹ đang chăm sóc con nhỏ là hãy sử dụng thực phẩm giàu vitamin A đi kèm với chế độ ăn đủ chất béo trong khẩu phần để vitamin A hấp thu được dễ dàng, hiệu quả.
AloBacsi trân trọng cảm ơn BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình đã giúp bạn đọc hiểu rõ vấn đề bổ sung vitamin A cho con đúng cách. Xin hẹn gặp lại bác sĩ trong lần tư vấn tiếp theo. Ảnh: Hoàng Long
|
Chủ đề tiếp theo: Tiêm ngừa dại thế nào sau khi bị chó cắn |
Thực hiện: Yến Thi - Ảnh: Hoàng Long/Viết Hưởng
Cổng thông tin Tư vấn sức khỏe AloBacsi.vn
Chia sẻ:
Ngày đăng: 09:30 05/04/2019
Cập nhật gần nhất: 11:25, 15/11/2022
Bài viết có hữu ích với bạn?
Video mới nhất
Bài viết mới nhất
Có thể bạn quan tâm
Đối tác AloBacsi
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Trang chủ
Live stream
Video
Tư vấn
Gọi Hotline
