BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình: Chăm sóc trẻ tiêu chảy tại nhà
Chiều ngày 27/3, BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình y hẹn với bạn đọc, tư vấn về các vấn đề xung quanh việc chăm sóc trẻ tiêu chảy tại nhà như: cách bù nước cho trẻ, có nên cho con uống thuốc kháng sinh hay thuốc chặn tiêu chảy...
Tiêu chảy là bệnh nguy hiểm đối với trẻ nhỏ. Bệnh có thể gây ra tình trạng mất nước nghiêm trọng và đe dọa tính mạng chỉ trong một thời gian ngắn.
Nếu thấy trẻ đi tiểu ít, bị khô miệng, khô da và nhăn, có dấu hiệu mệt mỏi, đau đầu và buồn ngủ nên sớm đưa bé đến bệnh viện để bác sĩ khám và điều trị.
Biểu hiện phổ biến nhất của tiêu chảy ở trẻ nhũ nhi và trẻ lớn là đi phân lỏng từ 3 lần trở lên trong 24 giờ. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà trẻ bị bệnh có những biểu hiện như: phân có máu, ớn lạnh, sốt, rối loạn tiêu hóa như đau bụng, đầy bụng, buồn nôn, nôn, ăn không ngon, khô miệng, mắt trũng, da nhăn.
Khi trẻ có các biểu hiện trên, tốt nhất bạn hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và có phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ.
Tiêu chảy được chia làm 3 loại:
- Tiêu chảy cấp là tiêu chảy dưới 14 ngày.
- Tiêu chảy mãn là tiêu chảy trên 14 ngày.
- Tiêu chảy xâm lấn phân có đàm máu bất kể thời gian (hay thường gọi là hội chứng kiết lỵ).
- Do nhiễm virus Rotavirus, vi khuẩn, nhiễm ký sinh trùng;
- Do chế độ dinh dưỡng, nhất là ngộ độc thức ăn;
- Vệ sinh kém;
- Hệ thống miễn dịch của bé kém và bộ máy tiêu hóa còn non nớt;
- Do trẻ uống thuốc kháng sinh để điều trị bệnh khác;
- Trẻ hay bị tiêu chảy vào mùa hè và cả mùa đông (miền Bắc) là do virus Rotavirus gây nên.
Nếu bạn và bé đã đi du lịch ngoài nước gần đây, hãy cho bé đi khám bác sĩ, con bạn rất có thể cần phải xét nghiệm phân.
Để bù nước cho trẻ đúng cách, cha mẹ nên cho trẻ uống Oresol. Cách sử dụng là pha 1 gói Oresol cùng 1 lít nước và cho trẻ uống như sau:
* Liều lượng:
- Trẻ dưới 2 tuổi: 50-100ml sau mỗi lần tiêu chảy.
- Trẻ 2-10 tuổi: 100-200ml sau mỗi lần đi phân lỏng.
- Trẻ trên 10 tuổi: uống theo nhu cầu của trẻ.
Cho trẻ uống thường xuyên, nếu trẻ nôn hãy đợi 10 phút sau tiếp tục cho uống nhưng uống từ từ. Quan sát thấy mi mắt trẻ mọng lên thì dừng uống.
Với trẻ còn bú thì vẫn tiếp tục cho con bú thường xuyên và mỗi bữa cho bú lâu hơn. Mẹ nên theo dõi tiếp số lần tiêu chảy, số lượng phân, tình trạng cơ thể. Nếu thấy trẻ quấy khóc hoặc uống kém, nôn nhiều, tiêu chảy tăng lên thì chuyển ngay đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, theo dõi và điều trị.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Có những bé không chịu uống Oresol vì hương vị khó uống, trường hợp này cha mẹ nên" chế biến" cho trẻ uống bằng cách:
Dùng nước đường muối:
Với 1 lít nước pha với 8 thìa cà phê đường và 1 thìa cà phê muối. Dung dịch này gần giống công thức gói Oresol và cách cho uống giống Oresol.
Dùng nước dừa:
Nước dừa rất tốt để bổ sung điện giải cho cơ thể. Nước dừa còn rất dễ uống đối với trẻ. Tuy nhiên, nên cho trẻ uống nước dừa nguyên chất không pha cho thêm đường.
Lý do là khi trẻ bị tiêu chảy nếu thêm đường vào nước uống sẽ làm tăng glucose sẽ làm mất cân bằng điện giải, có thể khiến trẻ bị tiêu chảy nhiều hơn. Vì vậy, các mẹ nhớ đừng cho thêm đường vào khi cho trẻ uống.
Dùng nước ép trái cây:
Nước cam, nước chanh đều có thể dùng khi cơ thể trẻ mất nước. Nhưng cũng như nước dừa, tuy dễ uống nhưng không nên pha thêm đường cho trẻ. Và vẫn nên cho trẻ uống thêm nước đun sôi để nguội.
Ngoài ra, có thể bù bằng: Sữa mẹ, nước gạo rang và muối, cháo cà rốt… Trong bữa ăn nên có canh, tăng cường ăn hoa quả, uống nước, không được cho trẻ uống các loại nước có ga, nước ngọt đóng chai.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Cha mẹ không nên tự ý cho bé uống thuốc kháng sinh, thuốc chặn tiêu chảy, mà phải có chỉ định của bác sĩ.
Không cho bé uống thuốc kháng sinh là do khi bé bị tiêu chảy mất cân bằng lợi khuẩn, nếu không biết rõ nguyên nhân bé tiêu chảy mà cho bé uống kháng sinh sẽ làm tăng nguy cơ khiến bé tiêu chảy nhiều hơn.
Còn thuốc chặn tiêu chảy nếu bé uống sẽ ngừng tiêu chảy ngay, đồng thời nhu động ruột không hoạt động làm cho bé chướng bụng, ảnh hưởng tới tính mạng của trẻ.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Men vi sinh theo cách hiểu khoa học còn gọi là probiotic, là những vi khuẩn có lợi cho đường ruột giúp tạo hệ sinh thái cân bằng trong đường ruột, tham gia vào giai đoạn cuối của quá trình tiêu hóa thức ăn và bảo vệ ruột già. Bổ sung các men vi sinh nhằm nâng cao sức đề kháng cho đường ruột là rất cần thiết.
Đối với trẻ sơ sinh hay trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch vẫn còn non nớt, nên rất cần sự hỗ trợ của men vi sinh nhất là khi trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh bị tiêu chảy.
Khi trẻ bị tiêu chảy thường mất lớp vi khuẩn có lợi bảo vệ đường ruột, cho nên cần phải bổ sung vi khuẩn có lợi để hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ và bảo vệ đường ruột khỏi tác nhân gây bệnh.
Đồng thời, việc bổ sung men tiêu hóa cũng rất cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ, tuy nhiên nên làm theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Nếu trẻ đang trong thời kỳ bú mẹ mà bị tiêu chảy, bố mẹ cần lưu ý:
- Trước khi cho bé bú mẹ nên vệ sinh sạch sẽ đầu vú, núm vú, bầu vú vì có rất nhiều vi khuẩn trú ngụ, dễ có nguy cơ vi khuẩn xâm nhập vào đường tiêu hóa của trẻ thông qua bú mẹ.
- Tiêu chảy ở trẻ do chế độ ăn uống của mẹ thì mẹ nên vắt hết sữa trong ngực ra để cơ thể tái tạo sữa mới. Đồng thời, mẹ nên thay đổi chế độ ăn uống sao cho hợp lý, tránh các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ.
- Nếu mẹ đang mắc một bệnh lý nào đó và đang uống thuốc để điều trị bệnh thì hãy ngưng uống thuốc và đến bệnh viện để bác sĩ khám và điều trị bằng các phương pháp khác an toàn.
Trong trường hợp bệnh tiêu chảy của bé ngày càng nặng và kèm theo sốt, mất nước, mệt mỏi, bỏ bú… thì mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị kịp thời.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Khi bị tiêu chảy cần có chế độ ăn uống hợp lý để cung cấp đầy đủ năng lượng cho cơ thể mà không gây tổn thương lên hệ tiêu hóa. Ưu tiên hàng đầu là bù nước và chất điện giải, cân bằng nước và hệ vi sinh đường ruột.
Chế độ ăn cho trẻ bị tiêu chảy là vấn đề rất quan trọng để đề phòng trẻ bị sút cân và suy dinh dưỡng. Sau đây là lưu ý về chế độ ăn uống cho trẻ bị tiêu chảy:
- Các loại thực phẩm phải an toàn vệ sinh thực phẩm, thực phẩm phải tươi ngon;
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Cho trẻ đi bệnh viện ngay lập tức nếu có các biểu hiện sau:
- Miệng, môi khô, mắt trũng, da nhăn, đòi uống nước liên tục.
- Chán ăn, nôn ói và sụt cân, lừ đừ, phát ban.
- Quấy khóc mà không có nước mắt, thóp lỏm.
- Bé bị tiêu chảy không đi tiểu từ 4 đến 6 giờ với trẻ nhỏ và từ 6 đến 8 giờ với trẻ lớn hơn. Trẻ dưới 6 tháng tuổi sẽ bị mất nước nhanh hơn so với trẻ lớn.
- Phân dính máu kèm theo đau bụng dữ dội hoặc sốt cao.
- Sốt và tiêu chảy hơn 3 ngày.
BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình - AloBacsi.com
Đa số tác nhân gây tiêu chảy thường theo đường ăn uống nên biện pháp phòng bệnh cơ bản nhất là nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất sáu tháng đầu đời, đảm bảo vệ sinh thực phẩm, an toàn, dùng nguồn nước sạch sinh hoạt như ăn chín uống sôi, vệ sinh khi nấu ăn hoặc cho trẻ uống nước. Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng cho trẻ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, cần tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng và uống phòng tiêu chảy Rota.
Đối với gia đình, phụ huynh cần cho trẻ ăn chín, uống sôi (trẻ đã ăn được và đã đi học); không nên cho trẻ ăn vặt, ăn quán vỉa hè không đảm bảo vệ sinh.
Đối với nhà trường, để phòng tránh bệnh tiêu chảy cho học sinh, nhà trường nên vệ sinh phòng học và xung quanh trường sạch sẽ, hướng dẫn trẻ không vứt rác bừa bãi.
Nếu có trường hợp học sinh bị tiêu chảy, giáo viên nên thông báo với phụ huynh và cho trẻ bị tiêu chảy ở nhà điều trị. Nhà trường cũng cần chú ý khu vực bếp nấu ăn, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ và lựa chọn thực phẩm tươi ngon, an toàn thực phẩm, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Nhân viên nấu ăn ở trường cần khám sức khỏe theo định kỳ, vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nấu ăn và nhớ đeo găng tay trong quá trình chế biến. Thức ăn cần được nấu chín kỹ, sạch và đảm bảo yêu cầu vệ sinh, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
Chủ đề tiếp theo: Bé nổi đẹn, làm sao mau hết? |
Cổng thông tin Tư vấn sức khỏe AloBacsi
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình