Bé Phàng Thị Cháu 4 tuổi, dân tộc Mông ở Sơn La, được bệnh viện địa phương chuyển tới BV Nhi Trung ương trong tình trạng khó thở, nôn liên tục. Siêu âm tim phát hiện tràn dịch màng tim mức độ nặng, dẫn tới chèn ép tim, gây khó thở. Theo người thân của cháu bé các bệnh sử trước đó không có. Cách đây 2 tuần người nhà có cho cháu ăn thịt bò tái và cua nướng. Sau đó khoảng một tuần sau thấy bé xuất hiện sốt, đau đầu, đau bụng và chướng bụng.

Ngay sau khi đến viện bệnh nhân được thở ô xy và chọc hút dịch ngoài màng tim cấp cứu. Sau vài giờ, cháu bé đã thoát cơn nguy hiểm, tình trạng khó thở giảm hẳn.

Điều đặc biệt là dịch màng tim của trẻ có màu vàng, lẫn nhiều sợi trắng và mảnh, nhìn như đốt sán. Kết hợp với dấu hiệu bạch cầu ưa axit trong dịch màng tim tăng cao, các bác sĩ nghi ngờ cháu bé bị nhiễm ký sinh trùng. Tiếp tục xét nghiệm máu thì phát hiện bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn.

Bé được điều trị bằng thuốc diệt ký sinh trùng đặc hiệu. Sau 1 tuần, sức khỏe bệnh nhi đã cải thiện rõ rệt, cháu hết khó thở, siêu âm không còn thấy tràn dịch màng ngoài tim.

ThS.BS Nguyễn Văn Lâm, Phó trưởng khoa Truyền nhiễm BV Nhi Trung ương cho biết, trong 6 tháng đầu năm, khoa đã tiếp nhận 8 trường hợp trẻ nhiễm ký sinh trùng, trong đó có 4 ca nhiễm sán. Hầu hết các bệnh nhi nhiễm sán lá gan khi được đưa vào cấp cứu đều đã bị sán xâm nhập nội tạng, gây áp xe gan, tràn dịch màng phổi, viêm não, áp xe não. Bé Cháu là trường hợp đặc biệt bị tràn dịch màng tim do nhiễm sán.

BV Nhiệt đới Trung ương từng tiếp nhận và điều trị cho nhiều bệnh nhân bị sán phổi. Có những trường hợp ho lâu ngày, ho ra máu chỉ đi điều trị lao nên khi đến viện, những con sán đã ăn rỗng hết cả phổi mà nguyên nhân chủ yếu là món cua suối nướng.

Theo điều tra dịch tễ ở các tỉnh miền núi Tây Bắc người dân thường có thói quen bắt của suối về nướng và trong cua này có sán nướng không chín hết nên sán vào tấn công, xây nhà ở phối nhưng cũng có trường hợp sán tân công lên não, các cơ quan khác của cơ thể.

BS Nguyễn Hồng Hà - Nguyên Phó Giám đốc BV Nhiệt đới Trung ương cho biết gỏi cá, tôm hùm, cua nướng ... chưa nấu chín là món nhậu ưng ý của nhiều người vì lý do mát, bổ. Tuy nhiên, khó ai ngờ rằng trong miếng gỏi cá trắng phau lại chứa đến 95% ấu trùng sán và tỉ lệ sán lá nhỏ còn sống.

Khi vào cơ thể, ấu trùng sán vào dạ dày, ruột, xuyên qua ống tiêu hóa vào ổ bụng rồi xuyên qua cơ hoành vào màng phổi, phế quản phổi để làm tổ ở đó. Chúng tạo nên những ổ áp xe gây ho ra máu hoặc tràn dịch màng phổi.

Ca đầu tiên của bệnh nhiễm sán là phổi được ghi nhận là bé Mạc An H. (8 tuổi, Lai Châu) vào năm 1993. Bệnh nhân thỉnh thoảng bị sốt và ho từng đợt có máu, được điều trị viêm phế quản và lao phổi nhiều lần nhưng không đỡ. Sau đó, em bỗng bị liệt nửa người bên phải và cấm khẩu.

Bệnh nhân được chẩn đoán xác định là mắc bệnh sán lá phổ do thói quen thường ăn cua nướng nhiều lần. Với những trường hợp nghi sán do ăn uống các bác sĩ thường khuyến cáo cả gia đình nên đi kiểm tra xét nghiệm sán.