Viêm màng não là bệnh chứng do viêm lớp màng mỏng bao bọc não và hệ thần kinh cột sống. Đa số là do vi trùng hay siêu vi trùng từ nơi khác trong cơ thể qua máu lan vào dịch não tủy, nhưng một số rất ít cũng có thể do loại nấm hay ký sinh trùng. Một số khác do phản ứng với hóa chất hay bệnh tự miễn nhiễm.

Viêm màng não khác với viêm não ở chỗ chưa thực sự viêm vào tới não bộ. Triệu chứng điển hình của viêm màng não là đau đầu, nóng sốt, cứng cổ, buồn ói, sợ ánh sáng. Viêm màng não do siêu vi trùng thường khỏi trong vòng vài ngày, nhưng nếu do vi trùng bệnh có thể rất trầm trọng và gây tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.

Bệnh viêm màng não mô cầu gây ra hậu quả khó lưởng ở cả trẻ em và người lớn

Mặt khác, một loại dòng vi trùng Pneumococcus không thể trị bằng thuốc pencillin đang phát triển khắp thế giới - khoảng 41-56% tại Đông Nam Á và Đông Á. Trong một cuộc nghiên cứu tại Hoa Kỳ năm 1998, trên 8 tiểu bang, trong số 3.335 ca bệnh do vi trùng pneumococcus, 10,2% có thể kháng lại penicillin, và 13.6% penicillin gần như hoàn toàn bất lực.

Triệu chứng bệnh viêm màng não do não mô cầu

Khi nhiễm trùng, bệnh nhân thường phát tăng nhiệt nóng sốt, vã mồ hôi, mệt mỏi. Khi viêm vào màng não thì thấy nhức đầu. Sau đó, nước não tủy bị viêm, tăng áp suất lên não và cột sống, tạo hiện chứng cứng gáy (bệnh nhân không thể cho cằm chạm vào ngực), nôn ói, chóng mặt và sợ ánh sáng.

Dấu hiệu đầu tiên nhận biết ở trẻ là sốt và đau đầu

Hậu quả khi bị bệnh viêm màng não do não mô cầu

Bệnh viêm màng não do não mô cầu tiến triển rất nhanh và khó phát hiện trong giai đoạn sớm vì triệu chứng giống với các bệnh viêm màng não do nhiễm siêu vi thông thường.Tuy nhiên nhiễm não mô cầu có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn tật chỉ trong vòng 24 giờ.

Quan trong hơn cả là bệnh viêm màng não do meningococcus có thể cấp tốc gây chứng nhiễm trùng huyết cực kỳ trầm trọng, làm suy tuyến tiền thận, tạo vết bầm ửng đỏ đặc biệt trên da (do vi trùng phát triển cực nhanh, theo mạch máu lan đến cuối tiểu động mạch và làm hủy các mô trong người, kể cả da, đầu ngón tay, ngón chân, mũi, mắt, và cơ quan nội tạng) và gây tử vong trong vòng vài tiếng đồng hồ nếu không kịp chữa trị.

Nếu người bệnh may mắn sống sót thì có thể mang những di chứng nghiêm trọng như phải cắt bỏ các chi, các ngón tay, ngón chân, để lại các tổn thương não, giảm thính lực, tổn thương thận và các vấn đề về tâm lý.

 Cách chăm sóc người bệnh

Chăm sóc cấp cứu ban đầu:Trong khi chở bệnh nhân đến bệnh viện hay chờ xe cấp cứu, cần thực hiện những bước sau: 

- Đặt bệnh nhân nằm ở nơi ánh sáng dịu (hơi tối), yên tĩnh.

- Nếu bệnh nhân ói, đặt bệnh nhân nằm nghiêng để tránh hít các chất nôn vào phổi.

- Chăm sóc tại nhà: chỉ được thực hiện khi bệnh nhân bị viêm màng não do virus nhẹ, và chỉ có thể được chẩn đoán bằng chọc dò dịch não tủy. Nếu được chẩn đoán là viêm màng não do virus, có thể dùng các thuốc giảm đau đầu và hạ sốt. Thường là acetaminophen hoặc các thuốc giảm đau mạnh hơn. Kháng sinh không có ích trong viêm màng não do virus.

Nếu có những dấu hiệu sau, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay:

- Ói nhiều hơn hoặc không kiểm soát được

- Đau đầu hoặc sốt nặng hơn

- Đột quỵ

- Yếu hoặc tê tứ chi.

- Khó nói, khó nuốt hay khó đi lại

- Lơ mơ hoặc ngủ nhiều quá mức

Phương pháp phòng bệnh

Tiêm vắc xin là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu.Vacxin Viêm màng não do não mô cầu (vacxin A+C meningoencephalitis) tiêm  khi trẻ được 2 tuổi và cứ 3 năm tiêm nhắc lại 1 lần hoặc theo chỉ định khi có dịch.Nếu con bạn chưa được tiêm phòng não mô cầu hãy đưa trẻ đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn về hiệu quả, tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin và phác đồ tiêm phù hợp.