Ngày khởi đầu của một cuộc chiến tàn khốc

Các binh sĩ thuộc lữ đoàn 9 của Lực lượng Viễn chinh Thủy quân Lục chiến Mỹ xuống xà lan và tiến vào bãi biển Đà Nẵng hôm 8/3/1965. Ảnh: AP

50 năm trước, lúc 9h03 ngày 8/3/1965, 3.500 binh sĩ thuộc thủy quân lục chiến Mỹ đổ bộ vào bãi biển Nam Ô, cách trung tâm thành phố Đà Nẵng 14 km về phía bắc. Sự kiện ấy đánh dấu sự can thiệp trực tiếp của quân đội Mỹ tại Việt Nam.

Không ai trên bãi biển ngày hôm đó nghĩ rằng cuộc đổ bộ là sự khởi đầu cho một cuộc chiến khốc liệt kéo dài. Đến cuối năm 1965, gần 185.000 binh lính Mỹ tới Việt Nam khi chiến tranh leo thang.

Một thập kỷ sau khi Sài Gòn giải phóng và Mỹ rút hết binh sĩ ra khỏi Việt Nam, số liệu thống kê cho thấy, hơn 540.000 binh sĩ Mỹ từng phục vụ ở Việt Nam. Hơn 58.000 người trong số họ tử vong.

Trong khi đó, khoảng 3 triệu người Việt Nam thiệt mạng và dân thường chiếm 2/3 con số đó. Hàng trăm nghìn người khác bị thương và tàn tật. Máy bay Mỹ rải 43 triệu lít chất độc màu da cam khắp các cánh đồng khiến đất nông nghiệp ô nhiễm nặng. Lính Mỹ cài 14 triệu tấn bom mìn khắp vùng nông thôn. Hàng triệu người mất nhà cửa. Nạn đói và bệnh tật diễn ra tràn lan.

Chuyển biến

Một góc thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Blogspot

Tuy nhiên, theo The Guardian, Việt Nam đã trỗi dậy sau nửa thế kỷ. Đặc biệt, trong 20 năm qua, nhiều sự thay đổi đã diễn ra trên khắp đất nước. Từ một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á, Việt Nam trở thành nước có tốc độ phát triển nhanh nhất khu vực.

Để đạt những bước chuyển ấy, chính chính phủ cải cách kinh tế sâu rộng, gồm chủ trương Đổi Mới vào năm 1986 theo nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Sự tăng trưởng kinh tế thúc đấy nhanh chóng điều kiện sống của của người dân và giảm tỷ lệ người nghèo. Trong năm 2014, hơn 7,8 triệu người nước ngoài đã tới Việt Nam để đầu tư, kinh doanh và du lịch.

Văn hóa của người Việt cũng thay đổi. Khách du lịch Mỹ tới đây có thể ngạc nhiên trước số lượng lớn các nhà hàng McDonald, Starbuck và KFC. Nhiều bộ phim mới nhất của Hollywood xuất hiện tại các rạp. Cửa hàng đồ hiệu như quần Levi's, giầy Converse và máy tính bảng iPad xuất hiện khắp nơi.

Đà Nẵng thay đổi ngoạn mục

Vẻ đẹp của bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng 50 năm sau chiến tranh. Ảnh: Thomas Uhlemann

Trên nhiều phương diện, Đà Nẵng đại diện cho sự phát triển đáng kinh ngạc của quốc gia, Guardian nhận định. Ngày nay, đây là một đô thị hiện đại với các tòa nhà cao tầng, đại lộ rợp bóng cây cùng nhiều cây cầu hiện đại.

Dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Bá Thanh, những khu nhà cũ và xập xệ nhường chỗ cho các tòa nhà hiện đại, phòng trưng bày, trung tâm thương mại lớn và các quán cafe thời thượng.

Hàng loạt khách sạn sang trọng cùng sân golf 5 sao xuất hiện dọc bãi biển Mỹ Khê, nơi từng phục vụ lính Mỹ trong những năm chiến tranh. Trong khi đó, căn cứ không quân Mỹ giờ là một sân bay quốc tế hiện đại, kết nối Đà Nẵng với thế giới.

Hướng tới tương lai

Chuck Palazzo là một cựu binh Mỹ từng tham chiến tại Đà Nẵng trong giai đoạn 1970-1972. Ông trở lại thành phố vào năm 2008 và sinh sống tại đây. Hiện ông là một thành viên của Hội cựu chiến binh và tích cực vận động cho chiến dịch Hòa bình để bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam và bom mìn.

“Tôi thực sự bất ngờ khi quay trở lại Việt Nam. Chứng kiến cách người dân đứng lên từ đống tro tàn, theo đúng nghĩa đen, là điều tôi không thể tin nổi. Đặc biệt, thế hệ trẻ Việt Nam luôn năng động và hướng tới tương lai. Họ quan tâm tới công nghệ, truyền thông xã hội, ngân hàng, kinh tế và tham gia hoạt động cộng đồng. Đó là những tín hiệu tốt”, ông nói.

Theo Guardian, mối quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Mỹ trở nên tốt đẹp trong nhiều năm từ khi chính quyền cựu tổng thống Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào năm 1995. Mối quan hệ thương mại hai chiều giữa hai quốc gia đạt 36,3 tỷ USD trong năm 2014.

Hiện tại, Mỹ và Việt Nam đang đàm phán hiệp định dối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương. Washington ngày càng coi Việt Nam là đối  tác chủ chốt tại châu Á. 

Việt Nam hiện là điểm đến hấp dẫn đối với nhiều du khách quốc tế. Ảnh: Blogspot

Khi quay trở lại Việt Nam lần đầu tiên, Palazzo cảm thấy bất ngờ trước thái độ khoan dung của người Việt.

“Khi tôi tới sân bay tại Hà Nội, tôi tưởng tượng rằng, tên của tôi xuất hiện trong kho dữ liệu vì tôi từng là lính thủy đánh bộ Mỹ. Tôi đã đổ mồ hôi khi tới quầy thủ tục. Nhưng chàng nhân viên chỉ nhìn tấm hộ chiếu của tôi và mỉm cười nói: Mời ông đi tiếp. Hân hạnh chào đón ông tới Việt Nam", cựu binh Mỹ kể.

Theo Palazzo, ông không gặp bất cứ thái độ thù địch nào trong suốt những năm ông sống tại đây.

Trong khi đó, tại quán bar ở trung tâm Đà Nẵng, một nhóm nhân viên của công ty truyền thông tụ tập sau giờ làm việc. “Chúng tôi không có thành kiến với người Mỹ. Bây giờ quan điểm của người dân cởi mở hơn trước, Người Việt thường hướng tới tương lai chứ không nhìn lại quá khứ”, Trần Ngọc Hào, một thành viên trong nhóm, cho biết.

Hào và những người đồng nghiệp của anh nói rằng, họ luôn sẵn sàng chào đón người Mỹ. “Dĩ nhiên, chúng tôi muốn trở thành bạn với tất cả mọi người. Chúng tôi sẽ làm mọi thứ ngày hôm nay để phát triển đất nước trong tương lai", Hào khẳng định. Nâng chai bia trên tay, anh nói to: "Vì hòa bình, tiến bộ và Việt Nam".